Huy động vốn cho thị trường bất động sản qua thị trường chứng khoán: Thực trạng và giải pháp

Theo quan điểm của VASB, các giải pháp cả ngắn hạn và dài hạn hiện nay cần tính toán kỹ lưỡng, không vì những hậu quả của giai đoạn vừa qua mà thắt chặt đến mức triệt tiêu động lực phát triển của thị trường bất động sản. Giai đoạn hiện nay đang là giai đoạn có cơ hội rất lớn đối với Việt Nam để phát triển hạ tầng, nếu bỏ lỡ chúng ta sẽ mất cơ hội lớn này để đuổi kịp các nền kinh tế phát triển trong tương lai. 

******

NHIỀU VẤN ĐỀ BẤT CẬP ẢNH HƯỞNG ĐẾN NIỀM TIN TRÊN THỊ TRƯỜNG

Thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản là hai kênh đầu tư phổ biến của các nhà đầu tư hiện nay. Trong thời gian qua, hai thị trường này bắt đầu có sự liên thông thông qua các sản phẩm đầu tư chứng khoán liên quan đến bất động sản như cổ phiếu, trái phiếu của tổ chức phát hành là doanh nghiệp bất động sản, quỹ đầu tư bất động sản. Trong đó, hai sản phẩm tài chính gần đây được các doanh nghiệp bất động sản sử dụng nhiều là cổ phiếu và trái phiếu doanh nghiệp.

Tổng giá trị vốn hóa thị trường đến thời điểm 31/12/2021 là 9,3 triệu tỷ đồng, trong đó tổng vốn hóa của cổ phiếu các doanh nghiệp bất động sản chiếm khoảng 1/5 giá trị vốn hóa toàn thị trường. Đối với trái phiếu doanh nghiệp, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp năm 2021 là 623 nghìn tỷ đồng, trong đó, giá trị huy động thông qua trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp bất động sản chiếm 34,8%.

Hai ngành bất động sản và tài chính - ngân hàng chiếm đa số giá trị huy động thông qua trái phiếu doanh nghiệp (gần 77% tổng giá trị huy động trái phiếu doanh nghiệp năm 2021). Tuy nhiên, trái phiếu của khối ngân hàng hầu như chỉ bán chéo cho nhau và không phát hành ra nhà đầu tư cá nhân nên trên thực tế nếu không kể đến trái phiếu của khối ngân hàng thì trái phiếu doanh nghiệp bất động sản phát hành chiếm đến 60%. Trong đó, khối lượng trái phiếu phát hành riêng lẻ chiếm đa số, đến 94,5% tổng giá trị phát hành trái phiếu.

Tuy chưa có nhiều sản phẩm tài chính trên thị trường chứng khoán nhưng thực tế trong thời gian qua, việc điều tiết dòng vốn giữa hai thị trường này đã bộc lộ nhiều vấn đề bất cập, khiến cho các doanh nghiệp bất động sản huy động vốn cũng như các nhà đầu tư gặp nhiều rủi ro. Theo quan sát của VASB, các vấn đề chủ yếu như sau:

Thứ nhất, nguồn vốn đầu tư vào hai thị trường chưa cân đối do chưa có các công cụ, chính sách điều tiết giữa hai thị trường này. Dòng vốn vào hai thị trường được điều tiết theo quy luật cung cầu mà chưa có những chính sách hay những công cụ tài chính khuyến khích, định hướng dòng vốn. Tại thời điểm thị trường bất động sản phát triển nóng thì dòng vốn trên thị trường chứng khoán theo nhu cầu của nhà đầu tư cũng đổ vào các doanh nghiệp bất động sản một tỷ trọng khá cao. Đặc biệt, các doanh nghiệp bất động sản cũng tranh thủ cơ hội này để huy động lượng vốn lớn thông qua phát hành trái phiếu mà chủ yếu là phát hành trái phiếu riêng lẻ. Trong thời gian qua, khi mà trên thị trường chứng khoán vẫn còn những “cổ phiếu giấy” và “đội lái” thì dòng vốn của nhà đầu tư cũng đã được thu hút một tỷ trọng khá lớn vào những cổ phiếu này. Điều này đồng nghĩa với việc tỷ trọng nguồn vốn đầu tư vào các ngành sản xuất, dịch vụ tạo ra giá trị gia tăng bền vững cho nền kinh tế, không mang tính đầu cơ chưa được khuyến khích. Thực tế này không những tiềm ẩn rủi ro cao cho nền tài chính do có thể phải đối mặt với nguy cơ ảnh hưởng lớn khi thị trường bất động sản đi xuống mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của nền kinh tế khi mà các ngành sản xuất đang gặp khó khăn trong hoàn cảnh đại dịch.

Thứ hai, các sản phẩm tài chính đặc thù cho bất động sản chưa phát triển đa dạng khiến cho dòng vốn trên thị trường chứng khoán được thu hút chủ yếu vào hai thị trường cổ phiếu và trái phiếu, trong đó thị trường trái phiếu doanh nghiệp là thị trường mới phát triển nên có nhiều rủi ro cho nhà đầu tư do hành lang pháp lý chưa được kiểm nghiệm thực tế về khả năng bảo vệ nhà đầu tư. Điển hình như sản phẩm quỹ đầu tư bất động sản, mặc dù đã có hành lang pháp lý riêng để thành lập và hoạt động (thông tư 228/2012/TT-BTC) nhưng cho đến nay thị trường mới chỉ có một quỹ chính thức được thành lập để đầu tư vào bất động sản là quỹ bất động sản Techcom Việt Nam, thành lập năm 29/6/2016. Mặc dù quỹ này đã được niêm yết tại HSX nhưng giá trị giao dịch rất thấp, giá hiện tại chỉ 9.700 VNĐ/unit, quy mô tài sản chỉ khoảng 56 tỷ đồng.

Thứ ba, đã xảy ra những vụ việc và tiểm ẩn nhiều vụ việc liên quan đến khả năng trả nợ của doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin trên thị trường chứng khoán, điều mà chúng ta mất rất nhiều năm kể từ khi thị trường thành lập để xây dựng và cũng là điều cốt lõi cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam. Bên cạnh các vụ việc thao túng giá được phát hiện mà nhà đầu tư là người bị hại chưa được bồi thường thiệt hại, các vụ việc trái chủ chưa được thanh toán khi việc phát hành trái phiếu bị hủy thực tế đang khiến cho các nhà đầu tư hoảng loạn và rút vốn khỏi thị trường chứng khoán.

Thứ tư, đối với sản phẩm là thị trường cổ phiếu, thời gian vừa qua chúng ta chứng kiến thị trường giảm sâu đặc biệt đối với các doanh nghiệp bất động sản. Điều này xuất phát từ vụ việc thao túng giá cổ phiếu của một doanh nghiệp bất động sản lớn trên thị trường. Bên cạnh việc nhà đầu tư dựa vào tin đồn đối với các vụ việc hình sự tiếp theo liên quan đến các doanh nghiệp bất động sản thì theo quan sát của VASB, nguyên nhân không nhỏ chính là sự dừng hoạt động của “đội lái” trong thời gian này. Vậy, khi đứng trước việc lao dốc liên tục của thị trường chứng khoán, điều mà chúng ta cần bảo vệ là niềm tin của thị trường chứ không phải là bảo vệ giá cho các cổ phiếu mà đã được đẩy lên nhờ các “đội lái”. Với các cơ hội lớn của phát triển kinh tế nói chung và phát triển bất động sản nói riêng thì các cổ phiếu không làm giá trong thời gian qua sẽ thu hút nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư chuyên nghiệp khi có giá đủ hấp dẫn.

Thứ năm, riêng đối với trái phiếu doanh nghiệp đặc biệt là trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, thực tế thời gian qua cho thấy việc vận hành còn nhiều vấn đề bất cập. Bên cạnh quy mô huy động, việc kiểm soát sử dụng dòng tiền, lãi suất huy động, kiểm toán Báo cáo tài chính, kênh phân phối bán hàng… đều là những vấn đề còn nhiều bất cập và chưa đạt được mục tiêu cuối cùng là bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư. Chính vì vậy, mặc dù trái phiếu doanh nghiệp, đặc biệt là của doanh nghiệp bất động sản đã được hình thành và được sự chào đón của các nhà đầu tư nhưng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro mà bản thân nhà đầu tư chưa được nhận thức đầy đủ. Đây là điều rất đang tiếc vì trái phiếu doanh nghiệp là một kênh huy động vốn hết sức hiệu quả và chủ động của các doanh nghiệp, tuy nhiên vừa mới bắt đầu phát triển đã bộc lộ những rủi ro khiến mất niềm tin của nhà đầu tư. Theo quan điểm của VASB, đây chính là thiệt hại lớn nhất đối với việc phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp mà chúng ta đáng phải suy ngẫm.

KHÔNG NÊN THẮT CHẶT ĐẾN MỨC TRIỆT TIÊU ĐỘNG LỰC PHÁT TRIỂN CỦA THỊ TRƯỜNG

Đứng trước bài toán về việc huy động vốn cho thị trường bất động sản, mục tiêu đặt ra là cần có các giải pháp ngắn hạn và dài hạn để thị trường này có thể phát triển bền vững, xứng với tiềm năng rất lớn ở giai đoạn hiện tại khi mà tốc độ đô thị hóa ở các tỉnh là xu thế tất yếu khi mà nền kinh tế của các tỉnh đi vào quỹ đạo phát triển. Theo quan điểm của VASB, các giải pháp cả ngắn hạn và dài hạn hiện nay cần tính toán kỹ lưỡng, không vì những hậu quả của giai đoạn vừa qua mà thắt chặt đến mức triệt tiêu động lực phát triển của thị trường này. Giai đoạn hiện nay đang là giai đoạn có cơ hội rất lớn đối với Việt Nam để phát triển hạ tầng, nếu bỏ lỡ chúng ta sẽ mất cơ hội lớn này để đuổi kịp các nền kinh tế phát triển trong tương lai.

Giải pháp trước mắt: Cần bảo vệ niềm tin của nhà đầu tư

Đối với mục tiêu trước mắt, ngay lập tức chúng ta là cần phải có giải pháp để bảo vệ niềm tin của nhà đầu tư. Đây cần phải được đưa lên là giải pháp cấp bách hàng đầu song song với các giải pháp để điều chỉnh các quy định pháp luật. Cụ thể:

Với trái phiếu doanh nghiệp, các cơ quan quản lý cần phối hợp chặt chẽ để rà soát khả năng chi trả của các tổ chức phát hành có trái phiếu đến hạn trong thời gian tới, tìm mọi biện pháp để có thể đảm bảo phương án trả nợ cho nhà đầu tư trái phiếu, không để tình trạng không thể trả nợ của bất cứ tổ chức phát hành nào xảy ra trong giai đoạn hiện nay. Điều này giúp bảo vệ niềm tin và giữ chân dòng vốn đầu tư trên thị trường trước khi chúng ta có thể áp dụng các biện pháp dài hạn khác.

Với thị trường cổ phiếu, như đã trình bày ở trên, mục tiêu cốt lõi là bảo vệ niềm tin của nhà đầu tư trong bối cảnh xảy ra các vụ việc xử lý hình sự trên trị trường ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư. Việc đấu tranh xử lý các hành vi vi phạm hình sự trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán, theo quan điểm của VASB là hết sức cần thiết, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và tạo môi trường an toàn cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, việc xử lý các vụ án hình sự cần đặt mục tiêu không chỉ để răn đe mà cần xử lý đến cùng để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư. Nếu như đối với mỗi vụ việc được cơ quan có thẩm quyền xử lý hình sự mà những nhà đầu tư bị hại được đền bù thiệt hại từ tổ chức, cá nhân vi phạm kịp thời, đầy đủ thì tâm lý nhà đầu tư sẽ tin trưởng tuyệt đối rằng quyền lợi của mình luôn được bảo vệ. Và như vậy, niềm tin trên thị trường gia tăng, ngay cả khi có những vụ việc xử lý hình sự xảy ra thì cũng không ảnh hưởng lớn đến tâm lý thị trường.

Các giải pháp dài hạn

Để có thể phát triển hài hòa giữa thị trường bất động sản và thị trường chứng khoán, cần thiết phải có các nhóm giải pháp dài hạn phù hợp, đáp ứng khuyến khích phát triển hai thị trường này, đóng góp quan trọng vào sự phát triển chung của nền kinh tế. VASB kiến nghị cụ thể đối với từng lĩnh vực như sau:

Các giải pháp chung

Thứ nhất, bên cạnh các công cụ là chính sách ưu đãi đầu tư, cần có các công cụ tài chính đa dạng với những chính sách khác nhau để có thể điều tiết dòng vốn vào sản xuất, kinh doanh một cách hài hòa, đảm bảo rủi ro hệ thống cho nền tài chính. Các công cụ tài chính có thể là trái phiếu xanh, trái phiếu bền vững để dành các điều kiện ưu đãi hơn cho các dự án, doanh nghiệp bảo vệ môi trường, hướng tới phát triển bền vững. Ngay bản thân trong lĩnh vực bất động sản cũng cần có sự phân biệt giữa các dự án, doanh nghiệp với những tiêu chí bền vững để có sự phân biệt về chính sách định hướng dòng vốn.

Thứ hai, cần đa dạng hóa các sản phẩm tài chính đặc thù cho thị trường bất động sản để nhà đầu tư có nhiều lựa chọn đặc biệt đối với những sản phẩm được tiêu chuẩn hóa trên thế giới và có sự quản lý sát sao của cơ quan quản lý Nhà nước nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư. Bản chất của giải pháp này là tạo nên sự hấp dẫn về sản phẩm của thị trường chứng khoán thay thế cho sự hấp dẫn của các “đội lái” như giai đoạn vừa qua. VASB đề xuất một số sản phẩm cụ thể sau có thể phát triển ngay cả trong ngắn hạn:

- Đối với các quỹ đầu tư bất động sản, một nghịch lý là trong giai đoạn vừa qua khi mà thị trường bất động sản phát triển nóng thì hoạt động của các quỹ bất động sản vẫn chưa sôi động. Theo tìm hiểu của VASB, thực tế trên xuất phát từ sự mất cân đối trong chính sách khi mà sản phẩm tài chính có tiêu chuẩn như quỹ đầu tư bất động sản được quy định các tiêu chuẩn khá chặt chẽ thì các sản phẩm tài chính khác như cổ phiếu, trái phiếu lại khá thông thoáng cho các doanh nghiệp bất động sản. Cụ thể, tiêu chuẩn đầu tư của quỹ bất động sản theo quy định tại Thông tư 98/202/TT-BTC phải “Là bất động sản được phép đưa vào kinh doanh theo quy định pháp luật về kinh doanh bất động sản” và “Tổng giá trị các hạng mục bất động sản trong quá trình xây dựng không được vượt quá 10% tổng giá trị tài sản của quỹ”. Điều này khiến cho sản phẩm quỹ đầu tư bất động sản kém hấp dẫn hơn các sản phẩm tài chính khác như cổ phiếu, trái phiếu khi mà nhà đầu tư có thể đầu tư từ khi Dự án còn đang trong tiềm năng. Để có thể đa dạng hóa các sản phẩm tài chính cho ngành bất động sản, đặc biệt hướng dòng vốn vào sử dụng các sản phẩm tài chính tiêu chuẩn thì cần thiết phải nghiên cứu các giải pháp tạo nên sức hấp dẫn cho sản phẩm quỹ đầu tư bất động sản. Đối với nhà đầu tư, việc đầu tư thông qua quỹ với bộ máy chuyên nghiệp, được đa dạng hóa danh mục và dưới kết cấu quản lý chặt chẽ của cơ quan quản lý thì sẽ ít rủi ro hơn đầu tư trực tiếp vào cổ phiếu của một công ty bất động sản.

- Thúc đẩy phát triển các sản phẩm phái sinh không những như các sản phẩm phòng ngừa rủi ro mà còn trở thành các sản phẩm dựa trên các dự đoán đơn giản hơn, phù hợp với các đối tượng nhà đầu tư có thời gian và khẩu vị rủi ro khác nhau. Chẳng hạn, đối với sản phẩm phái sinh chỉ số, hiện nay nhà đầu tư mới chỉ được phép phái sinh trên các chỉ số VN30, HNX30. Các chỉ số này đại diện cho thị trường và là tradable index. Tuy nhiên, việc dự đoán chỉ số nếu chỉ có chỉ số đại diện toàn thị trường thì chỉ có các nhà đầu tư chuyên theo dõi về VN index và HNX index sử dụng. Trong khi đó, rất nhiều loại chỉ số khác phù hợp với nhu cầu nhà đầu tư thì chưa được phép công bố và tham chiếu để phái sinh. Chẳng hạn, khi thị trường bất động sản được dự đoán sẽ đi xuống thì các nhà đầu tư hoàn toàn có thể đầu tư vào các sản phẩm phái sinh chỉ số ngành bất động sản để hạn chế rủi ro cho danh mục của mình thay vì bán tháo cổ phiếu khiến cho giá cổ phiếu các doanh nghiệp bất động sản lao dốc liên tục. Không chỉ ngành bất động sản, các chỉ số ngành khác cũng cần được công nhận và tham chiếu sản phẩm phái sinh đa dạng hơn. Và để có thể nhanh chóng đa dạng hóa thị trường chỉ số, cần mở rộng vai trò đầu tư xây dựng và quản lý vận hành chỉ số cho các tổ chức tư nhân, phi chính phủ. Nhà nước ban hành các hành lang pháp lý để kiểm soát và có thể cho phép công bố.

Giải pháp phát triển bền vững thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp thời gian gần đây bắt đầu phát triển mạnh mẽ, trở thành một kênh huy động vốn thông qua thị trường chứng khoán của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, thị trường này vừa mới phát triển trong một thời gian ngắn đã bộc lộ nhiều điểm bất cập, có khả năng ảnh hưởng lớn đến niềm tin của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán và có hiệu ứng ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường chứng khoán. Nguyên nhân của tình trạng này theo quan sát của VASB đến chủ yếu từ ba yếu tố chính: (1) Khung quy định pháp luật chưa thực sự đạt hiệu quả quản lý, giám sát và định hướng dòng vốn; (2) Cách thức triển khai phát triển thị trường trái phiếu chưa được đánh giá hết mức độ ảnh hưởng khi bắt đầu; (3) Nhận thức của nhà đầu tư về rủi ro của các loại trái phiếu doanh nghiệp và thông tin cung cấp đến nhà đầu tư chưa thực sự minh bạch.

Về hành lang pháp lý

Bên cạnh Luật Chứng khoán, các quy định cụ thể về phát hành trái phiếu doanh nghiệp được quy định riêng tại Nghị định 153/2020/NĐ-CP, hiện đang được xem xét sửa đổi bổ sung. Mặc dù các quy định tại Nghị định đã quy định khá chặt chẽ về trình tự thủ tục, trách nhiệm của các bên liên quan trong việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp, tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn nhiều vấn đề các quy định trong luật và nghị định chưa đạt được hiệu quả.

Cụ thể: 

Thứ nhất, các quy định hiện nay đang tập trung vào việc quản lý sự công khai minh bạch và các yêu cầu tối thiểu đối với tổ chức phát hành mà chưa có các quy định nhằm phân loại rủi ro cho từng doanh nghiệp, từng trái phiếu với mục đích sử dụng, tài sản đảm bảo khác nhau. Điều này hết sức cần thiết vì nhà đầu tư phải được nhận thức trước khi ra quyết định đầu tư một cách rõ ràng trái phiếu này có mức độ rủi ro trong phân khúc nào. Tương ứng với đó, nên có các điều kiện tương ứng đối với từng cấp độ rủi ro và quy mô. Chẳng hạn, trái phiếu doanh nghiệp không có tài sản đảm bảo với quy mô 1.000 tỷ đồng cần thiết phải có kiểm toán vốn, kiểm toán báo cáo tài chính và kiểm soát dòng vốn giải ngân vào dự án bởi tổ chức kiểm toán độc lập có uy tín (Big4).

Bên cạnh đó, đặc biệt lưu ý đến các điều kiện về kênh phân phối như: Có được phép phân phối thông qua hệ thống phân phối của các ngân hàng, công ty bảo hiểm, công ty chứng khoán hay không; Có được phép niêm yết hay không… Tình trạng phổ biến hiện nay là các trái phiếu chỉ cần đạt điều kiện tối thiểu, chỉ phụ thuộc vào hợp đồng với các tổ chức tín dụng là có thể phân phối qua hệ thống của tổ chức tín dụng. Dẫn đến sự hiểu lầm rất lớn của nhà đầu tư, đặc biệt các nhà đầu tư có thói quen gửi tiết kiệm được cán bộ ngân hàng mời chào sản phẩm trái phiếu có mức lãi suất hấp dẫn hơn nhưng nhà đầu tư không hiểu đầy đủ rủi ro của các sản phẩm này cao hơn rất nhiều.

Ngoài ra, lãi suất trái phiếu cũng cần được thẩm định trên cơ sở thẩm định phương án kinh doanh sử dụng nguồn từ trái phiếu. Hiện nay, mức lãi suất và tổng chi phí cho nguồn vốn từ phát hành trái phiếu cao hơn từ 1,5 đến 1,8 lần so với vốn vay ngân hàng. Đây là mức chi phí vốn không phải phương án đầu tư, kinh doanh nào sử dụng cũng đạt hiệu quả. Để tránh việc đặt lãi suất cao để huy động vốn sử dụng cho mục đích khác không phải đi vào phương án đầu tư kinh doanh đăng ký, cần có sự thẩm định khả thi về mức lãi suất huy động tương ứng với phương án đầu tư kinh doanh đăng ký. Đồng thời, cần có quy định kiểm soát mục đích sử dụng vốn sau khi huy động trái phiếu như đối với nguồn vốn vay ngân hàng.

Thứ hai, các quy định pháp luật hiện nay mang tính quản lý mà chưa mang tính chính sách, định hướng. Cần thiết phải có những chính sách phân biệt để định hướng dòng vốn, đảm bảo những tỷ trọng nhất định nguồn vốn được chảy vào sản xuất, kinh doanh bên cạnh việc chảy đa số vào các kênh đầu cơ không trực tiếp tạo ra giá trị cho xã hội. Thực tế giai đoạn vừa qua, khi lãi suất tiết kiệm xuống thấp, người dân đưa tiền vào các kênh đầu tư trong đó có hai thị trường lớn là bất động sản và chứng khoán khiến cho các thị trường này tăng trưởng nóng. Do không có các quy định mang tính chất định hướng nên ngay cả khi dòng vốn rất lớn đã đổ vào thị trường bất động sản thì trên thị trường chứng khoán dòng vốn cũng tập trung vào các doanh nghiệp bất động sản thông qua cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp. Điều này dẫn đến sự mất cân đối trong điều tiết dòng vốn của nền kinh tế, tăng rủi ro cho hệ thống tài chính khi các thị trường đầu cơ giảm sâu.

Thứ ba, bên cạnh các chính sách ưu đãi như ưu đãi thuế, tiền thuê đất… cho các lĩnh vực ngành nghề khuyến khích phát triển thì đồng bộ với đó cần phải có các sản phẩm tài chính được khuyến khích, ưu tiên để thu hút dòng vốn vào các lĩnh vực này. Chẳng hạn, cần chính sách phát triển trái phiếu xanh, tín dụng xanh để hướng dòng vốn vào các hoạt động cải thiện môi trường, các dự án phát triển bền vững…

Về cách thức triển khai

Cũng như các sản phẩm mới trên thị trường tài chính nói chung và thị trường trái phiếu nói riêng, do đặc trưng là mức độ ảnh hưởng của việc triển khai đến thị trường nhanh có thể có những ảnh hưởng thậm chí hậu quả khó khắc phục nên việc phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp cần được tính toán kỹ lưỡng theo lộ trình, áp dụng các hình thức thí điểm hoặc áp dụng không gian thử nghiệm ibox.

Đối với nhà đầu tư

Với nhà đầu tư, cần có những quy định chi tiết về việc cung cấp thông tin cho nhà đầu tư. Nguyên tắc của thị trường chứng khoán là nguyên tắc công khai, minh bạch. Vì vậy, khi được phân phối phải có những quy định về trách nhiệm của đơn vị phân phối trong việc cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác đến nhà đầu tư. Ngoài ra, cần đẩy mạnh vai trò của các Hiệp hội trong việc đào tạo nhận thức của nhà đầu tư khi tham gia thị trường chứng khoán và trong việc xây dựng các tiêu chuẩn (đặc biệt là tiêu chuẩn đạo đức) của người hành nghề các vị trí ngành nghề trong ngành chứng khoán.

Giai đoạn hiện nay là giai đoạn phát triển nóng của thị trường bất động sản cũng như thị trường chứng khoán, tương xứng với sự phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế. Bên cạnh những mặt đạt được to lớn thì cũng xuất hiện nhiều vấn đề bất cập mà bất cứ thị trường đang phát triển nào cũng từng trải qua. Vì vậy, VASB luôn sẵn sàng đóng góp vai trò của mình trong việc xây dựng các thị trường sớm phát triển lành mạnh, bền vững, đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế. VASB mong rằng các ý kiến này có thể có hữu ích cho các cơ quan quản lý Việt Nam./.