Long đong dự án Làng đại học Đà Nẵng - Kỳ 2: Cần cơ chế mở để xóa quy hoạch "treo"

Theo UBND TP. Đà Nẵng, đối với phần diện tích dự án ở địa phương, đến nay, đã bàn giao Đại học Đà Nẵng 38,6ha, giải tỏa xây Trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông Việt - Hàn, Khu KTX sinh viên Trường Đại học Sư phạm, Trung tâm Giáo dục Quốc phòng và Khoa Y dược với khoảng 4.000 sinh viên đang học tập. Hiện tại, địa phương đang giải phóng mặt bằng (GPMB) phần diện tích 40ha. Phần diện tích đất còn lại 31,4ha chưa được triển khai thực hiện.

Đà Nẵng quyết liệt giải phóng mặt bằng

Ông Nguyễn Hòa, Chủ tịch UBND quận Ngũ Hành Sơn, cho biết địa phương đang tập trung quyết liệt các giải pháp để hoàn thành phần GPMB 40ha phục vụ dự án Xây dựng Hạ tầng kỹ thuật và các công trình cấp thiết cho Đại học Đà Nẵng. Trong phần diện tích 40ha này có 756 hồ sơ nhà, đất ở và 1.596 hồ sơ mộ. Mới đây, quận đã phê duyệt tổng kinh phí bồi thường 515,5 tỷ đồng. Ngoài ra, còn 142 hồ sơ nhà, đất ở chưa bàn giao mặt bằng.

Tuy nhiên, với sự quyết tâm, quận Ngũ Hành Sơn tập trung các giải pháp, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, do đó số hồ sơ chưa bàn giao mặt bằng liên tục giảm mạnh, từ 142 hồ sơ xuống 79 hồ sơ vào tháng 12/2023, xuống 24 hồ sơ vào tháng 2/2024 và hiện nay chỉ còn 9 hồ sơ.

Trao đổi với PV Reatimes, đa phần người dân cho biết, họ đã đồng ý bàn giao mặt bằng, tháo dỡ hoàn toàn những ngôi nhà của mình và chuyển đến nơi ở mới. Họ mong dự án có thể sớm triển khai đúng theo tiến độ, kết thúc chuỗi năm tháng "sống treo".

Chị Nguyễn Thị Xuân (trú phường Hòa Quý), vui vẻ chia sẻ: "Không chỉ mình gia đình tôi mà hầu như toàn bộ người dân vùng quy hoạch dự án đã quá mỏi mệt khi "sống treo" cùng dự án chừng ấy năm. Quá nhiều thứ bất tiện, nay được chính quyền địa phương đến tận nhà vận động, gia đình sẵn sàng tháo dỡ nhà cửa, bàn giao mặt bằng để di dời đến nơi ở mới. Mong sao dự án sớm hoàn thành để thay đổi bộ mặt khu vực này".

Tương tự, ông Trần Văn Lành (trú phường Hòa Quý) cũng mong muốn sớm được đền bù để chuyển đi nơi ở mới. "Lãnh đạo địa phương đã trao đổi với người dân rất kỹ, tôi cũng hết sức đồng tình và mong muốn được di dời như những hộ dân khác. Tuy nhiên, gia đình vẫn còn khó khăn, không đủ kinh phí để mua đất, xây nhà nên đang làm đơn xin hỗ trợ thêm từ chính quyền. Mong sao sẽ sớm được di dời chứ ở đây không thể làm gì được", ông Lành nói.

Tiến độ giải tỏa đền bù nhằm bàn giao mặt bằng triển khai dự án Làng đại học Đà Nẵng đạt kết quả ấn tượng trong thời gian ngắn nhờ triển khai các giải pháp thiết thực của quận Ngũ Hành Sơn.

Nói về việc này, bà Cao Thị Huyền Trân, Bí thư Quận ủy, Trưởng Ban chỉ đạo GPMB quận Ngũ Hành Sơn, cho biết công tác GPMB, đặc biệt các dự án lớn trên địa bàn như Làng đại học được Thường trực Quận ủy họp nghe báo cáo tiến độ, rà soát, có chỉ đạo cụ thể từng tuần.

Lãnh đạo quận trực tiếp xuống khu vực giải tỏa, đối thoại với người dân, xem xét từng hồ sơ, tháo gỡ những vướng mắc, từ đó vận động người dân đồng thuận bàn giao mặt bằng để triển khai dự án. Đơn cử trong ngày 13/3, lãnh đạo quận trực tiếp kiểm tra, gỡ vướng từ đó vận động người dân bàn giao mặt bằng 14 hồ sơ.

Theo bà Trân, địa phương cam kết với Ngân hàng Thế giới (WB), đơn vị tài trợ vốn cho dự án Làng đại học Đà Nẵng, trước ngày 30/4/2024 hoàn thành cơ bản GPMB, bàn giao mặt bằng sạch cho Đại học Đà Nẵng triển khai dự án.

Quảng Nam chờ cơ chế mới

Cũng tại khu vực quy hoạch dự án Làng đại học Đà Nẵng, nhưng nhìn về phía Điện Ngọc (Quảng Nam), sự trái ngược lại hiện lên rõ ràng. Tại đây, không có bất cứ dấu hiệu gì của một cuộc chuyển dời. Chính quyền TX. Điện Bàn không thể đầu tư xây dựng công trình dân sinh mang tính lâu dài.

Cả nghìn hộ dân Câu Hà, Tứ Câu, Ngọc Vinh nằm trong vùng dự án không thể lập kế hoạch sản xuất, đầu tư dài hạn. Không được tách thửa, chia đất cho con, không được bán mua, cầm cố, thế chấp... Họ sống khổ sở ngay trên mảnh đất của mình bởi hai chữ "quy hoạch". Nhiều người không chịu nổi cảnh này đã "thoát ly", tìm đến nơi khác ở, để lại trên vùng cát những căn nhà hoang cũ nát. Những người ở lại sống trong các căn nhà xập xệ, chen chúc nhau, không tính toán được gì cho tương lai...

Đến nay, đã 27 năm trôi qua kể từ ngày dự án được phê duyệt, người dân đã quá "khốn khổ", không thể chờ thêm được nữa, phải tìm cách tháo gỡ. Tuy nhiên, chủ đầu tư nói khó khăn tài chính, sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ, nhưng chờ mãi vẫn chưa thấy câu trả lời.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Nam cũng không thể đứng ngoài cuộc khi liên tiếp kiến nghị Thủ tướng Chính phủ gỡ bỏ khó khăn quy hoạch dự án Làng đại học Đà Nẵng. Kết luận của Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các cơ quan liên quan từ Trung ương đến địa phương tổ chức đoàn công tác, trực tiếp rà soát, đánh giá toàn diện thực trạng, khó khăn, vướng mắc của Làng đại học, đề xuất giải pháp xử lý, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 4/2022.

Tuy nhiên, từ đó đến nay, không ít cuộc làm việc của các bộ, ngành Trung ương đã diễn ra nhưng dự án "treo" hơn 1/4 thế kỷ này cũng chỉ mới dừng lại ở việc tổng hợp các kiến nghị. Được biết, vào tháng 9/2023, Đại học Đà Nẵng đã lên tiếng kêu cứu về dự án Làng đại học lên Bộ Giáo dục và Đào tạo, nhưng vẫn chưa có câu trả lời cuối cùng.

Trao đổi với Reatimes, ông Nguyễn Xuân Hà, Phó Chủ tịch UBND TX. Điện Bàn, cho biết thực ra người dân vẫn ủng hộ chủ trương thực hiện dự án Làng đại học Đà Nẵng. Tuy nhiên, do dự án kéo dài quá lâu, không bố trí kinh phí để địa phương thực hiện GPMB, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Do đó, người dân mong muốn có cơ chế hỗ trợ họ thực hiện quyền công dân, cần thiết là điều chỉnh để họ sớm ổn định.

"Việc này địa phương cũng đã đề xuất với lãnh đạo tỉnh Quảng Nam, tỉnh cũng đã gửi ý kiến ra các bộ, ngành liên quan và Thủ tướng Chính phủ xem xét. Hiện địa phương vẫn chưa có kết quả phản hồi việc này", ông Hà nói.

Phó Chủ tịch UBND TX. Điện Bàn cũng thông tin, cách đây vài tháng, Bộ Giáo dục và Đào tạo có công văn gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị tìm vốn triển khai 50ha phần lõi ít GPMB nhất để xây dựng các khu chức năng, nhà ở lưu trú cho cán bộ, nhân viên của Làng đại học.

"Việc tìm nguồn vốn triển khai khoảng 50ha thuận lợi trong công tác GPMB mới chỉ dừng lại ở mức đề nghị của hai bộ, hiện tại vẫn chưa có động thái nào về việc triển khai xây dựng, đầu tư của dự án Làng đại học Đà Nẵng phía tỉnh Quảng Nam", ông Hà nói thêm.

Kiến nghị của chính quyền Quảng Nam trong chuyện bố trí vốn để GPMB vẫn chưa có, hay có cơ chế để người dân thực hiện quyền công dân tại dự án Làng đại học Đà Nẵng cũng chưa được các cấp thẩm quyền chuẩn y. Dự án này sẽ tiếp tục "treo", người dân vẫn sẽ sống khổ, chính quyền vẫn gặp khó…