Siết chặt hoạt động môi giới, thị trường bất động sản sẽ trở nên minh bạch hơn

Trao đổi với phóng viên Reatimes, ông Lê Phương Đông, Trưởng Văn phòng đại diện Hội Môi giới bất động sản Việt Nam – Khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) chia sẻ, hiện tại, khu vực ĐBSCL có 5.000 cá nhân môi giới bất động sản. Trong đó, hơn 1.300 môi giới hoạt động có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản.

Theo nghiên cứu của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), Việt Nam hiện có khoảng 100.000 cá nhân môi giới đang hoạt động, làm việc chính thức tại các tổ chức kinh doanh chuyên nghiệp. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 40.000 cá nhân trong số này có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản. Còn lại là các cá nhân "tay ngang" tham gia thị trường, không được đào tạo, không có kiến thức hành nghề, hoạt động mang tính tự phát.

VARS cho biết, với những môi giới không chịu sự quản lý chuyên nghiệp của bất kỳ cơ quan nào thì chỉ quan tâm làm sao để giao dịch diễn ra nhanh nhất, lợi dụng thời cơ "thổi giá" nhà cao nhất nhằm chuộc lợi, ôm hàng, lừa đảo khách hàng… Hậu quả là gây ra nhiều bất ổn cho thị trường bất động sản, làm xói mòn niềm tin của nhà đầu tư và hơn hết là làm mất hình ảnh của lực lượng môi giới chân chính.

Để thị trường bất động sản (BĐS) vận hành an toàn và minh bạch, cần có cơ chế pháp luật ràng buộc vai trò và trách nhiệm của lực lượng môi giới BĐS trong việc tư vấn, cung cấp thông tin, bao gồm cả thủ tục pháp lý của sản phẩm, dự án BĐS nhằm bảo vệ quyền lợi cho nhà đầu tư và người mua nhà khi tham gia giao dịch.

Đồng thời, bảo vệ lợi ích của người hành nghề, khuyến khích môi giới làm nghề chân chính. Để gắn bó lâu dài với thị trường, bên cạnh chứng chỉ hành nghề, môi giới còn cần kinh nghiệm, trải nghiệm và liên tục cập nhật kiến thức mới với những yêu cầu ngày càng khắt khe.

Trước thực trạng đó, Luật Kinh doanh Bất động sản 2023 (sửa đổi) đã được thông qua và có hiệu lực chính thức từ ngày 1/1/2025, có nhiều điểm mới theo hướng siết chặt hoạt động môi giới BĐS.

Cụ thể, Điều 61 Luật này quy định, cá nhân hành nghề môi giới BĐS phải có chứng chỉ hành nghề; phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch BĐS hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới BĐS.

Điều này đồng nghĩa với việc, cá nhân không được hành nghề môi giới bất động sản tự do như hiện nay (khoản 2 Điều 62 Luật Kinh doanh bất động sản 2014 cho phép cá nhân có quyền kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản độc lập).

Thêm vào đó, khoản 1 điều 62 Luật này quy định, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản được hưởng tiền thù lao, hoa hồng từ Sàn giao dịch bất động sản hoặc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.

Điều 48 Luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi 2023 yêu cầu chủ đầu tư dự án, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản, doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ bất động sản nhận tiền thanh toán theo hợp đồng kinh doanh bất động sản, hợp đồng kinh doanh dịch vụ bất động sản từ khách hàng thông qua tài khoản mở tại tổ chức tín dụng trong nước hoặc chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang hoạt động hợp pháp tại Việt Nam

Như vậy, đối với môi giới hoạt động trong các công ty BĐS, mọi thù lao, hoa hồng môi giới sẽ chuyển khoản qua ngân hàng.

Đối với việc cấp chứng chỉ môi giới, Bộ Xây dựng bắt đầu triển khai tổ chức các kỳ thi sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS. Phương thức tổ chức sẽ do Bộ Xây dựng giao hoặc ủy quyền trực tiếp cho một số đơn vị tổ chức kỳ thi, trong đó có Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam.

Những quy định mới của Luật Kinh doanh Bất động sản vừa được thông qua nói trên sẽ loại bỏ nhiều môi giới BĐS không chuyên, tạo ra môi trường kinh doanh BĐS lành mạnh, minh bạch, theo đúng chủ trương của Chính phủ.

Việc giao dịch qua tài khoản cũng đồng thời giúp Nhà nước chống thất thu thuế khi khoản hoa hồng của lực lượng này là rất lớn. Tuy nhiên, những quy định trên cũng đặt ra thách thức trong việc tuyển dụng, đào tạo nhân sự đối với các sàn giao dịch BĐS.

Đồng thời, đây cũng là những yêu cầu khắt khe hơn đối với lực lượng môi giới hiện nay.