Thích
Các địa phương đồng loạt tung ra quỹ đất đấu giá
Trong bối cảnh nhiều địa phương đang cần nguồn lực để đầu tư hạ tầng và phát triển đô thị, hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất tiếp tục được tổ chức sôi động với quy mô ngày càng lớn.
Đơn cử như Hưng Yên, tháng 10 tới đây, địa phương dự kiến tổ chức đấu giá 160 lô đất tại các xã Yên Mỹ, Nghĩa Dân và Hiệp Cường. Mức giá khởi điểm dao động từ gần 800 triệu đồng cho đến hơn 8,4 tỷ đồng mỗi suất.
Riêng ở xã Hiệp Cường, vào ngày 5/10, Công ty Đấu giá Hợp danh Sao Mai Group sẽ tổ chức đấu giá 40 suất đất có diện tích từ 92 đến 196m², giá khởi điểm từ 1,4 tỷ đồng đến trên 8,4 tỷ đồng. Ngày 7/10, tại xã Nghĩa Dân, 56 suất đất thuộc khu dân cư mới Vĩnh Xá, huyện Kim Động (nay là xã Nghĩa Dân) sẽ được đưa ra đấu giá, mỗi suất có diện tích 89,2 - 148,5m², giá khởi điểm từ 793 triệu đến hơn 3,5 tỷ đồng. Tiếp đó, ngày 9/10, tại xã Yên Mỹ, 64 suất đất ở thôn Tử Dương cũng sẽ được đưa ra đấu giá với diện tích từ 75,5 đến 206m², giá khởi điểm dao động từ 1,3 tỷ đến gần 4,5 tỷ đồng.
Trong bối cảnh nhiều địa phương đang cần nguồn lực để đầu tư hạ tầng và phát triển đô thị, hoạt động đấu giá quyền sử dụng đất tiếp tục được tổ chức sôi động với quy mô ngày càng lớn.
Đáng chú ý, trước đó vào đầu tháng 9, Hưng Yên đã tổ chức thành công phiên đấu giá 144 thửa đất tại xã Hoàng Hoa Thám với giá khởi điểm từ 7 đến 18 triệu đồng/m², cho thấy sức hút lớn từ loại hình đấu giá này.
Không chỉ Hưng Yên, Ninh Bình cũng đang đẩy mạnh hoạt động đấu giá đất. Cuối tháng 9, tại hai xã Hải Tiến và Giao Thủy, địa phương sẽ tổ chức đấu giá gần 200 lô đất. Ở xã Giao Thủy, 73 lô đất có diện tích từ 95 đến 300m², giá khởi điểm từ 10,2 đến 17,6 triệu đồng/m², tương đương 1 - 3 tỷ đồng mỗi lô. Trong khi đó, ở xã Hải Tiến, 122 lô đất thuộc khu đô thị thương mại Cồn - Văn Lý có diện tích từ 75 đến 290m², giá khởi điểm 8 - 14,8 triệu đồng/m², tương đương từ 750 triệu đến gần 2,5 tỷ đồng một lô.
Tại Phú Thọ, cuối tháng 9 này, hơn 100 lô đất tại các xã Lập Thạch và Tiên Lương cũng sẽ được đưa ra đấu giá. Ở Tiên Lương, 42 ô đất có diện tích 120 - 211m², giá khởi điểm chỉ từ 3 - 5 triệu đồng/m², tương đương từ 396 đến 844 triệu đồng mỗi ô. Trong khi đó, tại xã Lập Thạch, 74 lô đất thuộc khu Giếng Chùa có diện tích 97,2 -181,4/m², với giá khởi điểm 6,5 - 13 triệu đồng/m², tương đương 653 triệu đến trên 2,3 tỷ đồng mỗi lô.
Không chỉ các tỉnh phía Bắc, tại khu vực phía Nam, hoạt động đấu giá đất cũng đang diễn ra sôi động, trở thành điểm nhấn quan trọng trong thu hút nguồn lực đầu tư. TP.HCM, Đồng Nai hay Tây Ninh thời gian gần đây liên tục công bố kế hoạch đấu giá hàng trăm lô đất, tập trung ở các khu vực có tốc độ đô thị hóa nhanh và hạ tầng giao thông phát triển.
Sự nhộn nhịp trải dài từ Bắc vào Nam cho thấy đấu giá quyền sử dụng đất đang trở thành kênh quan trọng, không chỉ tạo cơ hội tiếp cận quỹ đất sạch cho doanh nghiệp và người dân mà còn giúp các địa phương tăng thu ngân sách. Tuy nhiên, cùng với những tín hiệu tích cực, giới chuyên gia cũng cảnh báo cần thận trọng với các hệ quả có thể phát sinh. Giá trúng đấu giá quá cao dễ kéo mặt bằng giá đất lên, gây áp lực cho thị trường; tình trạng bỏ cọc hoặc chậm triển khai dự án vẫn là bài toán chưa có lời giải triệt để. Điều đó đòi hỏi các địa phương không chỉ dừng lại ở khâu tổ chức đấu giá, mà cần đồng thời siết chặt quản lý hậu đấu giá.
Tăng thu ngân sách nhưng cần cẩn trọng với hệ quả phát sinh
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tổng thu ngân sách Nhà nước 6 tháng đầu năm 2025 ước đạt 1.332.300 tỷ đồng, bằng 67,7% dự toán cả năm và tăng 28,3% so với cùng kỳ năm trước. Đáng chú ý, riêng khoản thu từ tiền sử dụng đất đạt 243.644 tỷ đồng, tương đương 96% dự toán cả năm và gấp 2,6 lần so với cùng kỳ 2024 - mức tăng đột biến chưa từng có trong nhiều năm.
Trong bức tranh này, Hà Nội và TP.HCM là hai địa phương dẫn đầu về khai thác địa tô. Hà Nội thu về 86.751 tỷ đồng từ nhà, đất chỉ trong nửa đầu năm, tăng tới 539% so với cùng kỳ; riêng tiền sử dụng đất đạt khoảng 74.000 tỷ đồng, tăng hơn 600%. TP.HCM cũng không kém cạnh khi ghi nhận hơn 65.000 tỷ đồng, hoàn thành 90,7% kế hoạch cả năm chỉ trong 6 tháng.
Rõ ràng, hoạt động đấu giá đất diễn ra sôi động đã góp phần tăng thu ngân sách cho các địa phương. Có được nguồn thu này, các địa phương có cơ hội tái đầu tư cho phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt trong bối cảnh nhiều dự án hạ tầng đang cần vốn để thúc đẩy tiến độ. Tuy nhiên, phía sau những tác động tích cực ấy là không ít vấn đề cần nhìn nhận một cách thận trọng.
Thực tế cho thấy, tỷ lệ bỏ cọc sau đấu giá tại nhiều địa phương chiếm tỷ lệ cao và có xu hướng gia tăngtrong thời gian vừa qua. Nhiều phiên đấu giá ghi nhận số tiền trúng hàng nghìn tỷ đồng, nhưng sau đó doanh nghiệp bỏ cọc, để lại quỹ đất bị "treo", ngân sách hụt thu và thị trường bất ổn. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc một số nhà đầu tư tham gia đấu giá chỉ để "thổi giá" hoặc giữ chỗ, chứ không có năng lực tài chính và kế hoạch triển khai thực sự.
Một thách thức khác là tình trạng chậm đưa đất vào sử dụng. Không ít khu đất dù đã hoàn tất thủ tục nhưng nhiều năm vẫn chưa triển khai dự án, gây lãng phí nguồn lực xã hội. Trong khi đó, nhu cầu nhà ở và hạ tầng đô thị ngày càng bức thiết.
Đáng lo ngại hơn là tình trạng giá đất bị đẩy lên cao trong các phiên đấu giá, gây hiệu ứng dây chuyền lên thị trường. Khi giá trúng quá cao so với giá trị thực, mặt bằng giá đất xung quanh cũng bị kéo lên, ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí đầu vào của doanh nghiệp và khả năng tiếp cận nhà ở của người dân. Điều này vô hình trung tạo ra một "làn sóng sốt ảo", khiến thị trường thêm méo mó.
PGS.TS Vũ Sỹ Cường, Khoa Tài chính Công - Học viện Tài chính
PGS.TS Vũ Sỹ Cường, Khoa Tài chính Công - Học viện Tài chính cảnh báo, việc tăng thu quá nhiều dựa vào đất đai là thiếu bền vững, thậm chí tiềm ẩn nguy cơ tạo ra "căn bệnh Hà Lan". Khi giá đất bị đẩy lên, lợi ích từ bất động sản vượt trội sẽ hút vốn của cả doanh nghiệp và người dân, làm suy giảm đầu tư ở các lĩnh vực sản xuất khác. Dòng tiền dồn vào bất động sản, giá tiếp tục leo thang, ngân sách có thể tăng ngắn hạn nhưng về lâu dài dễ tạo ra vòng xoáy rủi ro.
"Giá bất động sản cao sẽ kéo theo chi phí sản xuất tăng, làm giảm sức cạnh tranh của nền kinh tế, đồng thời tạo rủi ro cao cho hệ thống tín dụng khi dòng vốn vay tập trung chủ yếu vào bất động sản. Ngoài ra, tình trạng này còn gây ra nhiều vấn đề xã hội như bất bình đẳng xã hội về thu nhập, tài sản. Thực tế, giá bất động sản tăng phi mã từng là nguyên nhân khiến Nhật Bản rơi vào trì trệ và gần đây là Trung Quốc gặp khó khăn", ông Cường nhấn mạnh.
Chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Trí Hiếu cũng cho rằng, tăng giúp ngân sách dồi dào nhưng kéo theo hai vấn đề lớn. Một là nếu giá tăng quá nhanh, thị trường biến động mạnh, người dân khó tiếp cận nhà ở. Hài là nguồn thu này phải được sử dụng đúng mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, thay vì chỉ trở thành "khoản lợi nhuận ngắn hạn" cho ngân sách.
Do đó, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng cần xây dựng một chính sách đất đai phù hợp, để đấu giá đất không chỉ dừng lại ở công cụ tài chính mà còn góp phần ổn định thị trường, đảm bảo người dân được tiếp cận đất đai công bằng, minh bạch.
Chuyên gia kinh tế, TS. Nguyễn Trí Hiếu
Điều cấp thiết là phải hoàn thiện cơ chế hậu đấu giá theo hướng minh bạch quy trình, siết điều kiện tham gia, nhất là năng lực tài chính và cam kết triển khai của nhà đầu tư. Đồng thời, có chế tài đủ mạnh để buộc đơn vị trúng đấu giá nhanh chóng đưa đất vào sử dụng, tránh tình trạng "ôm đất" rồi bỏ hoang.
Đấu giá đất chỉ thực sự thành công khi quỹ đất được khai thác hiệu quả, trở thành những dự án đóng góp cho phát triển kinh tế - xã hội, chứ không chỉ là những con số ngân sách ngắn hạn. Bởi vậy, cùng với việc đẩy mạnh đấu giá, các cơ quan quản lý cũng cần kiểm soát chặt chẽ giá trúng, ràng buộc tiến độ triển khai, để mỗi khu đất sau đấu giá thực sự biến thành giá trị lâu dài cho phát triển địa phương./.
