Hồi tháng 5/2024, Bộ Xây dựng đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường công tác quản lý hoạt động đầu tư xây dựng. Trong đó, Bộ Xây dựng yêu cầu tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn, đặc biệt đối với việc xây dựng không phép, xây dựng sai phép, xây dựng không đúng với quy hoạch đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và thực hiện không đầy đủ các quy định về quản lý dự án đầu tư xây dựng.
Theo đó, Bộ Xây dựng chỉ đạo, đối với công trình có sai phạm về trật tự xây dựng, cần có các biện pháp xử lý vi phạm đảm bảo tuân thủ quy định pháp luật, tránh tình trạng hợp thức hóa sai phạm của các cá nhân, tổ chức trong lĩnh vực hoạt động xây dựng.
Còn đối với những dự án, công trình được cơ quan chuyên môn về xây dựng lưu ý tại thông báo kết quả thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng về các nội dung cần bổ sung, hoàn thiện để đủ điều kiện trình phê duyệt hoặc để triển khai bước tiếp theo; cần khắc phục những tồn tại trước khi thực hiện thủ tục cấp giấy phép xây dựng.
Trước đó, công tác quản lý xây dựng và xử lý vi phạm trật tự xây dựng cũng đã được thực hiện quyết liệt tại nhiều địa phương, đặc biệt tại tỉnh Bắc Ninh. Trong đó, điển hình là việc phát hiện và xử lý sau vi phạm của UBND TP Bắc Ninh tại dự án Khu du lịch quốc tế Phượng Hoàng, phường Đáp Cầu, TP. Bắc Ninh. Nhằm tuyên truyền pháp luật, Reatimes xin dẫn chứng "điểm sáng" này.
Sau hơn 11 năm xây dựng và phát triển, tập trung nguồn lực đầu tư với tổng số vốn hơn 1.000 tỷ đồng, Công ty TNHH Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng đã biến ngọn đồi Pháo Thủ (phường Đáp Cầu - TP. Bắc Ninh) hoang vắng thành một quần thể kiến trúc cảnh quan đồ sộ, sang trọng mang tên Khu du lịch quốc tế Phượng Hoàng (Phoenix Resort Bắc Ninh).
Bên cạnh nhiều hạng mục công trình đã được xây dựng như: Khách sạn, câu lạc bộ vui chơi có thưởng, sân tennis, bể bơi,… tháng 10 vừa qua, Trạm vũ trụ du hành không gian - Vũ trường PB SPACE được đưa vào hoạt động. Vũ trường này đã làm tăng thêm sự trải nghiệm, thăm quan, nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí tại khu du lịch này.
Vũ trường PB SPACE tưng bừng khai trương ngày 26/10/2024. (Ảnh: PB SPACE CLUB)
Vũ trường PB SPACE được giới thiệu là một siêu phẩm hoàn toàn khác biệt, ấn tượng trong mọi giác quan đến từ những màn trình diễn âm nhạc và ánh sáng đỉnh cao được lấy cảm hứng từ những chuyến du hành không gian vô tận. Và ngay khi đi vào hoạt động, Vũ trường PB SPACE đã là điểm "ăn chơi" lý tưởng cho nhiều du khách tới đây.
Vũ trường PB SPACE có nhiều chương trình hấp dẫn khách. (Ảnh: PB SPACE CLUP)
Không khí sôi động tại Vũ trường PB SPACE. (Ảnh cắt từ clip)
Thành công của Vũ trường PB SPACE ngày hôm nay có thể nhắc tới từ việc nhanh chóng vào cuộc từ cơ quan chức năng tỉnh Bắc Ninh trong việc giải quyết các tồn tại, vi phạm trật tự xây dựng cho chủ đầu tư Khu du lịch quốc tế Phượng Hoàng.
Bởi theo nghiên cứu tài liệu của phóng viên Reatimes, Vũ trường PB SPACE đang hoạt động sôi động trên đồi Pháo Thủ này chính là công trình vi phạm xây dựng không phép, trái quy hoạch từng được cơ quan chức năng phát hiện và xử lý hồi giữa năm ngoái. Cụ thể, tháng 8/2023 lực lượng chức năng TP Bắc Ninh tiến hành kiểm tra vi phạm trật tự xây dựng tại Công ty TNHH Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng tại đồi Pháo Thủ. Qua kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện, công ty này đã thực hiện việc thi công xây dựng trên diện tích 23x42 m (trước đây là khu vực sân thể thao, tennis) dựng khung thép, lợp tôn, để hình thành quán Bar.
Thời điểm kiểm tra, chủ đầu tư không cung cấp, xuất trình được giấy phép xây dựng. Đội Quản lý trật tự xây dựng thành phố đã tiến hành lập biên bản làm việc và biên bản vi phạm hành chính với hành vi: Tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng được cơ quan có thẩm quyền cấp vi phạm điểm C khoản 7 Điều 16, Nghị định 16/2022/NĐ-CP ngày 28/01/2022 của Chính phủ.
Ngày 28/8/2023, UBND TP Bắc Ninh đã ra Quyết định xử phạt vi phạm hành chính số 128/QĐ-XPHC đối với Công ty TNHH Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng (người đại diện là ông Nguyễn Quốc Khánh - Tổng Giám đốc) đã thực hiện hành vi vi phạm hành chính: Tổ chức thi công xây dựng công trình không có giấy phép xây dựng mà theo quy định phải có giấy phép xây dựng với số tiền 130 triệu đồng.
Về biện pháp khắc phục hậu quả, UBND TP Bắc Ninh yêu cầu trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày ban hành quyết định xử phạt hành chính, Công ty TNHH Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng phải hoàn thành hồ sơ đề nghị cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng hoặc giấy phép xây dựng điều chỉnh hoặc thiết kế xây dựng điều chỉnh.
Từ một công trình xây dựng không phép được "danh chính ngôn thuận" tồn tại và trở thành quán vũ trường bậc nhất Kinh Bắc, điểm đến hấp dẫn du khách. (Ảnh: Duy Thế)
Rất nhanh chóng, chưa đầy 1 tháng, sau quyết định xử phạt trên, cổng thông tin điện tử UBND TP Bắc Ninh đã đăng tải công khai về việc điều chỉnh quy hoạch Khu du lịch quốc tế Phượng Hoàng. Ngày 15/9/2023, UBND TP Bắc Ninh đã tổ chức "Hội nghị xem xét một số nội dung liên quan đến Công ty TNHH Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng". Dự Hội nghị này có lãnh đạo UBND TP; Sở Xây dựng; Phòng Cảnh sát PCCC; Thủ trưởng một số đơn vị và đại diện Công ty TNHH Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng. Mục đích của Hội nghị này nhằm xem xét điều chỉnh quy hoạch chi tiết theo đề nghị của Công ty TNHH Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng.
Tiếp đó, ngày 11/12/2023, UBND TP Bắc Ninh tiếp tục họp thông qua điều chỉnh quy hoạch chi tiết Khu du lịch quốc tế Phượng Hoàng.
Đến ngày 31/1/2024, Chủ tịch UBND TP Bắc Ninh Nguyễn Song Hà (nay là Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bắc Ninh) đã ký Quyết định phê duyệt đồ án điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 Khu du lịch quốc tế Phượng Hoàng (Quyết định số 324/QĐ-UBND). Theo đó, UBND TP Bắc Ninh đã điều chỉnh ô đất ký hiệu TT1 (có diện tích 1.436m2 chủ đầu tư đã xây dựng không phép và bị xử phạt 130 triệu đồng này) từ đất thể thao thành đất công trình dịch vụ (ký hiệu TMD). Ô đất nghỉ dưỡng (ký hiệu ND2) điều chỉnh thành đất thể dục thể thao (ký hiệu DTT).
Lãnh đạo UBND tỉnh Bắc Ninh trao Quyết định bổ nhiệm ông Nguyễn Song Hà (áo trắng) làm Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bắc Ninh hồi tháng 5/2024. (Ảnh: Cổng thông tin điện tử tỉnh Bắc Ninh).
Thuận lợi nhất khi thiết kế đô thị và quy định quản lý theo đồ án điều chỉnh quy hoạch chi tiết thể hiện tại điểm d, mục 2 Quyết định số 324/QĐ-UBND của UBND TP Bắc Ninh có những yêu cầu thiết kế yêu cầu lô đất ký hiệu TMD có mật độ xây dựng không quá 80%, hệ số sử dụng đất không quá 4 lần, chiều cao không qua 16m, diện tích công trình dịch vụ là khoảng 915m2, kích thước dài (39.8m), rộng (23m), cao (11,85m) khá phù hợp và gần bằng với công trình vi phạm đã được Công ty TNHH Tập đoàn Quốc tế Phượng Hoàng đầu tư xây dựng và đã bị xử phạt vi phạm hành chính.
Như vậy, có thể thấy, việc phát hiện công trình vi phạm có sự chậm trễ, nhưng rất nhanh chóng sau đó, đã được lãnh đạo UBND TP Bắc Ninh và Sở ngành, phòng ban tỉnh Bắc Ninh quyết liệt thực hiện điều chỉnh quy hoạch. Trong vòng khoảng 6 tháng (tháng 8/2023 đến tháng 1/2024), UBND TP Bắc Ninh đã điều chỉnh quy hoạch, tháo gỡ bất cập, vi phạm tại Khu du lịch quốc tế Phượng Hoàng.
Ở góc độ khách quan, việc điều chỉnh quy hoạch này không chỉ thực hiện đúng quy định của pháp luật mà còn giúp chủ đầu tư tránh được lãng phí khi phá dỡ công trình xây dựng trái phép, đồng thời tạo ra một vũ trường hoành tráng bậc nhất đất Kinh Bắc, nâng cao khả năng thu hút du khách tới với Khu du lịch quốc tế Phượng Hoàng nói riêng và TP Bắc Ninh nói chung, sâu xa hơn còn đóng góp một nguồn ngân sách lớn cho Nhà nước từ hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Hiện tại, Quyết định điều chỉnh quy hoạch trên của UBND TP Bắc Ninh trên dù vẫn nhận được nhiều ý kiến phản đối của người dân và cho rằng việc điều chỉnh quy hoạch này không phải đơn thuần để phù hợp với quy hoạch, mà chỉ là phục vụ cho việc hợp thức cho công trình xây dựng trái phép trước đó. Nhưng, khi phóng viên Reatimes liên hệ với Chủ tịch UBND Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn về nội dung trên thì được nhận câu trả lời cảm ơn và sẽ cho kiểm tra. Đến nay, hơn 40 ngày trôi qua, vẫn chưa thấy được thông tin kết quả kiểm tra. Thiết nghĩ, việc kiểm tra của lãnh đạo UBND tỉnh Bắc Ninh có thể không phát hiện ra vi phạm nào và không cần phản hồi lại thông tin.
Theo Luật Quy hoạch đô thị 2009 và Nghị định 37/2010/NĐ-CP về quy hoạch xây dựng, quy hoạch đất đai không thể điều chỉnh một cách tùy tiện hoặc chỉ vì lý do hợp thức hóa công trình vi phạm. Quy hoạch phải được điều chỉnh trên cơ sở "xác định nhu cầu thực tế", "tính khả thi", và "lợi ích cộng đồng", đồng thời phải đảm bảo "tuân thủ các nguyên tắc phát triển bền vững và hợp lý".
Trình tự thủ tục chuyển đổi quy hoạch tại các dự án theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị 2009 và các văn bản pháp luật liên quan, thủ tục điều chỉnh quy hoạch đất đai, bao gồm chuyển đổi chức năng sử dụng đất, phải tuân thủ trình tự nhất định, cụ thể:
- Xác định nhu cầu và lý do điều chỉnh:
Đầu tiên, cơ quan có thẩm quyền (UBND TP, Sở Quy hoạch Kiến trúc) cần xác định lý do và nhu cầu điều chỉnh quy hoạch, nhằm phù hợp với thực tế phát triển và yêu cầu xã hội. Việc này cần được dựa trên các căn cứ rõ ràng, ví dụ như việc phát triển kinh tế, hạ tầng hoặc nhu cầu thực tế của cộng đồng.
- Lập đề án điều chỉnh quy hoạch:
Cơ quan chức năng phải lập đề án điều chỉnh quy hoạch, trong đó phải đánh giá tác động đến các yếu tố kinh tế, xã hội, môi trường, và đảm bảo tuân thủ quy hoạch tổng thể của thành phố.
- Thẩm định và công bố công khai:
Đề án điều chỉnh phải được thẩm định bởi các cơ quan chuyên môn và công khai để lấy ý kiến của cộng đồng dân cư, các tổ chức liên quan.
- Quyết định phê duyệt:
Sau khi có ý kiến thẩm định và phản biện, cơ quan có thẩm quyền sẽ quyết định phê duyệt việc điều chỉnh quy hoạch.
Theo đánh giá của giới nhiều gia pháp lý, để thay đổi quy hoạch một khu vực đã có quy hoạch là không hề đơn giản, không phải doanh nghiệp cứ muốn điều chỉnh là được. Việc điều chỉnh quy hoạch phải lấy ý kiến cộng đồng dân cư. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cần phải làm rõ mục đích của việc thay đổi quy hoạch là gì? Việc điều chỉnh quy hoạch có phù hợp hay không? Theo đó, quá trình này cần đảm bảo tính minh bạch, công khai và tuân thủ pháp luật, tránh việc điều chỉnh nhằm hợp thức hóa sai phạm.
