Ngày 11/11, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã ký ban hành Nghị quyết số 148/NQ CP ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Theo đó, căn cứ quan điểm chỉ đạo, mục tiêu và các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu tại Nghị quyết số 06-NQ/TW, Chính phủ ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 06-NQ/TW với 4 mục đích chính.
Đầu tiên là nhằm thống nhất công tác chỉ đạo các cấp, các ngành tổ chức quán triệt sâu rộng các nội dung và thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Nghị quyết số 06-NQ/TW, tạo sự chuyển biến rõ rệt về nhận thức, hành động của lãnh đạo các ngành, các cấp đối với công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý phát triển đô thị hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.
Tiếp theo là cụ thể hóa các mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đã nêu tại Nghị quyết 06-NQ/TW của Bộ Chính trị. Đi cùng với đó là phát huy vai trò kiến tạo, điều phối của Chính phủ theo nguyên tắc phân công, phân nhiệm rõ ràng, tập trung, dân chủ.
Cuối cùng là phấn đấu đạt các mục tiêu cụ thể, tầm nhìn đến năm 2045 như tỷ lệ đô thị hóa thuộc nhóm trung bình cao ở ASEAN và châu Á; hệ thống đô thị liên kết đồng bộ, thống nhất giữa các vùng miền, có khả năng chống chịu, thích ứng với biến đổi khí hậu và phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, bảo vệ môi trường, kiến trúc tiêu biểu giàu bản sắc, xanh, hiện đại, thông minh. Bên cạnh đó còn phấn đấu xây dựng được ít nhất 5 đô thị đạt tầm cỡ quốc tế, giữ vai trò là đầu mối kết nối và phát triển mạng lưới khu vực và quốc tế. Cơ cấu kinh tế khu vực đô thị phát triển theo hướng hiện đại với các ngành kinh tế xanh, kinh tế số chiếm tỷ trọng lớn.
Để hoàn thành các mục tiêu cụ thể của Nghị quyết 06-NQ/TW, tại Nghị quyết số 148/NQ-CP, Chính phủ đã đề ra 5 nhóm nhiệm vụ và 33 nhiệm vụ cụ thể.
Thống nhất nhận thức, hành động và nâng cao chất lượng quy hoạch
Nhóm nhiệm vụ thứ nhất là thống nhất nhận thức, hành động về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam. Các cơ quan chức năng ở các cấp cần tổ chức quán triệt và thực hiện tuyên truyền, giáo dục, vận động sâu rộng trong toàn xã hội về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Nhóm nhiệm vụ thứ hai là nâng cao chất lượng quy hoạch và quản lý quy hoạch đáp ứng yêu cầu xây dựng, quản lý phát triển đô thị bền vững. Trong nhóm nhiệm vụ này có 4 nhiệm vụ cụ thể.
Một là tổ chức lập Quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Hai là tổ chức rà soát, điều chỉnh hoặc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy chế quản lý kiến trúc.
Ba là là tổng kết, đánh giá mô hình Ban chỉ đạo quy hoạch và đầu tư xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội, vùng TP.HCM và mô hình tổ chức điều phối phát triển các vùng kinh tế trọng điểm; đề xuất mô hình quản lý vùng đô thị phù hợp cho giai đoạn 2022 - 2030.
Thứ tư là tổ chức lập Quy hoạch tổng thể đơn vị hành chính các cấp giai đoạn đến 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Phát triển hệ thống hạ tầng đô thị đồng bộ, hiện đại, liên kết, thích ứng với biến đổi khí hậu
Nhóm nhiệm vụ thứ ba là đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng đô thị đồng bộ, hiện đại, liên kết, thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong đó, nêu rõ có 14 nhiệm vụ cụ thể thuộc nhóm này.
Một là tổ chức rà soát, điều chỉnh hoặc lập, thẩm định, phê duyệt chương trình phát triển đô thị toàn tỉnh và chương trình phát triển đô thị từng đô thị.
Hai là đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội các đô thị.
Ba là cải tạo, chỉnh trang các đô thị vừa và lớn từ loại III trở lên.
Bốn là thí điểm thực hiện các dự án tái thiết đô thị và nghiên cứu đề xuất thí điểm các mô hình đột phá, đổi mới sáng tạo.
Năm là đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật cấp vùng, liên vùng.
Sáu là đầu tư phát triển đảm bảo an sinh nhà ở.
Bảy là xây dựng, phát triển đô thị thông minh.
Tám là xây dựng, phát triển đô thị có năng lực chống chịu, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển các công trình xanh, khu đô thị xanh trong đô thị, đảm bảo chất lượng môi trường, giảm phát thải khí nhà kính và tăng trưởng xanh. T
Chín là tiếp tục thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đối với các khu vực nông thôn đô thị hóa.
Mười là rà soát tổng thể, sắp xếp lại các thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở tại các đô thị.
Cuối cùng là là hạn chế xe cá nhân và khuyến khích các phương tiện giao thông công cộng, thân thiện môi trường. Thứ mười hai là giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế chất thải rắn sinh hoạt tại các đô thị. Thứ mười ba là đề xuất các biện pháp kiểm soát, cải thiện chất lượng không khí. Thứ mười bốn là mô hình bảo đảm phát triển hệ thống y tế dự phòng, y tế cơ sở tại đô thị.
Xây dựng các nhiệm vụ, đề án chuyên ngành
Đây là nhóm nhiệm vụ thứ 4. Trong đó nêu rõ có 4 nhiệm vụ cụ thể.
Thứ nhất là sơ kết việc thực hiện tổ chức mô hình chính quyền đô thị theo các Nghị quyết của Quốc hội. Nhiệm vụ này sẽ do Ủy ban nhân dân các thành phố Hà Nội, Hồ Chí Minh, Đà Nẵng chủ trì sơ kết; phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Xây dựng, Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các cơ quan liên quan. Trong đó, Bộ Nội vụ sẽ tổng hợp và báo cáo cấp có thẩm quyền.
Thứ hai là xây dựng nguồn nhân lực cho phát triển đô thị. Nội dung thực hiện bao gồm đề xuất giải pháp nâng cao năng lực, tăng cường hiệu quả và tính chuyên nghiệp đáp ứng yêu cầu của chính quyền đô thị các cấp. Xây dựng nguồn nhân lực cho phát triển đô thị. Xây dựng vị trí việc làm nghiệp vụ chuyên ngành gắn với nâng cao trình độ năng lực của đội ngũ cán bộ, công chức về quản lý đô thị từ trung ương đến địa phương.
Thứ ba là rà soát quy hoạch về giao thông bảo đảm thông suốt và liên kết vùng. Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Xây dựng và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương sẽ thực hiện định kỳ rà soát quy hoạch về giao thông, bảo đảm thông suốt và liên kết vùng, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng và an ninh.
Cuối cùng là nghiên cứu mô hình bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trong quản lý đô thị. Với nhiệm vụ này, Bộ Công an chủ trì và các bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương phối hợp thực hiện xây dựng, hoàn thiện các mô hình bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trong quản lý đô thị phù hợp với yêu cầu thực tiễn, chú trọng ứng dụng công nghệ số trong quá trình thực hiện.
Xây dựng các cơ chế chính sách, văn bản quy phạm pháp luật
Đây là nhóm nhiệm vụ thứ 5. Đối với nhóm nhiệm vụ này, chương trình hành động của Chính phủ nêu rõ cần tập trung nghiên cứu, xây dựng hoàn thiện thể chế, trình cấp có thẩm quyền hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế chính sách chủ yếu. Nhóm này bao gồm 11 nhiệm vụ cụ thể.
Trong đó, 9 nhiệm vụ đầu là nghiên cứu, rà soát và xây dựng 9 bộ Luật, bao gồm: Luật điều chỉnh về Quy hoạch đô thị và nông thôn; Luật điều chỉnh về quản lý và phát triển đô thị; Luật Nhà ở (sửa đổi); Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi); Luật điều chỉnh về cấp, thoát nước; Luật điều chỉnh về quản lý không gian ngầm; Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi, bổ sung); Luật Việc làm (sửa đổi) và Luật Đất đai (sửa đổi).
Hai nhiệm vụ cuối cùng là rà soát, sửa đổi bổ sung hệ thống các tiêu chuẩn, quy chuẩn về quy hoạch, xây dựng, quản lý, phát triển đô thị bền vững và nghiên cứu, xây dựng các cơ chế chính sách đặc thù.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, việc thực hiện thành công các Chương trình hành động triển khai Nghị quyết 06-NQ/TW sẽ là cơ hội thúc đẩy quá trình đô thị hóa nhanh và nâng cao chất lượng đô thị trên phạm vi cả nước, nâng tầm phát triển và xây dựng các thương hiệu đô thị Việt Nam trong khu vực, hoàn thành mục tiêu đóng góp vào sự phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường, tăng trưởng xanh, thông minh, thích ứng biến đổi khí hậu, giữ gìn và phát huy bản sắc đô thị mà Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và Nghị quyết số 06-NQ/TW đã đề ra.
Về việc tổ chức thực hiện, theo nội dung Nghị quyết số 148/NQ–CP, Bộ Xây dựng sẽ là cơ quan đầu mối phối hợp các Bộ, ngành và địa phương, tổng hợp đề xuất, xây dựng Chương trình Quốc gia về xây dựng, cải tạo, chỉnh trang tái thiết đô thị và phát triển đô thị, báo cáo Thủ tướng Chính phủ nhu cầu cần Trung ương hỗ trợ để hoàn thành các chỉ tiêu, mục tiêu về phát triển đô thị đề ra tại Nghị quyết số 06-NQ/TW.
Ngoài vai trò chủ trì, Bộ Xây dựng cũng phải phối hợp với các bộ, ngành và địa phương điều phối, kiểm tra, đôn đốc, giám sát việc thực hiện các chỉ tiêu theo yêu cầu của Nghị quyết số 06-NQ/TW tại các tỉnh, thành phố; hướng dẫn các địa phương thực hiện Chương trình hành động, tổng hợp các kiến nghị, đề xuất để báo cáo cấp có thẩm quyền.
Trong khi đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ chủ trì xây dựng tổng mức và cân đối vốn đầu tư phát triển thuộc ngân sách nhà nước; xây dựng định hướng thu hút và sử dụng ODA, vốn vay ưu đãi; hướng dẫn các cơ quan chủ quản xây dựng danh mục các chương trình, dự án ưu tiên vận động ODA, vốn vay ưu đãi, ưu tiên bố trí đủ nguồn lực cho thực hiện mục tiêu Chương trình hành động. Đồng thời, chỉ đạo tổ chức định kỳ điều tra, thống kê quốc gia việc thực hiện các chỉ tiêu cụ thể được yêu cầu tại Nghị quyết số 06-NQ/TW.
Các bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm nghiên cứu, quán triệt sâu sắc nội dung, chủ động lồng ghép các quan điểm chỉ đạo, các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu của Nghị quyết số 06-NQ/TW và 05 nhóm nhiệm vụ, giải pháp đã nêu tại Chương trình hành động này trong các quy hoạch, kế hoạch, chương trình có liên quan để tổ chức thực hiện thành công Nghị quyết số 06-NQ/TW.
Nội dung Chương trình hành động của Chính phủ cũng nêu rõ trong quá trình thực hiện, nếu thấy cần sửa đổi, bổ sung, các bộ, ngành, địa phương chủ động đề xuất, Bộ Xây dựng tổng hợp, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định.
