Nghề môi giới gắn liền với minh bạch thị trường
Thời gian vừa qua, thị trường bất động sản liên tiếp xảy ra các cơn sốt đất, sốt giá ảo tại nhiều địa phương trên cả nước. Đặc điểm chung của các cơn sốt đất này là giá đất lên tục sốt nóng, tăng mạnh chỉ sau một thời gian ngắn. Tuy nhiên, sau khi cơn sốt đi qua là những hệ luỵ lớn để lại đối với quy hoạch phát triển của địa phương và đặc biệt là những khách hàng cuối cùng, chậm chân mắc kẹt.
Lý giải nguyên nhân của thực trạng này, giới chuyên gia cho rằng, đội ngũ các môi giới bất động sản hoạt động không chuyên nghiệp, “lệch chuẩn” là nguyên nhân chính tạo nên các cơn sốt đất, sốt giá ảo.
Những môi giới này đã tung tin thất thiệt, không chính xác tạo sự không minh bạch cho thị trường bất động sản. Đồng thời, tiếp tay cho chủ đầu tư không tuân thủ pháp luật, phân phối hàng không đảm bảo quy định pháp luật, dẫn đến rủi ro cho khách hàng và khiến thị trường bất động sản khó kiểm soát dễ bị đổ vỡ.
Tại hội thảo Môi giới bất động sản Việt Nam: Chuyên nghiệp và Hội nhập quốc tế, ông Trần Minh Hoàng, Phó Tổng thư ký Hội môi giới Bất động sản Việt Nam cho biết môi giới bất động sản xuất phát từ chính nhu cầu của thị trường với đặc thù riêng biệt. Nghề môi giới bất động sản gắn liền với tính minh bạch của thị trường, do đó, yêu cầu với các môi giới viên bất động sản phải được đặt ra rất cao, thậm chí có những chế tài nghiêm khắc với những hành vi vi phạm chuyên môn, đạo đức nghề. Đồng thời, môi giới bất động sản cũng phải có năng lực đánh giá về tính hợp pháp của bất động sản rao bán và chịu trách nhiệm về tính chính xác, minh bạch.
Tuy nhiên, bên cạnh sự phát triển mạnh mẽ, nhanh chóng của nghề môi giới bất động sản vẫn còn không ít những hạn chế xuất phát từ bất cập trong công tác thực thi quản lý hoạt động hành nghề, chưa theo kịp sự phát triển nhanh chóng của nghề. Hoạt động môi giới bất động sản không có sự phân biệt giữa người hành nghề chân chính, chú trọng phát triển nghề nghiệp, tuân thủ pháp luật và những người hoạt động môi giới chui, chú trọng kiếm tiền nhanh, thiếu chuyên môn, trục lợi, cạnh tranh không lành mạnh. Thực trạng thị trường cho thấy người hành nghề môi giới bất động sản chân chính chưa được bảo vệ, trong khi kinh doanh chộp giật, vi phạm luật pháp diễn ra khá phổ biến.
Ông Hoàng cho hay: “Hiện người môi giới bất động sản còn yếu về chuyên môn, xem nhẹ trách nhiệm đạo đức, coi thường các quy định quản lý. Một số lượng lớn các sản phẩm được môi giới đưa thông tin ảo, thổi phồng giá, chào bán không đủ tiêu chuẩn đưa vào kinh doanh.
Trên 90% tin rao bán bất động sản nhà ở riêng lẻ thiếu chính xác, có sai lệch thông tin hoặc về vị trí, giá cả hoặc thông tin về pháp lý bất động sản, quy hoạch. Rất nhiều người dân gặp phải rủi ro khi giao dịch bất động sản thông qua môi giới không chuyên nghiệp, đẫn đến thiệt hại tài sản, thậm chí bị lừa đảo”.
Người hành nghề môi giới bất động sản chân chính chưa được bảo vệ
GS. Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định: “Nghề môi giới bất động sản đóng vai trò quan trọng trong khâu lưu thông hàng hóa bất động sản. Theo đó, nhà môi giới bất động sản cần có kiến thức và kỹ năng để tổng hợp đủ, đúng thông tin về bất động sản gắn với các hạng mục pháp lý và quy hoạch, giá trị bất động sản cho cả người mua và người bán”.
Chuyên nghiệp hoá nghề môi giới bằng cách nào?
Từ năm 2014, Luật Kinh doanh Bất động sản đã quy định rõ: Tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản phải thành lập doanh nghiệp và phải có ít nhất 2 người có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản. Nếu cá nhân kinh doanh độc lập thì phải có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản và đăng ký mã số thuế và nộp thuế theo quy định của pháp luật.
Trong khi đó, theo quy định tại Điều 58 Nghị định 139/2017/NĐ-CP, phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 15 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản độc lập mà không có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ hành nghề hết thời hạn sử dụng theo quy định. Phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 40 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Kinh doanh môi giới bất động sản mà không thành lập doanh nghiệp theo quy định, không đủ số người có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản theo quy định hoặc chứng chỉ hành nghề hết thời hạn sử dụng theo quy định; không lập hợp đồng hoặc hợp đồng môi giới bất động sản không đầy đủ các nội dung chính đã được quy định tại Điều 61 Luật Kinh doanh Bất động sản.
Tuy nhiên, trên thực tế, theo thống kê của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, trong khoảng 300.000 môi giới bất động sản đang hoạt động tại Việt Nam, hiện chỉ có khoảng 30.000 - 35.000 người đủ điều kiện hành nghề, nghĩa là chỉ chiếm 10 - 12% người hành nghề thực tế. Trong vòng 3 năm gần đây, mức độ tăng trưởng của môi giới bất động sản trên thị trường đạt trung bình khoảng 15%.
Theo ông Hoàng, để môi giới bất động sản ngày càng chuyên nghiệp và đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế hiện nay, cần sớm tổ chức triển khai trong thực tế các biện pháp quản lý, bảo đảm hoạt động môi giới tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành cũng như bổ sung thêm quy định về cấp mã số định danh, quy định bắt buộc ký hợp đồng ủy quyền đại diện giao dịch bất động sản với một nhà môi giới bất động sản có chứng chỉ hành nghề. Đặc biệt, phải nghiêm cấm hành nghề môi giới không có chứng chỉ.
Nói về tương lai của môi giới bất động sản theo quan điểm của ông Lim Jong Hock, Chủ tịch Propoty Limited, đối với cá nhân môi giới, tương lai thuộc về công nghệ, quy mô phát triển kinh doanh, nhất là với những người có thể thay đổi môi trường làm việc và về những ai đủ tự tin cũng như có khả năng kinh doanh chuyên nghiệp...
Ông Lim cho hay: “Hoạt động môi giới bất động sản cần được mở rộng sang mọi phân khúc của thị trường bất động sản, đồng thời là hoạt động đủ điều kiện để xây dựng thông tin bất động sản. Hệ thống thông tin bất động sản cũng là công cụ quan trọng nhất để dự báo thị trường, tạo giải pháp làm cho thị trường ổn định, khi đó tạo lập hoạt động môi giới ổn định”.
Ông Hoàng cũng cho biết thêm: “Nghề này quan trọng, góp phần phát triển thị trường bất động sản. Chúng ta cần mổ xẻ vấn đề này và kiến nghị chính sách, giúp thị trường minh bạch hơn, nâng cao uy tín nghề cũng như loại bỏ những người làm môi giới không có tâm”.
