Hàng loạt căn nhà xây dựng sai phép nhưng chưa thực hiện cưỡng chế
Ngày 29/2/2024, Sở Xây dựng Khánh Hoà ban hành kết luận thanh tra số 36/KL-Ttra về việc thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật về hoạt động quản lý xây dựng nhà ở riêng lẻ có nhiều tầng, nhiều căn hộ trên địa bàn thành phố Nha Trang (tại các phường: Lộc Thọ, Tân Lập và Vĩnh Hòa).
Cụ thể, thực hiện Quyết định số 332/QĐ-TTra ngày 06/12/2023 của Chánh Thanh tra Sở Xây dựng về việc thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật về hoạt động quản lý xây dựng nhà ở riêng lẻ có nhiều tầng, nhiều căn hộ trên địa bàn thành phố Nha Trang (tại các phường: Lộc Thọ, Tân Lập và Vĩnh Hòa), từ ngày 13/12/2023 đến ngày 24/01/2024, Đoàn Thanh tra đã tiến hành thanh tra tại UBND thành phố Nha Trang.
Theo Báo cáo số 4191/QLĐT-TTXD ngày 18/12/2023 của Phòng QLĐT Nha Trang và báo cáo số 10667/UBND-QLĐT ngày 21/12/2023 của UBND thành phố Nha Trang, trong giai đoạn từ ngày 1/1/2019 đến ngày 30/9/2023, tại 3 phường: Lộc Thọ, Tân Lập, Vĩnh Hòa, UBND thành phố Nha Trang đã thực hiện cấp giấy phép xây dựng (viết tắt là GPXD) cho 225 trường hợp nhà ở riêng lẻ từ 5 tầng trở lên, trong đó có 90 trường hợp tự chuyển đổi công năng và có 24 trường hợp xây dựng sai giấy phép xây dựng. Các trường hợp này được UBND thành phố Nha Trang xử phạt và đã ban hành quyết định cưỡng chế áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả (viết tắt là KPHQ) nhưng chưa thực hiện cưỡng chế.
Hàng loạt căn nhà xây dựng sai phép chưa thực hiện cưỡng chế
Cụ thể, tại phường Lộc Thọ: có 75 trường hợp cấp GPXD; trong đó có 46 trường hợp tự chuyển đổi công năng từ nhà ở sang các hình thức kinh doanh, cụ thể 24 trường hợp chuyển thành căn hộ cho thuê, 12 trường hợp chuyển thành khách sạn, 3 trường hợp chuyển thành nhà nghỉ, 1 trường hợp chuyển thành cho thuê nhà trọ, 6 trường hợp chuyển thành cho thuê nhà hàng, thẩm mỹ viện, Spa, 1 trường hợp chuyển thành phòng khám đa khoa.
Phường Tân Lập có 70 trường hợp cấp GPXD; trong đó có 13 trường hợp tự chuyển đổi công năng từ nhà ở sang các hình thức kinh doanh, cụ thể 11 trường hợp chuyển thành cho thuê căn hộ, 2 trường hợp chuyển thành khách sạn.
Tại phường Vĩnh Hòa có 80 trường hợp cấp GPXD; trong đó có 31 trường hợp tự chuyển đổi công năng từ nhà ở sang các hình thức kinh doanh cho thuê căn hộ và nhà trọ.
Trong giai đoạn từ ngày 1/1/2019 đến ngày 30/9/2023, tại 3 phường: Lộc Thọ, Tân Lập, Vĩnh Hòa; UBND thành phố Nha Trang đã thực hiện xử lý vi phạm về trật tự xây dựng đối với 124 trường hợp xây dựng công trình không có GPXD. Các trường hợp xử phạt đã chấp hành đóng tiền phạt và UBND thành phố Nha Trang đã ban hành quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp KPHQ nhưng chưa thực hiện cưỡng chế. Tất cả 124 trường hợp đều là nhà ở riêng lẻ, không có trường hợp nào chuyển đổi công năng sang các loại hình kinh doanh.
Sau khi rà soát danh sách GPXD, ngày 12/1/2024, Phòng QLĐT Nha Trang điều chỉnh danh sách GPXD giai đoạn từ ngày 01/01/2019 đến ngày 30/9/2023 là 235 trường hợp (tăng 10 trường hợp so với báo cáo ban đầu); qua kiểm tra thực tế 90 trường hợp chuyển đổi công năng, thực tế còn lại 65 trường hợp (giảm 25 trường hợp so với báo cáo ban đầu).
Xem xét xử lý trách nhiệm của tổ chức, cá nhân thuộc Phòng QLĐT Nha Trang, UBND các phường: Lộc Thọ, Tân Lập, Vĩnh Hòa và các tổ chức, cá nhân có liên quan khi chưa thực hiện kiểm tra, xử lý kịp thời các trường hợp xây dựng sai GPXD
Quyết xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm về trật tự xây dựng
Kết luận thanh tra cho rằng, đối với công tác cấp GPXD, về cơ bản, UBND thành phố Nha Trang, Phòng QLĐT Nha Trang đã tuân thủ trình tự, thủ tục theo quy định. Về công tác quản lý trật tự xây dựng, về cơ bản, UBND thành phố Nha Trang, Phòng QLĐT Nha Trang, UBND các phường: Lộc Thọ, Tân Lập, Vĩnh Hòa thực hiện việc kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm hành chính đối với các trường hợp vi phạm trật tự xây dựng.
Tuy nhiên, quá trình thực hiện còn một số thiếu sót. Cụ thể, Phòng QLĐT Nha Trang kiểm tra thực địa bằng phương pháp sử dụng phần mềm chụp ảnh vệ tinh để xác định hiện trạng làm cơ sở cấp GPXD, giúp rút ngắn thời gian cấp phép, phù hợp với tình hình thực tế. Tuy nhiên, việc sử dụng phương pháp này chưa thể hiện được ngày, giờ kiểm tra, chưa có xác nhận của các đơn vị liên quan và chưa được cơ quan có thẩm quyền đồng ý. Do vậy, việc kiểm tra thực địa bằng phương pháp chụp ảnh vệ tinh là chưa phù hợp theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 102 Luật Xây dựng năm 2014. Trách nhiệm này thuộc về UBND thành phố Nha Trang, Phòng QLĐT Nha Trang.
Hồ sơ cấp GPXD năm 2019 và năm 2020, có một số đơn đề nghị cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ chưa ghi đầy đủ thông tin đơn vị tư vấn thiết kế hoặc người thiết kế theo Phụ lục số 1, Phụ lục số 2 ban hành kèm theo Thông tư số 15/2016/TT-BXD ngày 30/6/2016 của Bộ Xây dựng hướng dẫn về cấp GPXD.
Một số bản vẽ thiết kế xây dựng được duyệt không ghi số thứ tự theo quy định tại điểm 2.1 TCVN 5671-2012. Một số GPXD chưa thể hiện đầy đủ nội dung (thiếu nội dung mật độ xây dựng và hệ số sử dụng đất) theo Phụ lục số 4 (mẫu 7) ban hành kèm theo Thông tư số 15/2016/TT-BXD của Bộ Xây dựng (các nội dung nêu trên, đến nay Phòng QLĐT Nha Trang đã khắc phục đối với các hồ sơ cấp GPXD mới). Trách nhiệm này thuộc về UBND thành phố Nha Trang, Phòng QLĐT Nha Trang.
Qua kiểm tra hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính về trật tự xây dựng của UBND thành phố Nha Trang và kiểm tra thực tế tại các công trình thể hiện, các trường hợp xây dựng sai GPXD và không có GPXD đã được xử phạt nhưng chưa thực hiện quyết định cưỡng chế. Trách nhiệm này thuộc về UBND thành phố Nha Trang, Phòng QLĐT Nha Trang và UBND các phường: Lộc Thọ, Tân Lập, Vĩnh Hòa.
Nhiều trường hợp qua kiểm tra phát hiện xây dựng sai GPXD nhưng chưa bị xử lý vi phạm (cụ thể: phường Lộc Thọ có 12 công trình sai GPXD nhưng chưa bị xử lý, Tân lập có 6 công trình sai GPXD nhưng chưa bị xử lý, Vĩnh Hòa có 9 công trình sai GPXD nhưng chưa bị xử lý, trong đó có một số trường hợp xây dựng sai GPXD với mức độ vi phạm lớn1 ). Trách nhiệm này thuộc về UBND thành phố Nha Trang, Phòng QLĐT Nha Trang và UBND các phường: Lộc Thọ, Tân Lập, Vĩnh Hòa.
Từ những kết luận nêu trên, Thanh tra Sở Xây dựng đề nghị UBND thành phố Nha Trang chỉ đạo Phòng QLĐT Nha Trang tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm đối với các thiếu sót trong công tác tham mưu cấp GPXD được nêu tại khoản 1 mục II, khoản 1, 2 mục III và rút kinh nghiệm về tính chính xác của số liệu khi báo cáo Đoàn thanh tra (được nêu tại cuối trang 2, đầu trang 3 mục II); kiểm soát chặt chẽ về các điều kiện cấp GPXD theo quy định khi tham mưu cấp GPXD, nhất là tập trung rà soát, xem xét điều kiện về PCCC khi cấp GPXD nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều căn hộ.
Đồng thời, xem xét xử lý trách nhiệm của tổ chức, cá nhân thuộc Phòng QLĐT Nha Trang, UBND các phường: Lộc Thọ, Tân Lập, Vĩnh Hòa và các tổ chức, cá nhân có liên quan khi chưa thực hiện kiểm tra, xử lý kịp thời các trường hợp xây dựng sai GPXD được nêu tại khoản 2 mục II, khoản 3 mục III và chưa kiểm soát chặt chẽ các trường hợp nhà ở riêng lẻ chuyển đổi công năng sử dụng khi chưa đảm bảo các quy định về an ninh trật tự, PCCC, môi trường, đăng ký kinh doanh được nêu tại khoản 2 mục II, khoản 4 mục III.
UBND TP Nha Trang có trách nhiệm chỉ đạo Phòng QLĐT Nha Trang và UBND các phường Lộc Thọ, Tân Lập, Vĩnh Hòa tiến hành kiểm tra, rà soát toàn bộ các công trình nhà ở riêng lẻ nhiều tầng, nhiều căn hộ trên địa bàn (bao gồm kể cả các công trình đã được Đoàn thanh tra kiểm tra).
UBND TP Nha Trang phải xử lý nghiêm đối với các trường hợp vi phạm về trật tự xây dựng (nhất là các trường hợp vi phạm nhưng chưa bị xử lý theo phụ lục II), vi phạm về tự chuyển đổi công năng từ nhà ở riêng lẻ sang các loại hình kinh doanh, cương quyết cưỡng chế KPHQ đối với các trường hợp vi phạm theo quy định.
