Huy động vốn từ trái phiếu riêng lẻ "tăng tốc" nhưng vẫn cần cẩn trọng

Phát hành trái phiếu riêng lẻ "bứt phá"

Thông tin từ Bộ Tài chính cho thấy, thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang tăng trưởng nhanh trong 8 tháng vừa qua, với lượng phát hành riêng lẻ tăng tích cực so với cùng kỳ. Con số này cũng tương đồng với báo cáo của Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), tổng hợp thông tin từ các đơn vị nghiên cứu.

Theo Bộ Tài chính, trong 8 tháng vừa qua có 66 doanh nghiệp đã phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, với tổng khối lượng khoảng 322,1 nghìn tỷ đồng, tăng 47,3% so với cùng kỳ 2024. Xét theo loại hình tổ chức phát hành, tổ chức tín dụng chiếm 70,4% tổng khối lượng, doanh nghiệp bất động sản chiếm 20,8%, các doanh nghiệp ở lĩnh vực khác chiếm 8,8%.

Bộ Tài chính cũng cho biết tính đến ngày 30/8/2025, dư nợ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ vào khoảng 1,1 triệu tỷ đồng, tương đương 9,8% GDP năm 2024, và chiếm 6,6% dư nợ tín dụng của nền kinh tế. Về cơ cấu nhà đầu tư, các tổ chức chiếm tỷ trọng lớn với 81,9% tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Nhà đầu tư cá nhân nắm giữ 18,1%, giảm 10 điểm phần trăm so với cuối năm 2023.

Trong khi đó, báo cáo của Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA), 8 tháng đầu năm 2025 có 23 đợt phát hành ra công chúng với giá trị 47.785 tỷ đồng, chiếm 12,7% tổng giá trị phát hành, còn lại đến từ phát hành riêng lẻ chiếm tỷ trọng áp đảo 87,3%.

Điều này cho thấy sau một giai đoạn trầm lắng và thanh lọc mạnh mẽ, kênh dẫn vốn trái phiếu đã dần lấy lại niềm tin và trở thành lựa chọn ưu tiên cho nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các công ty bất động sản. Ghi nhận thực tế, tính đến đầu tháng 9/2025, hàng loạt doanh nghiệp bất động sản đã công bố kết quả phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ với giá trị huy động lớn.

Đơn cử, CTCP May - Diêm Sài Gòn mới đây đã báo kết quả chào bán trái phiếu riêng lẻ mã MSG32504 gửi Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX). Theo đó, mã MSG32504 gồm 5.000 trái phiếu mệnh giá 100 triệu đồng/trái phiếu, qua đó giá trị phát hành là 500 tỷ đồng. Trái phiếu được phát hành ngày 12/9/2025, kỳ hạn 84 tháng, dự kiến đáo hạn ngày 12/9/2032. Lãi suất cố định 9,2%/năm, thanh toán lãi một lần khi đến hạn.

Theo công bố trên HNX, trong khoảng 1 tháng (từ ngày 12/8 - 12/9/2025), May - Diêm Sài Gòn đã phát hành 4 lô trái phiếu, huy động tổng cộng 2.968 tỷ đồng.

Còn ngày 9/9/2025, CTCP Đầu tư Phát triển Bất động sản Thành Vinh đã phát hành thành công thêm một lô trái phiếu trị giá 610 tỷ đồng. Trái phiếu có kỳ hạn 96 tháng, đáo hạn vào tháng 9/2033. Đây là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền và không có tài sản bảo đảm. Lãi suất phát hành 9,2%/năm và thanh toán gốc lãi một lần khi đến hạn.

Công ty bất động sản này đã phát hành trái phiếu huy động vốn dồn dập từ tháng 7/2025 đến nay dù trước đó chưa hề huy động vốn qua kênh này. Tính từ đợt phát hành đầu tiên ngày 17/7/2025 đến nay, Bất động sản Thành Vinh đã thực hiện 5 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ với giá trị phát hành của mỗi lần lần lượt là 500 tỷ đồng - 600 tỷ đồng - 300 tỷ đồng - 600 tỷ đồng và 610 tỷ đồng. Tổng giá trị Bất động sản Thành Vinh huy động được trong 2 tháng qua đã lên đến 2.610 tỷ đồng.

Trước đó, CTCP Vinhomes (mã: VHM) cũng công bố kết quả chào bán 2 lô trái phiếu riêng lẻ với tổng trị giá 15.000 tỷ đồng.

Trong đó, mã VHM12501 gồm 80.000 trái phiếu, mệnh giá 100 triệu đồng/trái phiếu qua đó giá trị phát hành là 8.000 tỷ đồng, kỳ hạn 42 tháng. Lô còn lại mã VHM12502 gồm 70.000 trái phiếu, mệnh giá 100 triệu đồng/trái phiếu qua đó giá trị phát hành là 7.000 tỷ đồng, kỳ hạn 39 tháng. 

Ngoài ra, các doanh nghiệp bất động sản khác như Đầu tư và Phát triển Bất động sản Green Land, Hodeco (mã: HDC) cũng phát hành trái phiếu mới. Nghị quyết HĐQT ngày 10/9, doanh nghiệp công bố phương án phát hành gần 5 triệu trái phiếu ra công chúng, với tổng giá trị gần 500 tỷ đồng. Điểm đáng chú ý, trái phiếu được thiết kế bắt buộc chuyển đổi thành cổ phần phổ thông và chỉ chào bán cho cổ đông hiện hữu có tên trong danh sách.

Lô trái phiếu này có kỳ hạn 2 năm, lãi suất cố định 10%/năm, không có tài sản đảm bảo, không kèm chứng quyền. Nguồn vốn thu được từ trái phiếu chuyển đổi sẽ được Hodeco dùng để thanh toán gốc và lãi vay ngân hàng, nhằm cơ cấu lại nợ vay.

Ngoài ra, dữ liệu trên HNX cũng ghi nhận, một doanh nghiệp bất động sản khác là Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Bất động sản Trường Minh đã phát hành đến 25.000 trái phiếu trong ngày 8/9/2025, qua đó huy động được 2.500 tỷ đồng.

Lô trái phiếu này của Bất động sản Trường Minh được bảo lãnh phát hành với lãi suất 8,95%/năm. Trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền và có kỳ hạn 12 tháng, đáo hạn vào tháng 9/2026, thanh toán gốc lãi một lần khi đến hạn.

Sự tăng tốc này là tín hiệu tích cực cho thấy thị trường vốn từ trái phiếu vẫn giữ vị thế là kênh tiềm năng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận nguồn lực để phục hồi và phát triển.

Tránh lặp lại rủi ro trong quá khứ

Sự phục hồi của thị trường trái phiếu riêng lẻ không chỉ đến từ nhu cầu vốn của doanh nghiệp mà còn từ những thay đổi quan trọng về khung pháp lý.

Theo ông Nguyễn Đình Duy, Giám đốc, Chuyên gia Phân tích Cấp cao, VIS Rating cho hay thị trường trái phiếu riêng lẻ năm 2025 không chỉ gia tăng về số lượng phát hành, mà còn cải thiện chất lượng qua việc hạn chế hoạt động đầu tư rủi ro cao và mang lại lợi ích cho trái chủ.

Kết quả này có được dựa trên những thay đổi về pháp lý thời gian qua gồm có Luật Chứng khoán sửa đổi và Nghị định 65/2022/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định 153/2020/NĐ-CP, quy định về chào bán và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.

Theo ông Duy, những quy định mới đã giúp tăng cường tính minh bạch trong việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, giúp nhà đầu tư hạn chế rủi ro. Việc thị trường phát triển lành mạnh, minh bạch sẽ không chỉ mang lại lợi ích cho nhà đầu tư mà còn giúp các doanh nghiệp uy tín huy động vốn hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, dù đã có những "lớp bảo vệ" chặt chẽ, nhà đầu tư vẫn cần hết sức cẩn trọng. Lãi suất cao đi kèm với rủi ro lớn. Các lô trái phiếu có lãi suất lên đến 9 - 11%, cao hơn lãi suất ngân hàng cho thấy mức độ chấp nhận rủi ro của thị trường vẫn khá cao. Các doanh nghiệp huy động vốn dồn dập thông qua phát hành trái phiếu để cơ cấu nợ, cũng là những điểm mà nhà đầu tư cần phân tích kỹ lưỡng.

Bởi trong quá khứ, giai đoạn năm 2021 và đầu năm 2022, thị trường trái phiếu doanh nghiệp trải qua nhiều biến động. Hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ bị ảnh hưởng, nhiều tổ chức đã phát hành trái phiếu với lãi suất lên đến 13 - 14%/năm, song kinh doanh thua lỗ dẫn tới chậm thanh toán các khoản nợ trái phiếu đến hạn.

Theo ông Duy, việc yêu cầu các doanh nghiệp phải có xếp hạng tín nhiệm, tài sản đảm bảo, hoặc bảo lãnh thanh toán là bước đi then chốt để sàng lọc các tổ chức phát hành và bảo vệ nhà đầu tư cá nhân nhỏ lẻ. Bên cạnh đó, các cơ quan quản lý cần tiếp tục tăng cường giám sát, đặc biệt là việc sử dụng vốn sau khi phát hành. Sự phát triển bền vững của thị trường không chỉ dựa vào việc siết chặt đầu vào, mà còn cần đảm bảo tính minh bạch trong quá trình sử dụng vốn của doanh nghiệp.

Để đảm bảo sự phát triển bền vững của thị trường, hồi giữa tháng 9 vừa qua, tại cuộc họp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các bộ, ngành về điều hành chính sách tiền tệ, quản lý thị trường vàng 9 tháng đầu năm và định hướng thời gian tới, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đã yêu cầu Bộ Tài chính tiếp tục kiểm soát chặt chẽ việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ và đôn đốc doanh nghiệp thanh toán trái phiếu đến hạn. Đây là động thái kịp thời và cần thiết để thị trường không bị cuốn vào vòng xoáy của sự nóng vội, đảm bảo niềm tin của cả nhà đầu tư và doanh nghiệp. Sự kết hợp giữa động lực tăng trưởng từ thị trường và sự giám sát chặt chẽ từ cơ quan quản lý sẽ là chìa khóa để kênh dẫn vốn quan trọng này phát triển ổn định, phục vụ hiệu quả cho nền kinh tế.