Từ ngày 1/7/2025, Việt Nam chính thức thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp theo Quyết định số 759/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Theo đó, cấp huyện sẽ bị xóa bỏ, chỉ còn cấp tỉnh và cấp xã (bao gồm xã, phường, đặc khu). Điều này đồng nghĩa với việc toàn bộ 696 đơn vị hành chính cấp huyện trên cả nước, trong đó có 85 thành phố trực thuộc tỉnh và nhiều thị xã, sẽ chấm dứt hoạt động. Tại Lào Cai, thị xã Sa Pa – đơn vị hành chính cấp huyện – cũng sẽ chính thức khép lại hành trình hoạt động theo mô hình cũ.
Một góc Sa Pa. Ảnh: Internet
Theo phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Lào Cai, 16 xã, phường hiện nay của Sa Pa sẽ được tổ chức lại thành 1 phường và 5 xã. Cụ thể, 6 phường hiện hữu là Sa Pa, Cầu Mây, Phan Si Păng, Hàm Rồng, Ô Quý Hồ và Sa Pả sẽ được sáp nhập thành phường Sa Pa, với trung tâm hành chính đặt tại phường Phan Si Păng (cũ). Các xã còn lại cũng được sắp xếp lại theo hướng tinh gọn: xã Tả Phìn và Trung Chải thành xã Tả Phìn; Tả Van, Hoàng Liên, Mường Hoa thành xã Tả Van; Mường Bo và Liên Minh thành xã Mường Bo; xã Ngũ Chỉ Sơn giữ nguyên. Khi phương án này có hiệu lực, tên gọi "thị xã Sa Pa" sẽ không còn tồn tại trong hệ thống đơn vị hành chính Việt Nam.
Sự thay đổi về địa giới và tổ chức bộ máy hành chính tại Sa Pa là một phần trong chiến lược lớn nhằm tinh giản, nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước và phù hợp với yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới. Đặc biệt, với Sa Pa – địa danh đã trở thành biểu tượng du lịch của vùng Tây Bắc – đây còn là bước chuyển mình mạnh mẽ hướng tới mục tiêu trở thành đô thị du lịch hiện đại, bền vững.
Nằm ở độ cao từ 1.500 – 1.800m so với mực nước biển, thuộc dãy Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, Sa Pa được mệnh danh là “thị trấn trong sương” với khí hậu cận ôn đới, mát mẻ quanh năm. Nhiệt độ trung bình chỉ từ 15 – 18°C, với hiện tượng "bốn mùa trong một ngày" khiến du khách luôn có những trải nghiệm độc đáo. Mùa đông, Sa Pa còn là một trong số ít địa điểm tại Việt Nam có khả năng xuất hiện băng giá và tuyết rơi.
Về du lịch, Sa Pa là điểm đến không thể thiếu trong hành trình khám phá miền Bắc. Những cái tên như đỉnh Fansipan – “nóc nhà Đông Dương”, thung lũng Mường Hoa với ruộng bậc thang tầng tầng lớp lớp, bản Cát Cát, bản Tả Van… đã trở thành biểu tượng trong lòng du khách trong nước và quốc tế. Năm 2024, Tạp chí Times Out (Anh) đã vinh danh Sa Pa là một trong 16 thị trấn nhỏ đẹp nhất thế giới. Lượng khách du lịch hàng năm gấp hơn 50 lần dân số địa phương, minh chứng cho sức hút đặc biệt của vùng đất này.
Đỉnh Fansipan – “nóc nhà Đông Dương”. Ảnh: Internet
Bên cạnh cảnh sắc thiên nhiên, Sa Pa còn nổi tiếng với nền văn hóa đa dạng của các dân tộc thiểu số như H’Mông, Dao Đỏ, Tày… cùng những lễ hội truyền thống đặc sắc, ẩm thực vùng cao phong phú. Đây cũng là điểm đến lý tưởng cho các hoạt động trekking, chinh phục thiên nhiên và trải nghiệm văn hóa bản địa.
Sức hấp dẫn của Sa Pa không chỉ dừng ở du lịch. Thị trường bất động sản nghỉ dưỡng tại đây đang chứng kiến sự bùng nổ với sự hiện diện của nhiều tập đoàn lớn. Các dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp, khách sạn 5 sao, condotel, homestay cao cấp… không ngừng mọc lên. Khu vực quanh phường Phan Si Păng, Cầu Mây, Ô Quý Hồ hay dọc tuyến đường lên đỉnh Fansipan đang trở thành những điểm nóng đầu tư. Giá đất ở Sa Pa liên tục tăng trưởng qua các năm, phản ánh kỳ vọng lớn vào tiềm năng phát triển dài hạn.
Việc sắp xếp lại địa giới hành chính lần này được kỳ vọng sẽ giúp bộ máy quản lý tinh gọn, hiệu quả hơn, đồng thời tạo điều kiện cho Sa Pa phát triển hạ tầng đô thị, dịch vụ du lịch và môi trường đầu tư theo hướng hiện đại, bền vững. Dẫu tên gọi "thị xã Sa Pa" sắp khép lại, nhưng Sa Pa – với vị thế là viên ngọc xanh giữa đại ngàn Tây Bắc – vẫn sẽ tiếp tục tỏa sáng trên bản đồ du lịch Việt Nam và thế giới.
