Cảm cúm là một bệnh mà rất hay gặp khi thời tiết chuyển mùa từ nóng sang lạnh, từ lạnh sang nóng. Đặc biệt ở miền Bắc Việt Nam, mỗi khi giao mùa: Hạ sang thu, thu sang đông thường có những cơn mưa gió bất ngờ đổ về, chúng ta ra đường chẳng may nhiễm mưa lạnh là ngay lập tức sẽ sụt sịt, sổ mũi, ho, sốt... triệu chứng điển hình của cảm cúm. Đấy là chưa kể đến căn bệnh quái ác do Corona virus đang hoành hành khắp thế giới với ba triệu chứng điển hình: HO - SỐT - KHÓ THỞ! Nhưng trong phạm vi bài này chỉ xin đề cập đến thuốc chữa căn bệnh cảm cúm thông thường mà thôi…
Tôi vốn không định viết về chứng này, bởi cách chữa cảm cúm thì gần như người dân nào cũng hiểu tương đối, chứ chưa nói đến thày thuốc. Vả lại thuốc chữa cảm cúm là dòng thuốc KHÔNG KÊ ĐƠN. Nghĩa là các bạn bị cảm cúm, không cần thiết phải đến bác sĩ, phòng khám... Có thể ra thẳng nhà thuốc mua về uống. Tuy nhiên, đang trong đợt dịch Covid-19 thì cũng căng: Các nhà thuốc khi bán thuốc cảm cúm phải hỏi và tư vấn kỹ và thông báo ngay cho cơ quan dịch tễ nếu thấy có nghi ngờ. Tốt nhất là trong thời kỳ này dù có cảm cúm thông thường, các bạn cũng nên tư vấn bác sĩ cho chắc chắn là mình cảm cúm thông thường hay do Corona virus.
Thế nhưng khi nhận được đơn của một vị bác sĩ, kèm theo hình ảnh các loại thuốc, người bạn từ xa gửi về cho, hỏi về thuốc chữa cảm cúm của bạn ấy thì thật sự tôi choáng váng! Đơn như sau:
1. Flurbiprofen 100mg: Mỗi lần 1 viên - ngày 3 lần.
2. Dexamethason 0,5mg: Mỗi lần 2 viên - ngày 3 lần.
3. Tecpin Codein (100mg tecpin+2,5mg codein): Mỗi lần 1 viên - ngày 2 lần.
4. Gói bột hương vị cam chanh thành phần gồm: Acid citric, đường gluco, hương liệu... pha nước uống.
Tôi thật sự không hiểu ông bác sĩ kê cái đơn trên nghĩ gì, khi cho một người cảm cúm thông thường uống các thứ thuốc trên.
Flurbiprofen là thuốc hạ nhiệt giảm đau kháng viêm nhóm Nonsteroid. Thường dùng trong nhãn khoa, ít khi dùng trong các trường hợp khác. Tác dụng phụ là gây tăng tiết dịch dạ dày, có thể dẫn đến viêm loét, đau dạ dày.
Dexamethason là thuốc kháng viêm nhóm Steroid, nó làm giảm nhanh các triệu chứng viêm nhiễm, giảm ho khó thở do viêm đường hô hấp do virus cúm rất nhanh. Tác dụng phụ cũng là tăng tiết dịch dạ dày, có thể dẫn đến đau dạ dày, viêm dạ dày cấp.
Rất hãn hữu kết hợp thuốc kháng viêm của hai nhóm: Nonsteroid và Steroid lại với nhau, bởi vì nó cộng hưởng tác dụng phụ, sẽ gây ra nguy cơ cực cao cho dạ dày, có thể viêm loét, thủng dạ dày, chảy máu ồ ạt phải cấp cứu ngay. Trong trường hợp cần thiết thì bác sĩ sẽ luôn phải kê kèm thuốc chống tiết dịch vị dạ dày như thuốc nhóm ức chế bơm Proton (Omeprazol, Lansoprazol...) để hạn chế tác dụng phụ của thuốc. Mà đây chỉ là cảm cúm thông thường, tại sao lại dùng những thuốc như trên? Thật không hiểu nổi!
Còn Tecpin codein là thuốc trị ho, dùng cho ho cảm cúm cũng được, nhưng với liều 1 viên một lần cho người lớn thì hầu như chả có tác dụng gì. Thuốc là phải đủ liều mới có tác dụng. Viên Tecpin Codein Fort có hàm lượng Codein gấp hai (5mg - so với 2,5mg) mà liều người lớn tới 2 viên một lần đó, vị bác sĩ kính mến nào đó ạ!
Gói bột hương vị chanh cam kia, chắc vị bác sĩ đó định cho bệnh nhân uống như là vitaminC để tăng cường sức đề kháng, ý định là khá tốt. Thế nhưng ngài đó chẳng hiểu là vị chua trong gói bột đó do axít chanh mang lại hoàn toàn không có tác dụng gì với hệ miễn dịch. Axít chanh chỉ để làm thực phẩm, nước giải khát là acid citric, còn vitaminC nó là acid ascorbic. Cùng có vị chua, nhưng chả có liên quan gì tới nhau. Acid citric uống cho vui, còn muốn nâng cao sức đề kháng cho cơ thể bắt buộc phải là vitaminC, tức là acid ascorbic!
Thật may cho người bạn của tôi đã kịp thời gọi điện, nhắn tin, để rồi loại cái đơn thuốc kinh hoàng kia đi, ra ngoài nhà thuốc mua thuốc cảm cúm và ít vitaminC về uống. Vài ngày sau khỏi lại đi làm bình thường...
Bởi cảm cúm, cảm lạnh do thay đổi thời tiết thì có gì đâu! Chỉ trừ các đợt cúm ác tính cỡ như H5N1, H2N1... chẳng hạn. Hoặc là dịch do Corona virus hiện nay. Chứ còn cảm cúm thông thường đa số có thể chữa khỏi ngay tại nhà mà không cần đến bệnh viện cho phiền phức. Bởi như đã nói ở trên, đa số thuốc cảm cúm được bán tại nhà thuốc mà không cần đơn bác sĩ. Và vitaminC thì lại càng chả cần đơn! Ở nhiều nước bây giờ, vitaminC dạng viên người ta bày bán trong siêu thị luôn, khỏi cầu kỳ ra nhà thuốc cho mất thời gian.
Công thức một viên thuốc cảm cúm kinh điển thường như sau:
- Paracetamol 500mg.
- Phenylephrine 10mg.
- Clopheniramine 2mg.
Như vậy với Paracetamol có tác dụng hạ nhiệt giảm đau và hầu như không tác động đến dạ dày kết hợp cùng hai hoạt chất có tác dụng chống sụt sịt, sổ mũi, giảm ho do gió lạnh là Phenylphrine và Clopheniramine, một công thức viên thuốc cảm khá hoàn hảo cho các bạn đã sẵn sàng, rẻ tiền, tác dụng tốt. Tất nhiên là khi mua các dược sĩ sẽ luôn nhắc nhở và tờ hướng dẫn sử dụng luôn nhấn mạnh: Không lái xe và vận hành máy móc khi uống thuốc, bởi tác dụng phụ là gây buồn ngủ! Bây giờ để chống lại tác dụng gây buồn ngủ của hai hợp chất: Phenylephrine và Clopheniramine một số nhà sản xuất dược đã dùng công thức thuốc phối hợp chữa cảm cúm mới như sau:
- Paracetamol 500mg.
- Lorantadine 5mg.
- Dextromethrophan 15mg
Không gây buồn ngủ, giảm các triệu chứng sổ mũi, ho khá nhanh.
Nguyên nhân làm chúng ta cảm cúm là do các loại siêu vi thâm nhập qua hệ thống miễn dịch để gây rối cơ thể, gây ra những triệu chứng rất khó chịu của căn bệnh không chết người, nhưng cực kỳ bực mình: Đang khỏe mạnh xinh tươi, tự dưng ho như cuốc, nước mắt nước mũi chảy ròng ròng, sốt sình sịch...!
Để tăng cường sức đề kháng, chống lại căn bệnh cảm cúm theo mùa và chống luôn các loại bệnh tật khác đang rình thâm nhập vào cơ thể có một việc nên làm là: Bổ sung vitaminC hàng ngày! Xin nhắc lại một lần nữa cho các bạn nhớ, vitaminC là acid ascorbic có vị chua dịu. Chanh cam cũng có vị chua tương tự, nhưng nó là acid citric là chủ yếu, rất ít vitaminC nên tác dụng cho hệ miễn dịch cơ thể người chả đáng là bao! Hãy bổ sung vitaminC đầy đủ cho mình các bạn nhé! Có một hãng dược phẩm lừng danh thế giới họ đã cho ra công thức viên thuốc trị cảm cúm rất hiệu quả là: Paracetamol 500mg + VitaminC 1.000mg đó! (dạng viên sủi bọt)
Trở lại câu chuyện lúc đầu, với đơn thuốc kinh hoàng chữa cảm cúm của vị bác sĩ nọ kê cho bạn tôi, các bạn thấy sợ chưa? Mà nghe nói ông này đã từng tốt nghiệp cao học ở một trường đại học Y đấy! May mà tôi còn lưu giữ ảnh của người bạn đó gửi cho chứ không các thầy thuốc khác lại bảo tôi bịa ra không biết chừng!
Nói tóm lại, cảm cúm là một căn bệnh rất phổ biến ở nước ta. Hầu như ai cũng có thể mắc phải. Nhất là trong tiết giao mùa mưa nắng thất thường này. Điều trị nó thực ra cũng chả có gì cần phải đao to búa lớn. Thế nhưng, trong lúc dịch cúm do Corona virus đang hoành hành khắp nơi thì việc có hiểu biết về chứng bệnh cảm cúm thông thường cũng là một điều nên biết.
