Tuy nhiên, để nhận được những ưu đãi từ các tổ chức tín dụng, người đi vay cần nắm vững một số quy tắc để xây dựng được hồ sơ tín dụng tốt với điểm tín dụng cao.
Điểm tín dụng cao sẽ được giảm lãi suất
Tại Việt Nam, vay tiêu dùng đang trở thành hoạt động cơ bản và thiết yếu đáp ứng nhu cầu mua sắm, tiêu dùng của người dân, nhất là với nhóm người có thu nhập thấp, học sinh, sinh viên... Đây là hình thức vay tín chấp, người đi vay có thể vay được vốn với thủ tục đơn giản, dễ dàng mà không cần phải có tài sản thế chấp.
Căn cứ để các tổ chức tín dụng quyết định cho vay dựa vào hồ sơ tín dụng cá nhân và điểm tín dụng do Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC) cung cấp. Hồ sơ tín dụng được đánh giá dựa trên thu thập thông tin về lịch sử giao dịch với ngân hàng, hóa đơn điện, nước, hóa đơn mua sắm siêu thị… còn điểm tín dụng sẽ căn cứ vào lịch sử thanh toán nợ, các khoản nợ tín dụng… của khách hàng. Điểm tín dụng được xem như công cụ giúp các tổ chức cho vay tiêu dùng xác định uy tín và khả năng trả nợ của người đi vay, từ đó quyết định khung lãi suất.
Chính vì vậy, chuyên gia kinh tế, PGS.TS Đỗ Hoài Linh cho rằng: “Người đi vay có thể chủ động giảm lãi suất cho mình bằng uy tín, thông qua hồ sơ tín dụng đẹp với điểm tín nhiệm cao. Điểm tín nhiệm càng cao thì lãi suất càng thấp, và ngược lại”.
Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế TS. Cấn Văn Lực cũng cho rằng, không nên để xảy ra nợ xấu vì có lịch sử nợ xấu thì chắc chắn công ty tài chính không áp dụng lãi suất thấp hơn đối với lần vay sau.
Để giữ hồ sơ tín dụng đẹp với điểm tín dụng cao không khó. Tuy nhiên, trên thực tế, người đi vay bị vướng nợ xấu khá nhiều. Theo TS Nguyễn Thị Mùi, có thể do nguyên nhân bất khả kháng như thiên tai, mất mùa, dịch bệnh (Covid-19 chẳng hạn), hỏa hoạn… khiến họ không trả được nợ vay.
Ngoài ra, một nguyên nhân rất quan trọng khác là người đi vay sử dụng vốn sai mục đích, chưa thực hiện đúng nguyên tắc “vay có trách nhiệm”, thiếu ý thức tích lũy để trả nợ, thậm chí có những hành vi tiêu cực như chây ì, xù nợ, trốn tránh không trả nợ khi đến hạn…
Vay có trách nhiệm là chìa khóa vàng
Theo các chuyên gia, để có hồ sơ tín dụng đẹp với điểm tín nhiệm cao, chìa khóa chính là vay có trách nhiệm.
“Để vay được tiền từ tổ chức tín dụng, người đi vay cần cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác, nguồn và mức thu nhập hằng tháng, quý cũng như tình trạng nợ hiện tại (nếu có), để tổ chức tín dụng xác định được dòng tiền của người vay. Một khi có đầy đủ thông tin người đi vay, thì tổ chức tín dụng mới có điều kiện đánh giá chính xác khả năng trả nợ để quyết định mức lãi suất”, TS Nguyễn Thị Mùi chia sẻ.
Mặt khác, vay có trách nhiệm còn thể hiện ở khía cạnh người đi vay tuân thủ các nguyên tắc vay vốn, sử dụng tiền vay đúng mục đích, chủ động trả nợ gốc và lãi theo hợp đồng tín dụng đã thỏa thuận. Điểm tín dụng được tạo thành từ các thông tin tín dụng của khách hàng, do vậy nếu khách hàng muốn giữ điểm tín dụng ở mức cao thì cần lưu ý cải thiện các hành vi tín dụng liên quan.
Thứ nhất, theo dõi việc trả nợ để thanh toán đúng hạn. Việc thanh toán chậm hoặc quên thanh toán sẽ làm giảm điểm tín dụng của khách hàng. Ngoài ra, cần kiểm tra báo cáo tín dụng thường xuyên, tránh sai sót. Việc kiểm soát được các hồ sơ tín dụng còn giúp khách hàng trong việc phòng chống hành vi gian lận sử dụng thông tin cá nhân khách hàng để xin cấp tín dụng bất hợp pháp.
Thứ hai, khi người đi vay đã quá tải với các khoản nợ, hoặc gần như sắp rơi vào tình trạng khó thanh toán, nên nhanh chóng làm việc với công ty tài chính để nhân viên tín dụng giúp khách hàng sắp xếp lại lịch thanh toán cho phù hợp.
Thứ ba, người đi vay chỉ vay trong khả năng chi trả, trước khi vay cần tự tính toán được khoản tiền phải trả hằng tháng, sao cho phí trả nợ không quá 50% thu nhập để đảm bảo không mất khả năng thanh toán.
Thứ tư, để hồ sơ tín dụng không bị đánh giá có độ rủi ro cao, người đi vay cần tránh việc đăng ký liên tục nhiều khoản vay cũng như mở nhiều thẻ tín dụng mới.
PGS.TS Nguyễn Thị Mùi khẳng định, nếu người đi vay thực hiện nguyên tắc “vay có trách nhiệm” thì thứ hạng tín dụng của người đi vay sẽ được cải thiện, tạo được niềm tin, uy tín với tổ chức tín dụng, sẽ thuận lợi trong những lần vay tiếp theo.
