Đúng là có đi thì mới thấy… tận mắt.
Từ hàng năm trước, đã nghe Thanh tra Chính phủ kết luận, việc thu phí xe ô tô ra vào sảnh các nhà ga hàng không để đưa đón khách (không sử dụng bãi đỗ) là sai so với quy định của luật đất đai. Sau đó hàng loạt báo lớn hí hửng vào cuộc, đòi quyền lợi cho người dân. Nhưng rồi bỗng dưng tất cả đều “rút vào bí mật”, bỏ mặc sự việc chìm xuống giữa vô vàn sự kiện.
Mới đây, khi dừng lại để trả phí 15.000 đồng cho một lượt lướt xe qua sảnh đưa đón khách tại sân bay Nội Bài, nhớ đến lần ngồi xem tivi, tôi rỗi miệng hỏi cô bé thu phí:
- Nghe nói Thanh tra Chính phủ yêu cầu dừng thu rồi cơ mà?
- Chú cứ việc tin vào Thanh tra Chính phủ, nhưng đừng thiếu của cháu một xu là được.
Cô bé vui vẻ trả lời, coi chuyện đó như đùa.
- Bao giờ thì dừng?
- A, hóa ra chú hỏi thật hả? Nói chú đừng tự ái, cháu đố ai dám dừng đấy.
Vậy biết tin ai bây giờ, ai thực sự có quyền yêu cầu dừng thu phí như kết luận của Thanh tra Chính phủ? Hoặc nếu không dừng, thì cũng phải có lời hơn thiệt với người dân, ít nhất để họ đỡ phấp phỏng chờ đợi, hoặc để họ thông cảm, nếu có sự vênh nhau nào đó giữa pháp luật (cụ thể ở đây là luật đất đai) và các quy định.
Lộn xộn ở trạm thu phí BOT giao thông.
Từ Nội Bài, tôi đi thẳng ra Hải Phòng. Qua trạm thu phí đầu tiên trên quốc lộ 5 cũ, phải trả 40.000 đồng. Tự dưng nghĩ đến những om xòm quanh trạm thu phí Thăng Long - Nội Bài đang nóng bỏng trở lại sau thời gian dài im ắng. Lý do thì như chính mấy tờ báo, trong đó có tờ "An ninh Thủ đô" đưa ra cách đây hai năm, là trạm đặt sai, người tham gia giao thông không đi qua đường tránh thành phố Vĩnh Yên cũng phải nộp phí. Hiện tại vẫn có một số tờ báo đứng về phía người dân, kiên định bảo vệ quan điểm này. Rằng quyền lợi của người dân phải được tôn trọng là một lẽ, lẽ thứ hai là phải đảm bảo sự công bằng, minh bạch. Về phần mình, tôi thấy không vô cớ mà người dân nổi giận. Đừng ai vội quy chụp cho họ bị thế lực nào đó giật dây, mà hãy tìm hiểu cho đến cùng chỗ nào sai, chỗ nào đúng. Việc này đâu có quá khó, khi chỉ cần hỏi như chính người dân đang hỏi: Vì sao thu tiền hoàn vốn đoạn tránh thành phố Vĩnh Yên, mà lại đặt trạm trên con đường chẳng liên quan gì?
Tương tự như vậy với đường số 5 cũ. Thời gian thu phí đã mấy chục năm (không biết đến bao giờ thì hết). Thời gian đầu mặt đường phẳng như lụa, xe chạy êm ru, phí qua trạm cho ô tô con là 10.000 đồng. Sau tăng lên dần cùng với mức độ xuống cấp về chất lượng! Giờ đường 5 cũ nhiều đoạn còn thua xa một con đường liên huyện, với mặt đường bị cào nham nhở, lồi lõm và nhếch nhác thảm hại, rất dễ gây tai nạn (nghe đâu tận năm 2020 mới hoàn thiện việc duy tu, sửa chữa), nhưng phí cho loại xe đã nói thì vọt lên tới 40.000 đồng một lượt? Vì sao lại như vậy? Người dân rõ ràng là có quyền được biết. Chắc chắn không phải lý do trượt giá rồi. Trượt giá có, nhưng không vọt lên cao vô lý thế, vì vài năm nay, chỉ số giá tiêu dùng tăng rất thấp? Hỏi người thu phí, nhận được một câu trả lời lạnh lùng: “Đi mà hỏi Chính phủ, hỏi Bộ giao thông Vận tải, đây chỉ biết thu!”. Đành im tịt, ngậm bồ hòn làm ngọt, bởi nếu hỏi thêm câu nữa rất có thể bị quy cho là kẻ phá rối.
Những lộn xộn xảy ra tại các trạm thu phí mấy năm gần đây, phải chăng có nguyên nhân chính là người làm sai quyết bảo vệ cái sai đến cùng?
Người dân của chúng ta còn nghèo, nhưng họ không nghèo tấm lòng với đất nước bao giờ. Chỉ có điều, ai đó, nhóm nào đó, đừng lợi dụng, mượn danh đất nước để trục lợi riêng.
Nhà văn TẠ DUY ANH
