Sân bay lớn nhất Việt Nam sẽ trở thành trung tâm trung chuyển hàng không của khu vực

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 8/12, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội nghe trình bày Tờ trình và Báo cáo thẩm tra về việc điều chỉnh nội dung Nghị quyết số 94/2015/QH13 của Quốc hội liên quan chủ trương đầu tư Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Tại phiên họp, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày Tờ trình điều chỉnh nội dung Nghị quyết số 94/2015/QH13.

Theo đó, mục tiêu xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành đạt chuẩn cấp 4F theo phân cấp của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), trở thành cảng hàng không quốc tế trọng điểm của quốc gia và hướng tới vai trò trung tâm trung chuyển hàng không của khu vực.

Dự án được đầu tư để đáp ứng công suất 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm.

Nguồn vốn đầu tư bao gồm vốn ngân sách Nhà nước, vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vốn cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước trong ngành hàng không, vốn doanh nghiệp, vốn theo hình thức đối tác công tư (PPP) và các nguồn vốn hợp pháp khác.

Dự án áp dụng công nghệ hiện đại trong xây dựng, quản lý và vận hành, tương đương các cảng hàng không tiên tiến trên thế giới, bảo đảm năng lực khai thác đồng bộ theo tiêu chí an toàn, thuận tiện, chất lượng và hiệu quả.

Tiến độ thực hiện dự án Long Thành gồm 3 giai đoạn. Cụ thể, giai đoạn 1 đầu tư xây dựng 2 đường cất hạ cánh phía Bắc, 1 nhà ga hành khách và các hạng mục phụ trợ với công suất 25 triệu hành khách/năm và 1,2 triệu tấn hàng hóa/năm; chậm nhất ngày 31/12/2026 phải hoàn thành và đưa vào khai thác.

Giai đoạn 2 đầu tư thêm 1 đường cất hạ cánh cấu hình mở và 1 nhà ga hành khách, nâng công suất đạt 50 triệu hành khách/năm và 1,5 triệu tấn hàng hóa/năm.

Giai đoạn 3 hoàn thiện toàn bộ hạng mục còn lại để đạt công suất 100 triệu hành khách/năm và 5 triệu tấn hàng hóa/năm. Chính phủ sẽ lập báo cáo nghiên cứu khả thi cho từng giai đoạn và trình Quốc hội thông qua trước khi quyết định đầu tư.

Khi hoàn thành, sân bay Long Thành sẽ trở thành sân bay lớn nhất Việt Nam và nằm trong top những sân bay lớn trên thế giới.

Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết, Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét điều chỉnh khoản 6 Điều 2 Nghị quyết số 94/2015/QH13 theo hướng cho phép Chính phủ tổ chức phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi giai đoạn 2 của dự án theo thẩm quyền mà không phải báo cáo Quốc hội thông qua.

Theo Luật Đầu tư công năm 2014 (khoản 1 Điều 44), Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền quyết định đầu tư dự án quan trọng quốc gia đã được Quốc hội thông qua chủ trương mà không phải trình lại Quốc hội trước khi quyết định đầu tư.

Tuy nhiên, do dự án Long Thành có quy mô rất lớn, phức tạp và lần đầu tiên thực hiện, khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 94/2015/QH13, cơ quan lập pháp đã yêu cầu báo cáo Quốc hội thông qua báo cáo nghiên cứu khả thi từng giai đoạn theo khoản 2 Điều 8 Nghị quyết số 49/2010/QH12.

Từ cơ sở trên, Chính phủ kiến nghị điều chỉnh khoản 6 Điều 2 Nghị quyết số 94/2015/QH13 và đưa vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 10 theo hướng cho phép Chính phủ tổ chức phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi giai đoạn 2 của dự án theo thẩm quyền mà không phải báo cáo Quốc hội thông qua.

Thay mặt cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết Quốc hội đã quyết định chủ trương đầu tư Dự án Long Thành theo Luật Đầu tư công 2014 và Nghị quyết 49/2010/QH12.

Theo luật, Báo cáo nghiên cứu khả thi sẽ trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định. Tuy nhiên, tại thời điểm thông qua chủ trương, Quốc hội đã yêu cầu bổ sung điều kiện thận trọng đối với từng giai đoạn do quy mô vốn lớn, thời gian kéo dài và tác động sâu rộng.

Chủ nhiệm Phan Văn Mãi cho biết đến nay, việc triển khai dự án cơ bản đáp ứng yêu cầu.

Trước đó, Quốc hội cũng đã cho phép Chính phủ phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi điều chỉnh giai đoạn 1 mà không phải trình Quốc hội (tại điểm a khoản 11 Nghị quyết số 174/2024/QH15).

Đồng thời, giai đoạn 2 của dự án đã được xác định trong Kết luận 199-KL/TW ngày 10/10/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và Nghị quyết 244/2025/QH15 về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026.

Từ các cơ sở nêu trên, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đánh giá kiến nghị của Chính phủ là phù hợp quy định pháp luật và chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, rút ngắn thời gian triển khai dự án quan trọng quốc gia theo Điều 43 Luật Đầu tư công năm 2024 (sửa đổi năm 2025).

Ủy ban thống nhất với đề xuất đưa nội dung điều chỉnh vào Nghị quyết Kỳ họp thứ 10, đồng thời đề nghị Chính phủ chịu trách nhiệm về tiến độ, chất lượng và hiệu quả đầu tư Dự án.