Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) được đánh giá là góp phần hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hoạt động ngân hàng, nhất là đối với ngân hàng chính sách và các tổ chức tín dụng phi ngân hàng như hợp tác xã, quỹ tín dụng nhân dân, công ty tài chính, cho thuê tài chính…
Lĩnh vực cho thuê tài chính tại Việt Nam vẫn quá nhỏ bé, chưa đầy 0,1% tổng dư nợ của nền kinh tế và không thể chia sẻ được việc cung cấp nguồn vốn trung - dài hạn
Theo ông Phạm Xuân Hoè, Tổng Thư ký Hiệp hội Cho thuê tài chính Việt Nam, trong bộ luật sửa đổi lần này, các điều khoản về cho thuê tài chính có thêm hai điểm mới bao gồm: T hứ nhất , các công ty cho thuê tài chính có thể thành lập công ty con, nhưng chỉ trong lĩnh vực xử lý và khai thác tài sản về nợ xấu; còn góp vốn liên quan đến lĩnh vực khác thì không được.
Thứ hai , về xét duyệt cấp tín dụng, kiểm tra sử dụng tiền vay, đơn giản hóa thủ tục cho các khoản cấp tín dụng có mức giá trị nhỏ trong đó có lĩnh vực cho thuê tài chính.
Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể “giá trị nhỏ" là bao nhiêu? Ví dụ, nhỏ lẻ với tiêu dùng là 10 triệu đồng trở xuống, nhưng nhỏ lẻ với cho thuê tài chính phải lên đến 1 - 2 tỷ đồng, vì các thiết bị văn phòng của một cơ quan, doanh nghiệp cũng hoàn toàn có thể được cho thuê tài chính. Đồng thời, có mở rộng đối tượng cho thuê hay không? Tại Nhật Bản, các doanh nghiệp cho thuê tài chính có thể cho thuê cả một nhà xưởng với máy móc, thiết bị đi kèm, nghĩa là bao gồm cả bất động sản và động sản. Điều này còn phụ thuộc vào hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) trong thời gian tới.
“Vừa qua, NHNN đã phát đi công văn lấy ý kiến của các doanh nghiệp cho thuê tài chính liên quan đến một số vướng mắc để tháo gỡ và mở rộng hơn các hoạt động. Có thể nói lĩnh vực cho thuê tài chính tại Việt Nam vẫn quá nhỏ bé, chưa đầy 0,1% tổng dư nợ của nền kinh tế và không thể chia sẻ được việc cung cấp nguồn vốn trung - dài hạn. Trong khi tại Mỹ, tỷ lệ này so với GDP là 22%, của Trung Quốc là 18%, trở thành một kênh mà doanh nghiệp hoàn toàn có thể tiếp cận để vay vốn trung - dài hạn”, ông Hoè chia sẻ.
Cũng theo vị Tổng Thư ký Hiệp hội, việc khách hàng, doanh nghiệp có thể tiếp cận tín dụng hoặc được cho thuê tài chính hay không, còn liên quan đến các văn bản pháp luật của các ngành khác.
Nếu chúng ta không đổi mới trong việc cân bằng giữa rủi ro và phát triển, thì việc cấp tín dụng sẽ gặp rất nhiều khó khăn
Đơn cử như vướng mắc về Thông tư 24/2023/TT-BCA về cấp thu hồi, đăng ký biển số xe cơ giới, cần có biện pháp tháo gỡ để giảm thời gian chờ đợi; việc di chuyển phương tiện tới nơi đăng ký nhằm giảm tốn kém chi phí và thời gian; chi phí cấp biển số cao; việc miễn giảm phí giao thông với khách hàng thuê tại địa bàn tỉnh thành phố mà khách cư trú, nhưng biển xe thuê lại từ Hà Nội hay TP HCM do trụ sở của công ty cho thuê tài chính đóng tại đây.
“Qua tổng hợp sơ bộ của chúng tôi, có 4 công ty với 76 hợp đồng cho thuê tài chính đã bị hủy và số tiền không thể giải ngân được là 430,3 tỷ đồng. Chúng tôi sẵn sàng giải trình và tham gia ý kiến với các cơ quan quản lý Nhà nước, những người soạn thảo chính sách để giải quyết các khó khăn vướng mắc này, nhưng điểm mấu chốt là các vấn đề sẽ được ghi nhận đến mức nào”, ông Hoè bày tỏ.
Từ các vấn đề đã nêu, ông Phạm Xuân Hoè kiến nghị, nếu chúng ta không đổi mới trong việc cân bằng giữa rủi ro và phát triển, thì việc cấp tín dụng sẽ gặp rất nhiều khó khăn.
Trên thị trường cho thuê tài chính hiện nay chỉ có 8 công ty, lĩnh vực cho thuê lớn nhất là cho thuê tàu bay, trong đó có một công ty riêng của Chính phủ; còn lại là những lĩnh vực cho thuê nhỏ lẻ và cả những công ty mới về công nghệ. Song, riêng với thiết bị bay phun thuốc sâu trong lĩnh vực nông nghiệp lại coi là tàu bay theo quy định của Luật hàng không nên không được phép cho thuê. Do đó, cơ quan làm luật cần thay đổi tư duy theo hướng cởi mở hơn, tạo điều kiện thông thoáng giúp sớm hiện đại hóa nền nông nghiệp nước nhà...
Hiện tại, các công ty cho thuê tài chính đã đủ khả năng để phát triển thị trường, từ việc quản trị rủi ro, thẩm định, hay các bài học kinh nghiệm, nhưng quan trọng là cơ chế hỗ trợ của Nhà nước đến đâu. Nếu chúng ta không cởi mở và không phối hợp tốt được câu chuyện hành lang pháp lý, thì có thể sẽ phải nhường thị trường cho thuê tài sản này cho các công ty và nhà đầu tư nước ngoài./.
