Từ nay đến hết ngày 31/12/2025, hàng loạt trường hợp vi phạm các quy định về sử dụng, sở hữu, chuyển nhượng nhà ở xã hội sẽ bị thu hồi theo đúng quy định của pháp luật.
Theo các quy định hiện hành trong Luật Nhà ở và các nghị định liên quan, từ nay đến hết năm 2025, các cơ quan quản lý sẽ siết chặt kiểm tra, đồng thời tiến hành thu hồi các căn hộ được xác định vi phạm. Việc siết lại các quy định về sử dụng và quản lý nhà ở xã hội được xem là bước đi cần thiết nhằm đảm bảo công bằng cho những người thực sự có nhu cầu, tránh tình trạng "mua suất", "bán lại" trục lợi chính sách. Đồng thời, động thái này cũng là cơ sở để các địa phương rà soát, sàng lọc lại đối tượng thụ hưởng trước khi triển khai các đợt phân bổ quỹ nhà ở xã hội mới từ năm 2026 trở đi.
Cụ thể, theo thông báo mới nhất, 6 nhóm hành vi có thể bị thu hồi nhà ở xã hội bao gồm:
Thứ nhất, tất cả những trường hợp sử dụng nhà không đúng mục đích sẽ bị xử lý. Cụ thể là các hành vi như chuyển sang cho thuê, cho mượn, kinh doanh, hoặc sử dụng vào mục đích khác ngoài để ở; cải tạo, phá dỡ, thay đổi kết cấu hoặc công năng căn hộ mà không được phép.
Thứ hai, vi phạm thời hạn sở hữu nhà ở xã hội. Theo quy định, nhà ở xã hội có thời hạn sở hữu nhất định, thường là 50 năm. Trường hợp không xin gia hạn, không chuyển sang hình thức nhà ở thương mại, hoặc sau 5 năm kể từ khi nhận nhà (theo Nghị định 07/2025) không hoàn thành các thủ tục tài chính chuyển đổi thì căn hộ có thể bị thu hồi, trừ khi đã được cấp Giấy chứng nhận sở hữu vô thời hạn.

Ảnh minh hoạ
Thứ ba, các trường hợp làm sai lệch thông tin hồ sơ khi đăng ký mua hoặc thuê nhà cũng sẽ bị xử lý. Điển hình là gian lận thu nhập, giả mạo giấy tờ về nhân thân, nơi cư trú, hoặc cố tình che giấu điều kiện kinh tế thực tế. Ngoài ra, nếu người sở hữu không còn nằm trong diện được hưởng chính sách nhà ở xã hội thì cũng có thể bị thu hồi căn hộ đã mua/thuê.
Thứ tư, trường hợp không thanh toán đầy đủ nghĩa vụ tài chính trong quá trình sở hữu – thuê cũng được liệt kê. Nếu người dân chậm nộp tiền mua nhà, tiền thuê nhà, hoặc phí bảo trì quá 3 tháng mà không có lý do chính đáng, cơ quan chức năng có quyền thu hồi theo quy định hiện hành.
Thứ năm, tất cả các hành vi tự ý chuyển nhượng nhà ở xã hội trái phép – như bán, tặng, cho thuê lại… khi chưa hết thời gian tối thiểu sở hữu hoặc chưa được chấp thuận từ cơ quan có thẩm quyền – đều bị coi là vi phạm nghiêm trọng. Những giao dịch này không chỉ bị vô hiệu mà còn có thể dẫn đến mất quyền sử dụng.
Thứ sáu, bị thu hồi khi nằm trong diện quy hoạch bị thu hồi đất phục vụ các dự án công cộng, quốc phòng hoặc phát triển hạ tầng. Trong trường hợp này, người dân sẽ được xem xét hỗ trợ tái định cư hoặc bồi thường theo quy định. Việc thu hồi phải có quyết định chính thức từ cơ quan Nhà nước có thẩm quyền, đảm bảo đúng trình tự pháp lý, đồng thời người dân có quyền khiếu nại hoặc khởi kiện nếu thấy quyền lợi bị ảnh hưởng.
Các trường hợp vi phạm nếu cố tình không chấp hành, ngoài việc bị thu hồi còn có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm pháp lý. Bộ Xây dựng cũng lưu ý, trong mọi trường hợp, việc thu hồi phải được thực hiện đúng trình tự, có quyết định rõ ràng của cơ quan có thẩm quyền và đảm bảo quyền được khiếu nại, khởi kiện của công dân.