Luật Đất đai 2024 không có quy định cụ thể về việc cơ quan quản lý Nhà nước sẽ thu hồi sổ đỏ đã cấp cho người sử dụng đất khi thực hiện sáp nhập tỉnh/thành.
Tại Khoản 1 và 2 Điều 10 Nghị quyết 190/2025 ban hành ngày 19/12/2024 quy định về việc xử lý một số vấn đề có liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước, được áp dụng đối với các văn bản, giấy tờ đã được cơ quan có thẩm quyền ban hành như sau:
"Văn bản, giấy tờ đã được cơ quan, chức danh có thẩm quyền ban hành, cấp trước khi sắp xếp tổ chức bộ máy Nhà nước mà chưa hết hiệu lực hoặc chưa hết thời hạn sử dụng thì tiếp tục được áp dụng, sử dụng theo quy định của pháp luật cho đến khi hết thời hạn hoặc được sửa đổi, bổ sung, thay thế, bãi bỏ, hủy bỏ, thu hồi bởi cơ quan, chức danh tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn hoặc cơ quan, người có thẩm quyền.
Không được yêu cầu tổ chức, cá nhân làm thủ tục cấp đổi giấy tờ đã được cơ quan, chức danh có thẩm quyền cấp trước khi thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước khi các giấy tờ này chưa hết thời hạn sử dụng, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác".
Pháp luật hiện hành không có quy định thu hồi sổ đỏ khi sáp nhập tỉnh/thành. Ảnh minh họa
Như vậy, hiện nay các văn bản pháp luật không có quy định cụ thể về việc thu hồi sổ đỏ sau khi sáp nhập tỉnh/thành hay thay đổi địa giới hành chính, lãnh thổ.
Nhưng trên thực tế sẽ có nhiều tình huống phát sinh trong quá trình cập nhập địa giới hành chính hoặc thực hiện thủ tục hành chính có liên quan đến đất đai, sẽ dẫn đến việc thu hồi sổ đỏ theo quy định của pháp luật.
Theo đó, một số trường hợp thuộc diện phải thu hồi sổ đỏ sau khi sáp nhập tỉnh/thành, thay đổi địa chỉ thửa đất do đổi tên đơn vị hành chính gồm:
1. Những trường hợp về đăng ký biến động đất đai theo Điều 23 Nghị định 101/2024/NĐ-CP quy định về đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và hệ thống thông tin đất đai như: Hợp thửa, tách thửa, chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất... mà sổ đỏ đã cấp không còn dòng trống để xác nhận biến động, người sử dụng đất cũng sẽ phải thực hiện cấp đổi, sổ đỏ cũ sẽ bị thu hồi.
Việc thu hồi sổ đỏ của người sử dụng đất sẽ tùy vào từng trường hợp cụ thể. Ảnh minh họa
2. Trường hợp người sử dụng đất/chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất đổi tên, thay đổi thông tin về giấy tờ pháp nhân, thân nhân, địa chỉ thì trên Giấy chứng nhận đã cấp quy định tại Khoản 4, Điều 13 và Khoản 5, Điều 41 Thông tư 10/2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) quy định về hồ sơ địa chính, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.
Đây là 2 trường hợp được hướng dẫn cụ thể tại Khoản 2.3, Mục 2 Công văn số 991/BNNMT-QLĐĐ ngày 11/5/2025 về việc hướng dẫn chỉnh lý hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu về đất đai, tổng hợp số liệu diện tích tự nhiên sau khi sắp xếp đơn vị hành chính.
3. Trường hợp bị mất sổ đỏ, sổ đỏ bị hư hỏng, bị mờ, nhàu nát hoặc các thông tin trên sổ đỏ không rõ ràng, người sử dụng đất có nhu cầu cấp đổi, cấp lại hoặc cấp mới sổ đỏ, lúc này Nhà nước bắt buộc phải thu hồi sổ đỏ.
4. Trong các trường hợp sau khi chỉnh lý, kiểm tra hay thay đổi các thông tin về đất đai, nếu xét thấy sổ đỏ của người sử dụng đất có sai sót hoặc chưa đầy đủ, thiếu thông tin, cơ quan quản lý Nhà nước cũng có thể yêu cầu thu hồi sổ đỏ cũ để đính chính thay đổi sao cho phù hợp.
5. Trường hợp bị thu hồi toàn bộ quyền sử dụng đất nhằm phục vụ các dự án phát triển kinh tế - xã hội thực hiện mục tiêu phục vụ lợi ích quốc gia, công cộng như làm đường hay làm các công trình công cộng...
Do đó, việc sáp nhập tỉnh/thành không phải là căn cứ để tiến hành thu hồi sổ đỏ theo quy định của pháp luật hiện hành.
Việc thu hồi sổ đỏ của người sử dụng đất sẽ tùy vào từng trường hợp cụ thể. Cơ quan quản lý Nhà nước sẽ xem xét, thu hồi sổ đỏ theo đúng quy định của pháp luật nhằm đảm bảo tốt nhất quyền sử dụng đất của người dân.
