Ngày 01/4/2024, Công ty Cổ phần Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (mã: HBC) tiếp tục phát đi thông cáo liên quan tới việc lý giải nguyên nhân lợi nhuận sau kiểm toán chênh lệch so với số liệu báo cáo tài chính do Công ty tự lập.
Cụ thể, vào ngày 30/3/2024, Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình đã công bố báo cáo tài chính hợp nhất năm 2023 được kiểm toán bởi Công ty TNHH Hãng Kiểm toán AASC. Theo đó, lợi nhuận sau thuế thu nhập doanh nghiệp sau khi được kiểm toán chênh lệch giảm 333 tỷ đồng so với số liệu báo cáo tài chính do Công ty tự lập.
Đưa ra những nguyên nhân dẫn đến việc có sự chênh lệch này, đại diện Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình cho biết, trong năm 2023, Hòa Bình đã ký hợp đồng bán một số khoản nợ phải thu cho một công ty mua bán nợ. Theo hợp đồng, khoản nợ này HBC sẽ thu trong vòng 12 tháng và chúng tôi đã ghi nhận lợi nhuận của giao dịch này sau khi HBC đã chuyển giao các món nợ cho bên mua và nhận được thanh toán 10% giá trị hợp đồng.
Tuy nhiên, theo quan điểm của kiểm toán AASC, liên quan đến tính chắc chắn của việc mua bán khoản nợ, chỉ khi bên mua trả được toàn bộ khoản nợ này trong năm 2023 thì mới được ghi nhận toàn bộ giá trị mua bán nợ đó vào báo cáo tài chính của doanh nghiệp (điều này không có quy định cụ thể trong chế độ kế toán Việt Nam).
Do đó, AASC chỉ đồng ý ghi nhận lợi nhuận khoản tiền đã thu được trong năm 2023 là 29,8 tỷ đồng, phần còn lại sẽ ghi nhận tương ứng theo giá trị thực thu vào từng thời điểm thu thêm. Vì vậy, AASC đã điều chỉnh giảm lợi nhuận tương ứng là 258,7 tỷ đồng.
Trên thực tế, hiện nay HBC đang thu tiền mua bán nợ phù hợp với tiến độ quy định trong hợp đồng. Ngoài 29,8 tỷ đồng đã thu trong năm 2023, vào cuối tháng 3 năm 2024, HBC đã thu được thêm số tiền 42 tỷ đồng. Khoản bán nợ này dự kiến sẽ được ghi nhận toàn bộ trong năm 2024 như một khoản lợi nhuận đột biến do hoàn nhập dự phòng nợ phải thu khó đòi.
Bên cạnh đó, trong báo cáo tài chính kiểm toán năm 2023, kiểm toán AASC điều chỉnh tăng trích lập dự phòng phải thu khách hàng tính theo tuổi nợ đối với nhóm 3 khách hàng chiến lược của HBC khiến cho lợi nhuận sau kiểm toán giảm 63,3 tỷ đồng.
Theo ý kiến của HBC, 3 khách hàng này là những chủ đầu tư uy tín, có tiềm lực tài chính mạnh với tài sản là những dự án rất lớn, có giá trị cao nhưng ghi nhận trong sổ sách theo nguyên giá thì rất thấp. Đồng thời, HBC đã có quá trình hợp tác rất tốt qua nhiều năm (trên 10 đến trên 20 năm), đã và đang nhận thầu nhiều dự án lớn của những khách hàng này. Nếu tính từ đầu năm đến cuối năm 2023 thì 3 khách hàng trên đã chuyển hơn 1.109 tỷ đồng cho HBC và riêng từ 01/01/2024 đến nay, đã chuyển thêm hơn 119 tỷ đồng. Do đó, đại diện Tập đoàn cho rằng sẽ không có rủi ro nào khác làm cho HBC không thu được các khoản nợ của 3 khách hàng này.
Ngoài ra, sự chênh lệch về lợi nhuận có liên quan tới phần còn lại 10,9 tỷ đồng. Theo HBC, đây là một số điều chỉnh nhỏ bao gồm điều chỉnh tăng chi phí liên quan đến chi phí môi giới đối với các căn hộ khách hàng yêu cầu trả cọc, tăng thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại, điều chỉnh tăng chi phí lãi vay ngân hàng, và hoàn nhập dự phòng phải thu của khách hàng và một số điều chỉnh bút toán nhỏ khác.
Trước đó, vào ngày 31/3/2024, Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình cũng đã gửi đi thông cáo lý giải về sự chênh lệch rất lớn lên đến gần 60 lần giữa vốn chủ sở hữu hợp nhất của HBC xác định theo thực tế (báo cáo quản trị) và vốn chủ sở hữu xác định theo chế độ kế toán của Việt Nam (báo cáo tài chính kiểm toán).
Lỗ lũy kế hơn 3.000 tỷ, kiểm toán nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của HBC
Đánh giá về tình hình tài chính của HBC, Công ty TNHH Hãng kiểm toán AASC đã nhấn mạnh trong báo cáo kiểm toán rằng, trước tiên, những dấu hiệu lỗ luỹ kế và một số khoản nợ quá hạn thanh toán cho thấy sự tồn tại của các yếu tố không chắc chắn trọng yếu có thể dẫn đến nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục của Xây dựng Hòa Bình.
Được biết, tính tới thời điểm 31/12/2023, Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình có khoản lỗ luỹ kế tới 3.240 tỷ đồng và còn một số khoản nợ quá hạn thanh toán.
Thứ hai, trong báo cáo tài chính hợp nhất năm 2023, một số nghiệp vụ tạm ứng của Xây dựng Hòa Bình đã được thực hiện khi chưa có đủ phê duyệt phù hợp. Các nghiệp vụ này sau đó đã được Hội đồng quản trị thông qua vào ngày 20/5/2023 và các Nghị quyết của Hội đồng quản trị tương ứng.
Thứ ba, Công ty TNHH Hãng kiểm toán AASC đã đưa ra cơ sở của ý kiến kiểm toán ngoại trừ khi Xây dựng Hòa Bình đang trong quá trình làm các thủ tục đảm bảo cho một số khoản tạm ứng để bổ sung các bằng chứng thích hợp và đầy đủ về giá trị có thể thu hồi.
Trong đó, kiểm toán chưa thể thu thập được đầy đủ các thư xác nhận về các số dư nợ phải thu và nợ phải trả tại thời điểm 31/12/2023 bao gồm phải thu ngắn hạn của khách hàng 2.938,4 tỷ đồng; trả trước cho người bán ngắn hạn 705,6 tỷ đồng; phải thu ngắn hạn khác 455,3 tỷ đồng; phải trả người bán ngắn hạn 1.691,1 tỷ đồng; người mua trả tiền trước ngắn hạn 1.277,6 tỷ đồng; phải trả ngắn hạn khác 172,7 tỷ đồng; và các khoản vay 57,9 tỷ đồng./.
