Ông Phạm Ngọc Đoàn – Giám đốc Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Tân Uyên, tỉnh Lai Châu cho biết: Có 3 công trình thuộc các dự án: kết nối giao thông các tỉnh Miền núi Phía Bắc do Ngân hàng Châu Á (ADB) và Chính phủ Úc tài trợ; dự án nâng cấp Tỉnh lộ 133 đoạn Km0 - Km21 và nâng cấp đường Quốc lộ 32 - bản Mường - Nậm Cung (đoạn đi qua địa bàn 2 xã Thân Thuộc và Nậm Cần) vướng nhiều nhất.
Đều là các dự án về giao thông nhưng có dự án được đền bù giải tỏa, có dự án lại thực hiện theo phương châm “nhà nước và nhân dân cùng làm”, huy động người dân tham gia hiến đất. Đối với những gia đình không còn nguồn đất để định cư thì việc kêu gọi người dân hiến đất là điều rất khó.
Đơn vị thi công đẩy nhanh tiến độ Tỉnh lộ 133 đoạn qua địa phận xã Nậm Cần.
Đến thời điểm này, Dự án kết nối giao thông các tỉnh Miền núi Phía Bắc vẫn còn gần 4km chưa giải phóng được mặt bằng do người dân chưa đồng thuận với phương án bồi thường. Hiện nay, nhiều chủ hộ đã di chuyển đến địa phương khác làm ăn sinh sống, không có mặt ở địa bàn nên việc đo đạc, kiểm đếm, quy chủ, xác định nguồn gốc, diện tích đất để đền bù không thực hiện được.
Khó nhất là một số điểm thi công trên tuyến, việc chênh cốt nền đường với nhà người dân tới hơn 1m là quá lớn mà các hộ không được hưởng chế độ bồi thường hỗ trợ nào. Việc vừa khai thác, vừa thi công tuyến đường khiến cho việc sinh hoạt, đi lại của người dân vô cùng khó khăn và nguy hiểm, nhiều gia đình phải bắc thang để đi từ cốt nền đường lên đến ngôi nhà mình vô cùng bất tiện. Khi tuyến đường hoàn thành, việc chỉnh trang lại nhà cửa, không gian nơi ở của người dân là cả vấn đề và rất tốn kém.
"Để gỡ khó cho các hộ, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện đã làm việc với chủ đầu tư và đơn vị thi công thống nhất giảm chênh lệch cốt nền bằng cách tôn nền trong quá trình thi công. Đồng thời sẽ thực hiện theo đề nghị của các hộ dân là thi công trước một đoạn để tạo niềm tin cho người dân đồng thuận", ông Phạm Ngọc Đoàn, cho biết.
Đơn vị nhà thầu tận dụng rải nhựa phần mặt đường đã hoàn thiện nhằm đẩy nhanh tiến độ dự án đường cao tốc đi qua địa bàn huyện.Đến thời điểm này, Dự án kết nối giao thông các tỉnh Miền núi Phía Bắ
Với hiện trạng này, huyện Tân Uyên đang đề nghị Ban 2 (Bộ Giao thông – Vận tải) báo cáo ADB có chính sách đặc thù đối với những hộ 2 bên đường chịu cốt cao hoặc thấp hơn từ 1-1,5m để gỡ khó cho người dân. Đồng thời, đơn vị chủ đầu tư cũng hỗ trợ người dân hạ thấp hành lang đường, san gạt mặt bằng hoặc rải aphan để người dân đi lại an toàn.
Với Dự án nâng cấp Tỉnh lộ 133 đoạn Km0 - Km21 đoạn qua địa phận các xã: Thân Thuộc, Nậm Cần, Nậm Sỏ, hiện nay việc GPMB cũng đang chậm so với kế hoạch. Nguyên nhân được cho là Trung tâm Phát triển quỹ đất phải thực hiện nhiều nhiệm vụ song song, lực lượng mỏng nên không bố trí thực hiện công tác GPMB. Bản đồ đất đai theo số liệu cũ, khác so với thực tại, hiện trạng sử dụng đất không đúng với Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất nên khi áp giá bồi thường thấp dẫn đến các hộ gia đình không nhất trí.
Việc chênh cốt nền quá cao khiến cho việc đi lại, sinh hoạt của người dân gặp nguy hiểm và bất tiện.
Ông Phùng Văn Nam – Phó trưởng Ban Quản lý Dự án đầu tư các công trình giao thông tỉnh – Chủ đầu tư dự án cho biết: không đơn vị nào mong muốn có mặt bằng sạch như đơn vị chủ đầu tư. Chỉ cần có mặt bằng, đơn vị thi công sẽ đẩy nhanh tối đa tiến độ, ngược lại sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ sự nỗ lực của rất nhiều bên.
Còn với Dự án nâng cấp đường Quốc lộ 32 - Bản Mường - Nậm Cung (đoạn qua địa bàn 2 xã Thân Thuộc và Nậm Cần) vẫn bộn bề khó khăn, tiến độ bị ảnh hưởng do công tác GPMB. Vẫn còn 95/156 hộ gia đình chưa đồng thuận với dự thảo phương án bồi thường. Việc xác nhận nội dung, thông tin kê khai, kiểm kê đất đai, nhà ở trên đất bị thu hồi, nguồn gốc sử dụng đất, thời điểm xây dựng nhà, tổng diện tích nông nghiệp hiện có của gia đình, số nhân khẩu, nghề nghiệp của các hộ gia đình có đất thu hồi thuộc dự án khá phức tạp, do đó UBND các xã cần phải điều tra, xác minh mất nhiều thời gian. Do đó, đã kéo dài thời gian trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định phương án bồi thường…
Ngoài ra, còn một số công trình do vướng công tác GPMB nên đã kéo dài thời gian thi công như: Sân vận động xã Phúc Khoa; Bến xe khách huyện; Cấp nước sinh hoạt cụm bản xã Trung Đồng gây nhiều khó khăn cho việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương.
Vẫn còn đó nhiều dự án chưa hoàn thành được nhiệm vụ GPMB, nguyên nhân khách quan, chủ quan đều có, nhưng việc chậm trễ trong bàn giao mặt bằng đã ảnh hưởng không nhỏ tới kế hoạch giải ngân và tiến độ thi công của các công trình.
