Mới đây, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) có ý kiến góp ý đối với Dự thảo Thông tư ban hành Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình. Đây là dự thảo quan trọng, gắn với công việc thực hiện và lợi ích của các đơn vị chủ đầu tư, tư vấn thiết kế và nhà thầu thi công khi tham gia hoạt động đầu tư xây dựng.
Theo VCCI, dự thảo đã bổ sung khoản 5.1.5 để làm rõ việc Quy chuẩn 06 cho phép áp dụng nhiều giải pháp cấp nước chữa cháy (như sử dụng nhiều nguồn nước kết hợp, dùng chung bể cho nhiều công trình hoặc cấp nước từ xa với bể trung gian…) mà không yêu cầu chủ công trình phải xây bể nước dung tích lớn, gây lãng phí và không khả thi. Giải pháp này sẽ giúp tháo gỡ sự hiểu nhầm trong quá trình thực thi trước đây, nhưng vẫn chưa giải quyết được một số vấn đề khác về cấp nước chữa cháy. Cụ thể:
Thứ nhất, chưa phân định được nghĩa vụ giữa Nhà nước và chủ công trình về đầu tư hạ tầng cấp nước chữa cháy.
VCCI nêu thực trạng, hiện chính quyền địa phương không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đầu tư xây dựng hạ tầng cấp nước chữa cháy theo đúng quy định tại Thông tư liên tịch 04/2009/TTLT/BXD-BCA hướng dẫn thực hiện việc cấp nước phòng cháy, chữa cháy tại đô thị và khu công nghiệp.
Điều này gây khó khăn cho các chủ công trình trong việc tìm kiếm các nguồn nước chữa cháy để đáp ứng Quy chuẩn 06. Nếu yêu cầu chủ công trình phải tự mình đáp ứng nguồn nước chữa cháy (kể cả trường hợp cho một số chủ công trình dùng chung) thì vẫn gây tốn kém và thậm chí không khả thi.
Trong khi đó, Quy hoạch hạ tầng phòng cháy và chữa cháy của Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định 819/QĐ-TTg ngày 7/7/2023 xác định toàn bộ hệ thống cấp nước đô thị, khu công nghiệp và các địa bàn trọng điểm thuộc phạm vi lập quy hoạch phải có các đường ống, họng, trụ lấy nước chữa cháy; xây dựng các bể nước phòng cháy, chữa cháy cho từng khu vực tại các khu dân cư có đường hẹp, không thể lắp đặt họng, trụ nước chữa cháy hoặc không có hệ thống cấp nước tập trung và nguồn nước tự nhiên. VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu giải pháp cho vấn đề này, đồng thời, gợi ý hướng giải quyết:
Trước hết, phân loại các công trình theo diện nằm trong khu công nghiệp, khu đô thị đã được chính quyền địa phương cung cấp hạ tầng nước chữa cháy, và những công trình nằm trong khu công nghiệp, khu đô thị chưa được chính quyền địa phương cung cấp hạ tầng nước chữa cháy. Phân hóa trách nhiệm cấp nước chữa cháy giữa hai loại công trình này nhằm bảo đảm tính khả thi của quy định.
Nếu các địa phương xây dựng mới hạ tầng cấp nước chữa cháy (đường ống, họng, trụ, bể nước chữa cháy) thì cho một khoảng thời gian hợp lý để các công trình xung quanh buộc phải đáp ứng yêu cầu thuộc nhóm thứ nhất - đã được cung cấp hạ tầng nước chữa cháy.
Thứ hai, cơ chế nhiều công trình dùng chung nguồn nước chữa cháy chưa rõ ràng về thủ tục hành chính đi kèm.
VCCI đánh giá, việc cho phép nhiều chủ công trình lân cận dùng chung nguồn nước chữa cháy (chung bể nước) là giải pháp kỹ thuật rất tốt để vừa bảo đảm an toàn mà không gây tốn kém chi phí. Tuy nhiên, một số vấn đề đặt ra như trong hồ sơ thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu phòng cháy chữa cháy có cần văn bản đồng ý của chủ nguồn nước chữa cháy không, nhất là trường hợp bể đó do một chủ công trình khác đã đầu tư xây dựng và vận hành. Vì vậy, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ về mặt thủ tục và hồ sơ này để thuận tiện trong quá trình áp dụng.
Thứ ba, bất cập trong việc cho phép sử dụng chung đường và bãi đỗ xe chữa cháy; quy định chống cháy lan và khoảng cách an toàn.
VCCI đặt vấn đề, tài sản này lại do một chủ công trình khác đầu tư, liệu một chủ công trình gần đó có được phép đưa thông tin về đường và bãi đỗ xe chữa cháy này vào hồ sơ thẩm duyệt và nghiệm thu phòng cháy chữa cháy của mình không? Đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu quy định theo hướng được tự động dùng chung mà không cần sự đồng ý của chủ công trình trước đó.
Liên quan đến quy định chống cháy lan và khoảng cách an toàn, Quy chuẩn 06 (QCVN 06:2022/BXD) quy định khoảng cách an toàn giữa các công trình để bảo đảm chống cháy lan. Tuy nhiên, VCCI cho rằng, thực tiễn nảy sinh tình trạng hai chủ đất liền kề, người xây trước đã xây sát mép đất, dẫn đến việc người xây sau buộc phải xây dựng lùi lại để bảo đảm khoảng cách an toàn. Tương tự như vấn đề bể nước chữa cháy, nhiều trường hợp các đơn vị thực thi áp dụng quá cứng nhắc, không áp dụng các biện pháp ngăn cháy lan khác ngoài việc giữ khoảng cách an toàn.
Do đó, VCCI đề nghị cơ quan soạn thảo bổ sung một quy định tương tự như khoản 5.1.5 về việc áp dụng các giải pháp chống cháy lan thay thế cho việc duy trì khoảng cách an toàn.
Trước đó, Chủ tịch Hiệp hội các Nhà thầu xây dựng Việt Nam, ông Nguyễn Quốc Hiệp cho rằng, vấn đề an toàn cháy cho nhà và công trình rất quan trọng. Thời gian qua, nhiều dự án phải dừng thi công, kể cả công trình từ vốn đầu tư nước ngoài (FDI) cũng không ngoại lệ. Nhiều chủ đầu tư, nhà thầu đã phải lên tiếng về vấn đề này, và hy vọng, dự thảo Thông tư ban hành Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình sẽ được rà soát phù hợp với thực tế, đồng bộ, để chủ đầu tư, doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận.
Hồi tháng 4/2023, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có Công điện số 220/CĐ-TTg về việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác phòng cháy chữa cháy; giao Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với Bộ Công an và các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương rà soát những khó khăn, vướng mắc về phòng cháy chữa cháy trong đầu tư xây dựng nhà và công trình hoạt động sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp. Đồng thời có giải pháp bổ sung, sửa đổi theo thẩm quyền những tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, bảo đảm phù hợp với thực tiễn của Việt Nam./.
