Trong bài “Nên cúng Giao thừa trong nhà hay ngoài trời?”, chúng tôi đã hướng dẫn đầy đủ cách làm lễ cúng Giao thừa năm Canh Tý năm 2020. Theo đó, lễ cúng Giao thừa là để tiễn Quan hành khiển năm cũ và đón Quan hành khiển năm mới, đồng thời chứng kiến phút chuyển giao của đất trời sang xuân nên cần phải tiến hành ngoài trời.
Cũng có người cúng Giao thừa cả ngoài trời và trong nhà, trên ban thờ tiên tổ với ý nghĩa dâng lễ vật lên tổ tiên trong thời khắc thiêng liêng chuyển giao năm cũ, mở đầu một năm mới với những khát vọng mới.
Tuy nhiên, nếu chỉ tiến hành một lễ thì thường là tiến hành ngoài trời. Ở nông thôn đất ở rộng rãi các gia đình thường cúng ngoài sân, còn ở thành phố các gia đình thường cúng ở khoảng hè phố trước cửa nhà.
Nhưng nếu như vậy, những gia đình ở chung cư không có sân riêng thì cúng ở đâu?
Căn hộ chung cư cúng Giao thừa Canh Tý 2020 ở đâu?
Trong xã hội hiện nay, đất chật người đông nên ngoại trừ ở nông thôn các gia đình thường có đầy đủ nhà cửa, sân vườn… nên việc cúng Giao thừa ở ngoài trời là điều không có gì khó khăn. Tuy nhiên, ở các đô thị hiện nay nhà cửa thường chật chội, nhiều gia đình sống trong các căn hộ chung cư cao tầng, không có sân riêng, thậm chí nhiều người ở nhà mặt đất nhưng diện tích chật hẹp, không có sân hè… thì chọn nơi cúng Giao thừa cũng là băn khoăn của không ít người.
Theo các chuyên gia văn hóa, trong trường hợp ở căn hộ chung cư, gia chủ có thể cúng ngoài ban công hoặc có thể lên sân thượng tòa nhà để cúng nếu thuận tiện, vì ở đó cũng là không gian mở ra bên ngoài nên vẫn mang đầy đủ ý nghĩa của lễ cúng Giao thừa.
Tuy nhiên, ban công thường là nơi phơi phóng, do đó cần cất hết quần áo, dọn dẹp thật phong quang trước khi cúng để bảo đảm sự thanh tịnh nơi hành lễ. Cũng có gia đình mang lễ xuống sân chung dưới mặt đất của tòa nhà để cúng cũng tốt.
Đối với những căn hộ không có ban công, hoặc những nhà mặt ngõ hẹp không có vỉa hè, mái che lại lợp mái chảy không có sân thượng thì có thể cúng trong nhà, nhưng nên lựa nơi gần cửa sổ để đặt lễ với ý nghĩa để Trời - Đất và Quan hành khiển chứng giám.
Với những nhà thậm chí không có cả cửa sổ thông với ngoài trời thì mở rộng cửa ra vào rồi kê chiếc bàn hoặc chiếc ghế cao ngay giữa cửa rồi đặt lễ để cúng cũng tốt, vì theo chúng tôi, việc hành lễ cốt ở tâm thành là chính. Giáo lý nhà Phật cũng thường dạy “Phật tại tâm” đấy thôi.
Chuẩn bị mâm lễ cúng Giao thừa Canh Tý 2020
Cũng giống như lễ cúng giao thừa ngoài trời, mâm lễ vật cúng giao thừa ở căn hộ chung cư cũng chỉ cần đơn giản, gọn nhẹ. Thông thường gồm: Gà trống hoặc thủ lợn luộc, đĩa xôi hoặc bánh chưng, trầu cau, hoa quả, gạo, muối, cút rượu, chén nước trắng, bánh kẹo; có người còn cúng thêm vàng mã và chiếc mũ chuồn của Quan hành khiển.
Lễ cúng Giao thừa cốt ở sự thành tâm, nên quan trọng là thời điểm cúng và sự trang trọng của gia chủ, chứ không cần quá coi trọng lễ vật. Vì vậy, tùy từng hoàn cảnh, điều kiện và không gian hành lễ, có thể chỉ cần con gà ngậm bông hoa (thường là hoa hồng đỏ), đĩa xôi, cút rượu, đĩa gạo, đĩa muối, chén nước trắng là được.
Trong văn hóa truyền thống của người Việt, thông thường người ta vẫn dùng gà trống để cúng vì quan niệm gà trống là biểu tượng của ngũ đức (văn, võ, dũng, nhân, tín) và bông hoa hồng đỏ trên miệng gà là hình ảnh tượng trưng cho ông Mặt Trời.
Thủ tục cúng Giao thừa Canh Tý 2020
Do mâm lễ đặt trên bàn hoặc ghế cao nên không có bát hương như trên ban thờ, vì vậy hương cắm trực tiếp lên đĩa xôi, bánh chưng, đĩa gạo hoặc lấy chiếc lọ nhỏ để cắm hương là được.
Thường là trước giao thừa mấy phút, gia chủ khăn áo tề chỉnh bày lễ, thắp nến hoặc đèn dầu trên mâm cỗ cúng rồi lên hương. Sau đó khấn bài văn khấn, thành tâm cầu xin vị Tân vương hành khiển phù hộ độ trì cho một năm nhiều may mắn. Dưới đây, chúng tôi giới thiệu bài văn khấn mang tính chất tham khảo; hoặc có thể chỉ cần khấn nôm, cốt ở tâm thành là được.
Sau khi hết tuần hương thì hạ lễ, cả gia đình quây quần thụ lộc, uống chén rượu xuân và cùng chúc nhau năm mới an khang thịnh vượng.
Bài văn khấn cúng Giao thừa năm Canh Tý 2020 (tham khảo)
Nam mô A di đà Phật (3 lần)
Kính lạy:
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương;
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật;
Con kính lạy Đức Bồ tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh;
Con kính lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, chư vị tôn thần;
Con kính lạy ngài cựu niên đương cai Lưu Vương Hành khiển, Ngũ Ôn hành binh chi thần, Nguyễn Tào phán quan;
Con kính lạy ngài đương niên thiên quan Chu Vương Hành Khiển, Thiên Ôn hành binh chi thần, Lý Tào phán quan;
Con kính lạy các ngài Ngũ Phương, Ngũ Hổ, Long Mạch, Táo Quân, chư vị tôn thần.
Nay là phút giao thừa năm Kỷ Hợi với năm Canh Tý
Chúng con là: ..., sinh năm: ..., hành canh: ... tuổi, cư ngụ tại số nhà:..., ấp/khu phố:..., xã/phường ..., quận/huyện/ thành phố ..., tỉnh/thành phố ...
Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân. Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc. Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật-Thánh, dâng hiến Tôn Thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cái Thái tuế, ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân, và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên khang thái, vạn sự tốt lành, tứ thời bát tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần.
Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư Phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A di đà Phật (3 lần, 3 vái).
