Theo Cơ quan Cảnh sát Điều tra (CSĐT) Công an Q. 12, qua nhận đơn tố giác một số cá nhân có hành vi trốn thuế, mua bán hóa đơn giá trị gia tăng trong việc hoàn công nhà đất; chuyển nhượng mục đích sử dụng đất và mua bán nhà, đất.
Qua điều tra, Cơ quan CSĐT Công an Q. 12 đã khởi tố vụ án làm giả con dấu, thiếu trách nhiệm, trốn thuế… gây thất thoát cho nhà nước hơn 7,5 tỷ đồng, đối tượng là ông Bùi Mạnh Hải (SN 1967, ngụ P. An Phú Đông, Q. 12).
Theo tìm hiểu, ông Hải và một số "đầu nậu" làm nhiều dự án phân lô bán nền tại Q.12. Năm 2012, ông Hải có mua khu đất hơn 4.015 m2, sau đó phân thành 4 lô đất theo các thửa: 518, 519, 520, 521 thuộc tờ bản đồ số 45 (đường Tô Ngọc Vân, P. Thạnh Xuân, Q. 12).
Khi tách các thửa, ông Hải đã cùng một số đối tượng làm giả hồ sơ để đóng thuế thấp hơn rất nhiều so với quy định. Cụ thể, theo quyết định 61/2012/QĐ-UBND của UBND TP.HCM quy định, các thửa đất mặt tiền đường Tô Ngọc Vân, P. Thạnh Xuân, Q. 12 (đoạn từ Quốc lộ 1A đến đường Hà Huy Giáp) phải đóng tiền sử dụng đất và thuế đất theo khung quy định là 1,6 triệu đồng/m2.
Tuy nhiên, ông Hải đã làm giả hồ sơ bản vẽ và dịch chuyển từ đất mặt tiền thành đất có vị trí đất hẻm nhựa và một phần thuộc đường Tô Ngọc Vân để được hưởng mức đóng tiền sử dụng đất thấp (vị trí trong hẻm có mức giá 350.000 đồng/m2 để làm căn cứ hưởng mức thuế và nộp tiền sử dụng đất).
Như vậy, 4 thửa đất tính theo vị trí hẻm ông Hải chuyển từ đất nông nghiệp lên đất thổ cư chỉ đóng 2,1 tỷ đồng tiền sử dụng đất, trong khi theo quy định với diện tích 4.015m2 tại vị trí khu đất ông Hải phải đóng 9,6 tỷ đồng tiền sử dụng đất. Như vậy tiền thuế nhà nước đã thất thoát hơn 7,5 tỷ đồng.
Sau khi sự việc được phát hiện, Cơ quan CSĐT Công an Q. 12 đã khởi tố vụ án hình sự về các hành vi "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng", "Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức" và "Trốn thuế" tại địa bàn P.Thạnh Xuân, Q. 12.
Trước đó, tại Thông báo số 5556/TB-UBND-TP, ngày 17/5/2019 về việc cảnh giác với các thủ đoạn lừa đảo mua bán, chuyển nhượng nhà đất thông qua hình thức lập vi bằng trên địa bàn Q. 12.
Cụ thể, UBND Q. 12 cho biết trong thời gian qua, trên địa bàn quận xuất hiện nhiều trường hợp mua bán, chuyển nhượng nhà đất bằng giấy tay thông qua hình thức lập vi bằng tại các văn phòng Thừa phát lại.
Đặc biệt, việc mua bán này nhằm mua, bán những căn nhà 3 chung (chung giấy phép xây dựng, chung giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chung số nhà). Đồng thời, việc mua bán này được thực hiện nhiều lần, chuyển nhượng qua nhiều người; chuyển nhượng hồ sơ, giấy tờ chưa đúng quy định, chưa đầy đủ cơ sở pháp lý - thông báo nêu.
Ông Lê Trương Hải Hiếu, Chủ tịch UBND Q. 12, cho biết: Trong thời gian vừa qua, trên địa bàn Q.12 xuất hiện tình trang mua bán nhà đất, chuyển nhượng nhà đất thông qua hình thức lập vi bằng tương đối phức tạp. Nhiều đối tượng lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người mua, lừa đảo, đầu nậu đất đai đã thu gom đất xây nhà, rao bán bằng thừa phát lại để trục lợi.
Đơn cử, với những căn nhà không có giấy chứng nhận được mua bán bằng giấy tay, để tăng sự tin tưởng, các đối tượng này "nhờ" văn phòng Thừa phát lại lập vi bằng. Thậm chí nhiều căn nhà chung một giấy chứng nhận cũng được bán bằng hình thức đồng sở hữu, lập vi bằng. Nhiều nạn nhân "dính" vào nhà đất tranh chấp, cầm cố ngân hàng, xây dựng trái phép khiến cuộc sống rơi vào hoàn cảnh khó khăn.
Cũng theo ông Hiếu, theo quy định của Luật Đất đai và Luật Nhà ở thì hợp đồng chuyển nhượng, tặng cho, thế chấp, góp vốn, thế chấp bằng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất (trong đó có nhà ở, nhà ở thương mại) phải được công chứng, chứng thực theo quy định.
Vi bằng do Thừa phát lại lập theo trình tự, thủ tục được quy định tại khoản 1 Điều 2 Nghị định số 61/2009/NĐ-CP chỉ có giá trị ghi nhận sự kiện, hành vi dùng làm chứng cứ trong xét xử và trong các quan hệ pháp luật khác.
Theo Điều 25 Nghị định số 135/2013/NĐ-CP ngày 18/10/2013 của Chính phủ thì Thừa phát lại được lập vi bằng các sự kiện, hành vi xảy ra trên địa bàn tỉnh nơi đặt văn phòng Thừa phát lại. Một số trường hợp cụ thể có thể lập vi bằng để xác nhận các tình trạng như: Nhà liền kề trước khi xây dựng công trình; nhà trước khi cho thuê nhà; nhà, đất bị lấn chiếm; tài sản trước khi ly hôn, thừa kế; công trình khi nghiệm thu…
Do đó theo ông Hiếu, căn cứ khoản 5 Điều 26 Nghị định số 135/2013/NĐ-CP ngày 18/10/2013 của Chính phủ thì Sở Tư pháp có quyền từ chối vi bằng do văn phòng Thừa phát lại lập. Vi bằng bị từ chối sẽ không có giá trị chứng cứ để tòa án xem xét khi giải quyết vụ án; không là căn cứ để thực hiện các giao dịch hợp pháp khác theo quy định của pháp luật./.
