Theo phản ánh của người dân ở gần trục đường Dốc Bưởi và tuyến đường liên xã ĐH13 đoạn từ xã Liêm Sơn, thị trấn Tân Thanh, xã Thanh Hương (huyện Thanh Liêm) đến nhà máy xi măng Thành Thắng (xã Thanh Nghị) cho biết, từ khoảng năm 2014, 2015 đến nay thì Công ty Thành Thắng đã tiến hành khai thác đá sét tại mỏ đá sét thuộc thị trấn Tân Thanh và xã Liêm Sơn, khiến tình trạng mất an toàn giao thông, gây ô nhiễm môi trường khiến cuộc sống của người dân bị ảnh hưởng, đảo lộn nghiêm trọng.
PV Reatimes đã có mặt trực tiếp tại tuyến đường dân sinh này chứng kiến có rất nhiều xe trọng tải lớn, chạy với tốc độ nhanh hướng từ mỏ về nhà máy xi măng Thành Thắng, chở vật liệu đá sét được phủ bạt một cách sơ sài, nhiều xe trong tình trạng quá khổ, quá tải vẫn "tung tăng" di chuyển tốc độ cao trên đường gây mất an toàn giao thông. Đặc biệt, có một số chiếc xe bồn chở nước của Công ty Thành Thắng phun nước ở dọc đường nhưng chỉ là hình thức “lấy lệ”, không hiệu quả, bởi thực trạng xuất hiện bụi ô nhiễm mù mịt cả tuyến đường.
Anh H.T.P. (45 tuổi, người dân sinh sống gần khu vực mỏ đá thuộc xã Liêm Sơn) cho biết: “Mỗi ngày có rất nhiều lượt xe tải cỡ lớn tấp nập chở khoáng sản mang logo của Thành Thắng Group hoạt động liên tục. Từ khoảng năm 2014 đến nay, người dân chúng tôi phải chung sống với tiếng ồn, bụi mịt mù gây ô nhiễm, ngày nào cũng có nhiều xe tải hạng nặng, xe quá khổ, xe cơi nới thành thùng chở đá sét từ mỏ về tới nhà máy sản xuất xi măng của Công ty Thành Thắng. Xe chở đất, đá rơi vãi khắp đường, khi mưa xuống tạo vũng lầy gây ảnh hưởng nặng đến khu vực canh tác, sản xuất của người dân. Đặc biệt, tài xế lái xe đi với tốc độ nhanh, nguy hiểm, khiến chúng tôi rất bức xúc vì sợ tai nạn xảy ra.
Song song với việc các hộ dân phản ánh tình trạng Công ty Thành Thắng khai thác đá sét sai phép gây ảnh hưởng tới đời sống dân sinh thì người dân ở thôn Cẩm Du, xã Thanh Lưu (nay là thị trấn Tân Thanh, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam) cũng phản ánh rằng, họ chỉ nhận được tiền đề bù cây cối, chưa nhận được tiền hỗ trợ về đất, tiền tái sản xuất. Và họ đặt ra câu hỏi, tại sao cùng dự án nhưng người dân xã Liêm Sơn thì nhận được tiền đền bù cây cối hoa màu, tiền đất và tiền hỗ trợ sản xuất, còn người dân thôn Cẩm Du, thị trấn Tân Thanh lại chưa được nhận số tiền này?
Công ty Thành Thắng được làm những gì?
Theo giấy phép 71/GP-BTNMT ngày 11/01/2018, quyết định cho phép Công ty Thành Thắng khai thác bằng phương pháp lộ thiên mỏ đá sét tại khu vực các xã Liêm Sơn và Thanh Lưu. Trong đó, diện tích khai thác là 9,53ha được giới hạn bởi các điểm khép góc có toạ độ xác định theo phụ lục 1 và bản đồ khai thác khoáng sản tại phụ lục 2 của giấy phép. Trữ lượng khai thác là 2.641.562 tấn đá sét ở trạng thái tự nhiên trong thời gian 30 năm (có 1 năm xây dựng cơ bản), độ sâu khai thác thấp nhất ở +20m.
Trữ lượng khoáng sản được phép đưa vào thiết kế khai thác 4.303.000 tấn đá sét ở trạng thái tự nhiên; Trữ lượng khai thác 2.641.562 tấn đá sét ở trạng thái tự nhiên; Công suất khai thác từ 31.562 tấn/năm đến 90.000 tấn/năm, công suất khai thác chi tiết tại phụ lục 3; Thời gian khai thác 30 năm, trong đó có 1 năm xây dựng cơ bản mỏ.
Cũng theo giấy phép, Công ty Thành Thắng phải tiến hành khai thác theo đúng toạ độ, diện tích, mức sâu, trữ lượng đã quy định. Trước khi tiến hành khai thác phải nộp thiết kế mỏ được lập, thẩm định; Báo cáo Sở Tài nguyên và Môi trường để kiểm tra thực địa, xác định toạ độ, mặt bằng khai thác và cắm mốc giới khu vực được phép khai thác; Thực hiện đầy đủ nội dung báo cáo đánh giá tác động môi trường, phục hồi môi trường của dự án.
Giấy phép cũng nêu rõ trước khi tiến hành khai thác Công ty Thành Thắng phải đăng ký ngày bắt đầu xây dựng cơ bản mỏ, ngày bắt đầu khai thác, thông báo về giám đốc điều hành mỏ, kế hoạch khai thác. Giấy phép có hiệu lực kể từ ngày ký tức ngày 11/01/2018, trong đó có 1 năm xây dựng cơ bản và phải đăng kí ngày bắt đầu xây dựng. Như thế, nếu đăng kí ngay trong ngày cấp phép thì đến ngày 11/01/2019 Công ty Thành Thắng mới có thể bắt đầu tiến hành khai thác tại khu vực xã Liêm Sơn và xã Thanh Lưu với trữ lượng khai thác năm đầu tiên quy định là 31.562 tấn/năm.
Trước khi tiến hành khai thác, Thành Thắng Group phải thực hiện đầy đủ các quy định của pháp luật có liên quan và các quy định tại Giấy phép số 71/GP-BTNMT ngày 11/01/2018; nộp cho Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam.
Theo như tìm hiểu của PV mỏ đá sét thuộc 2 xã Liêm Sơn và xã Thanh Lưu (nay là thị trấn Tân Thanh, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam) trước đây thuộc quyền khai thác của Công ty cổ phần Xi măng Thanh Liêm. Tại Văn bản số 108/UBND-DN&XTĐT ngày 23/01/2009 của UBND tỉnh Hà Nam về việc giải quyết đề nghị của Công ty CP Xi măng Thanh Liêm, UBND tỉnh Hà Nam đồng ý cho Công ty này thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng khu mỏ sét tại địa bàn xã Liêm Sơn và thị trấn Tân Thanh, huyện Thanh Liêm và cho phép khai thác tận thu phần diện tích bìa núi Dốc Bưởi; Giao cho UBND huyện Thanh Liêm phối hợp với Công ty CP Xi măng Thanh Liêm thực hiện giải phóng mặt bằng theo quy định.
Chính quyền địa phương có ý kiến ra sao?
Thông tin đến PV trước những phản ánh trên, ông Nguyễn Văn Toản - Chủ tịch UBND thị trấn Tân Thanh, Thanh Liêm, Hà Nam (xã Thanh Lưu cũ) cho rằng: “Đối với việc giải phóng mặt bằng (GPMB) thì Công ty Thành Thắng mua lại của Công ty CP xi măng Thanh Liêm từ năm 2014. Việc GPMB này đã tiến hành từ năm 2009, khi Công ty CP xi măng Thanh Liêm đã GPMB xong, người ta đã đền bù các hoa lợi, không có vấn đề gì xảy ra. Vừa rồi, một số công ty có đền bù quỹ đất nhưng trong giai đoạn đó không có văn bản nào, việc giải phóng của Thanh Liêm trước khi có văn bản mấy năm.”
“Việc xe tải của Thành Thắng có đi qua khu vực dân cư thì có gây ồn ào, bụi, có tưới nước và hạn chế nhưng cũng không thể tránh khỏi ô nhiễm được. Hiện tại công ty Thành Thắng này đang khai thác tại sườn núi xã Liêm Sơn, không thấy họ xây dựng khu hệ thống gom nước nên khi trời mưa, nước có chảy lên mặt đường, ảnh hưởng đến người dân khu vực khai thác mỏ.” – ông Toản thông tin thêm.
Trước sự việc này ông Nguyễn Văn Hảo – Phó Giám đốc Phụ trách Sở Tài nguyên & Môi trường tỉnh Hà Nam, cho biết: “Tôi đã giao cho Thanh tra Sở thành lập đoàn kiểm tra đơn vị này, chúng tôi đã cho người kiểm tra và sẽ đăng lên cổng thông tin.”
Công ty Thành Thắng “ngoại bất nhập” – bảo vệ không cho PV đặt lịch làm việc
Trước những thông tin trên, PV đã đến trực tiếp trụ sở Công ty Cổ phần đầu tư Thành Thắng (Thanh Bồng, Thanh Nghị, Thanh Liêm, Hà Nam) liên hệ làm việc thì đơn vị không tiếp nhận nội dung làm việc với lý do từ người bảo vệ gác cổng: “Văn phòng không có ai gọi ra thì dù báo chí hay là ai đi nữa cũng không được vào bên trong và sẽ không có ai tiếp”.
Sau nhiều lần liên hệ, phía đại diện Công ty Thành Thắng cho biết: “Chúng tôi đã nắm được các thông tin PV phản ánh, phía công ty Thành Thắng đã có đầy đủ giấy giấy tờ, giấy phép khai thác, báo cáo đánh giá tác động môi trường... Để cho đầy đủ thông tin phía công ty sẽ có văn bản gửi cho cơ quan báo chí.”
Tuy nhiên đến nay, đã nhiều ngày trôi qua, PV vẫn chưa tiếp cận được các giấy tờ liên quan đến tính pháp lý của xây dựng cơ bản mỏ, thiết kế xây dựng mỏ, giấy tờ thể hiện nộp tiền thuế, phí khai thác khoáng sản… của Công ty Thành Thắng.
Được biết vào ngày 12/3/2020 vừa qua, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Hà Nam đã ban hành Quyết định số 67/QĐ-STN&MT về việc kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường, khoáng sản đối với Công ty CP đầu tư Thành Thắng tại dự án khai thác mỏ đá sét xi măng thuộc xã Thanh Lưu và xã Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam.
Trước những phản ánh của người dân sinh sống thuộc huyện Thanh Liêm, Hà Nam, PV đã đặt lịch làm việc đối với UBND huyện Thanh Liêm.
Reatimes sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc
