Mua đất bằng giấy viết tay có hợp pháp không? Cách giải quyết khi có tranh chấp?

Chị Huyền (Nam Định) có câu hỏi: Gia đình em có mua một mảnh đất năm 1999 diện tích là 240m2 nhưng chỉ có giấy viết tay giữa hai bên mà lại không có dấu của xã năm đấy. Vậy em muốn hỏi giấy viết tay đó có hiệu lực không? Và trong thời gian mua được đất nhà em sử dụng ổn định. Tuy nhiên, chủ cũ của mảnh đất đã bí mật đi làm sổ đỏ và kê cả diện tích nhà em đã mua vào sổ đỏ của nhà ông ấy, như vậy là đúng hay sai?

Luật sư trả lời:

Căn cứ pháp lý:

1. Luật Đất đai 1993

2. Luật Đất đai năm 2003

3. Luật Đất đai năm 2013

4. Bộ luật Dân sự 2015 (BLDS)

5. Bộ luật tố tụng dân sự 2015

Nội dung tư vấn:

Căn cứ vào thời gian gia đình bạn nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất là năm 1999 nên thời điểm này BLDS 1995 đang có hiệu lực. Căn cứ vào Điều 691 BLDS 1995 quy định như sau: 

“Điều 691. Hình thức chuyển quyền sử dụng đất

Việc chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, thế chấp quyền sử dụng đất theo quy định của Bộ luật này và pháp luật về đất đai được thực hiện thông qua hợp đồng.

Hợp đồng chuyển quyền sử dụng đất phải được lập thành văn bản có chứng thực của Uỷ ban nhân dân cấp có thẩm quyền.

Việc thừa kế quyền sử dụng đất được thực hiện theo quy định tại các điều từ

Điều 738 đến Điều 744 của Bộ luật này và pháp luật về đất đai”.

Theo đó, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất (QSDĐ) phải được lập thành văn bản và có chứng thực của UBND cấp có thẩm quyền, cho nên Giấy viết tay của gia đình bạn trong trường hợp này không đáp ứng điều kiện về mặt hình thức. Do đó, hợp đồng này không có hiệu lực pháp luật.

Tuy nhiên, căn cứ vào Bộ Luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự vô hiệu nhưng đã thực hiện được 2/3 nghĩa vụ sẽ được tòa án công nhận. Trong trường hợp của bạn, theo thông tin bạn cung cấp thì gia đình bạn đã sử dụng đất ổn định từ năm 1999 đến nay, có đóng đầy đủ nghĩa vụ tài chính với nhà nước, nhà bạn cũng đã thanh toán hết số tiền mua mảnh đất, đây là những điều kiện để chứng minh bạn đã thực hiện được 2/3 nghĩa vụ theo pháp luật quy định và Tòa án sẽ công nhận giấy mua bán đất viết tay và tuyên hủy quyết định cấp giấy chứng nhận sổ đỏ mảnh đất mà người bán đã làm số đỏ liệt cả mảnh đất gia đình bạn vào sổ đỏ. Theo quy định tại Bộ luật tố tụng dân sự 2015, bạn có quyền làm một bộ hồ sơ khởi kiện đến tòa án cấp huyện nơi bạn sinh sống để đảm bảo quyền lợi cho gia đình bạn.

Trân trọng cảm ơn./.