Ngày 29/4/2008, xét đề nghị của Chủ tịch UBND TP. Hà Nội, ý kiến của UBND 5 tỉnh trên lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy (Hà Tây, Hà Nam, Ninh Bình, Nam Định, Hòa Bình) và ý kiến của các Bộ, ngành liên quan, Chính phủ đã quyết định chi 3.335 tỷ đồng, phê duyệt “Đề án tổng thể bảo vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy đến năm 2020”.
Tại Quyết định này, quan điểm chỉ đạo của Chính phủ rất rõ ràng và quyết liệt:
1. Giải quyết vấn đề ô nhiễm và bảo vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy là vấn đề lớn, liên vùng, liên ngành; là nhiệm vụ của cả 6 tỉnh, thành phố trên lưu vực, đòi hỏi có sự chỉ đạo chặt chẽ và hỗ trợ đầu tư của Chính phủ, các Bộ, ngành cũng như sự quyết tâm cao của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân toàn lưu vực.
2. Bảo vệ môi trường sông Nhuệ - sông Đáy phải xuất phát từ quan điểm tổng thể, đồng bộ và thống nhất trên toàn lưu vực kết hợp chặt chẽ với việc bảo vệ trữ lượng nguồn nước và chất lượng nước của dòng sông.
3. Lấy phòng ngừa, ngăn chặn ô nhiễm và suy thoái môi trường là chính, kết hợp với việc từng bước xử lý, khắc phục có hiệu quả những điểm nóng về ô nhiễm môi trường trên lưu vực, thông qua nhiều hình thức và các giải pháp phù hợp, khả thi.
4. Ưu tiên thực hiện Đề án bảo vệ môi trường sông Nhuệ - sông Đáy trong sự lồng ghép, gắn kết chặt chẽ với các dự án, chương trình khác liên quan của các Bộ, ngành và từng địa phương trên lưu vực.
5. Huy động tối đa mọi nguồn lực của các địa phương trên lưu vực kết hợp với sự hỗ trợ thỏa đáng của Trung ương cho công tác bảo vệ môi trường lưu vực; đẩy mạnh xã hội hoá, vận động, thu hút các nguồn lực đầu tư của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và tài trợ quốc tế cho mục đích bảo vệ môi trường lưu vực.
6. Các cơ sở sản xuất trên lưu vực xây dựng mới buộc phải áp dụng công nghệ sạch, thân thiện với môi trường và ít gây ô nhiễm. Đối với chất thải của các cơ sở sản xuất, khu công nghiệp, khu chế xuất trên lưu vực phải được xử lý, bảo đảm tiêu chuẩn mới được xả, thải ra môi trường.
Một đoạn sông Nhuệ
Cũng theo Quyết định này của Chính phủ, Hà Nội và các địa phương, Bộ ngành liên quan phải xây dựng, thẩm định, phê duyệt và tổ chức thực hiện có hiệu quả 12 dự án ưu tiên bảo vệ môi trường có tính liên ngành, liên vùng cao trên lưu vực thuộc Đề án sông Nhuệ - sông Đáy. Cụ thể như sau:
Nhóm 1: Giảm thiểu và khống chế mức độ gia tăng ô nhiễm môi trường lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy:
- Điều tra, kiểm kê các nguồn thải, hiện trạng môi trường và những tác động đến môi trường trên toàn lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy;
- Xử lý triệt để, dứt điểm các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng trên lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy theo Quyết định số 64/2003/QĐ-TTgngày 22 tháng 4 năm 2003 của Thủ tướng Chính phủ;
- Lập quy hoạch quản lý sử dụng tài nguyên nước và bảo vệ môi trường lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020.
Nhóm 2: Gìn giữ, bảo vệ môi trường tự nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học trên lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy:
- Dự án đầu tư thực hiện một số phương án cải tạo, nạo vét, khai thông, bổ cập nước, cải thiện chất lượng nước trên hệ thống các sông, kênh, mương thuộc lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy;
- Dự án đầu tư thực hiện các phương án tái tạo môi trường tự nhiên, sinh thái trên lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy.
Nhóm 3: Khắc phục, cải tạo những khu vực, đoạn sông bị ô nhiễm nặng:
- Dự án đầu tư các công trình xử lý nước thải của các đô thị và khu công nghiệp tại các tỉnh, thành phố trên lưu vực sông theo quy hoạch được duyệt;
- Dự án đầu tư các công trình xử lý chất thải rắn tại các tỉnh, thành phố trên lưu vực theo quy hoạch được phê duyệt.
Nhóm 4: Nâng cao năng lực tổ chức, quản lý bảo vệ môi trường trên lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy:
- Đề án thực hiện điều phối liên ngành, liên tỉnh trong việc vận hành khai thác hệ thống các công trình trên lưu vực nhằm giảm thiểu và kiểm soát ô nhiễm môi trường nước sông Nhuệ - sông Đáy;
- Dự án nâng cao năng lực quản lý môi trường, thanh tra, kiểm tra, giám sát và phát triển các hoạt động bảo vệ môi trường cho cộng đồng trên toàn lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy;
- Xây dựng quy hoạch mạng lưới quan trắc tài nguyên - môi trường, đầu tư nâng cao năng lực hệ thống quan trắc và phân tích môi trường trên lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy;
- Dự án đầu tư xây dựng trung tâm dữ liệu tài nguyên - môi trường lưu vực sông Nhuệ - sông Đáy.
Nhóm 5: Xây dựng hệ thống cấp nước sạch tại một số khu vực đô thị và nông thôn trên lưu vực: Dự án đầu tư xây dựng các công trình cấp nước sạch.
Tổng kinh phí để triển khai, thực hiện 12 dự án thành phần ưu tiên bảo vệ môi trường lưu vực trên đây thuộc Đề án sông Nhuệ - sông Đáy ước tính vào khoảng 3.335 tỷ đồng, được huy động từ các nguồn: ngân sách trung ương, ngân sách địa phương, Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam, vốn đầu tư của các doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh và dịch vụ trên lưu vực, vốn viện trợ không hoàn lại, vốn cho vay tín dụng ưu đãi và sự hỗ trợ, tài trợ của các tổ chức cá nhân trong và ngoài nước.
Cho đến nay, 2/3 chặng đường đã đi qua, hàng nghìn tỷ đồng đã đổ xuống nhưng tình trạng ô nhiễm của các con sông của Hà Nội vẫn ngày càng nặng thêm.
Một câu hỏi được đặt ra, vậy có những sai lầm nào đã xảy ra trong quá trình thực hiện Quyết định này của Chính phủ?
