Thông tin từ Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thanh Hóa, 9 tháng năm 2023, Thanh Hóa thu hút 13 dự án, với tổng vốn đăng ký 187 triệu USD, tăng hơn 4 lần so với cùng kỳ. Lũy kế tới quý III/2023, tỉnh Thanh Hóa có 150 dự án đầu tư nước ngoài (FDI) còn hiệu lực, với tổng vốn đầu tư hơn 14,6 tỷ USD.
Mặc dù vậy, số liệu công bố từ UBND tỉnh Thanh Hóa về thu hút FDI trong những năm gần đây cho thấy, địa phương này đang có dấu hiệu chững lại trong hoạt động thu hút FDI, sau nhiều năm dẫn đầu khu vực miền Trung.
Cụ thể, năm 2021, Thanh Hóa thu hút được 8 dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài với tổng vốn đăng ký mới đạt 112,7 triệu USD và 14,8 triệu USD vốn điều chỉnh; năm 2022, Thanh Hóa thu hút được 7 dự án FDI, với tổng vốn đầu tư đăng ký vỏn vẹn 71,2 triệu USD, thuộc diện thấp nhất khu vực Bắc Trung Bộ.
Trong tổng số 14,6 tỷ USD đăng ký (còn hiệu lực) lũy kế mà tỉnh Thanh Hóa thu hút được, phần lớn tới từ một số dự án trọng điểm, đã được đầu tư từ nhiều năm trước như: Xi măng Nghi Sơn vốn 650 triệu USD từ năm 1997, Lọc Hóa dầu Nghi Sơn hơn 9,3 tỷ USD từ năm 2008, hay mới đây như Nhà máy Nhiệt điện Nghi Sơn với số vốn 2,8 tỷ USD cũng đã từ trước năm 2018... Chỉ tính riêng 3 dự án nói trên đã chiếm tới khoảng 90% số vốn FDI lũy kế mà địa phương này thu hút được từ trước tới nay.
Trái ngược với kết quả khiêm tốn của Thanh Hóa là bước tiến lớn về thu hút vốn FDI của các tỉnh lân cận. Theo công bố từ Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), vốn FDI đăng ký vào tỉnh Nghệ An trong 9 tháng đầu năm 2023 đã lần đầu vượt 1 tỷ USD, đạt 1,272 tỷ USD, xếp thứ 6/63 tỉnh thành trong thu hút FDI. Lũy kế đến nay, tỉnh Nghệ An có 145 dự án FDI (còn hiệu lực) đăng ký đầu tư, tổng vốn đăng ký đạt trên 3,87 tỷ USD.
Theo số liệu thống kê, chỉ trong năm 2022 và 9 tháng đầu năm 2023, Nghệ An đã thu hút khoảng 2,3 tỷ USD. Trong đó, có nhiều nhà đầu tư nước ngoài lớn, được đánh giá cao về công nghệ tìm tới Nghệ An đầu tư như: Tập đoàn Foxconn - đối tác hàng đầu trong chuỗi cung ứng của Apple; Công ty TNHH Công nghệ Runergy PV Technology (Thái Lan) sản xuất thanh silic đơn tinh thể và đĩa bán dẫn; Công ty TNHH Innovation Precision Việt Nam sản xuất hợp kim nhôm phục vụ cho ngành sản xuất sản phẩm điện tử, năng lượng xanh... Đáng chú ý, trước thời điểm năm 2022, lũy kế thu hút FDI của Nghệ An chỉ ở mức hơn 1,5 tỷ USD.
Lý giải về những thành quả trong thu hút đầu tư FDI những năm gần đây, ông Nguyễn Đức Trung, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An cho biết, để thu hút tốt FDI, tỉnh đã thực hiện phương châm “5 sẵn sàng”, đó là sẵn sàng về mặt bằng đầu tư, sẵn sàng về hạ tầng thiết yếu, sẵn sàng về nguồn nhân lực, sẵn sàng đổi mới, cải cách, cải thiện thực chất môi trường đầu tư, kinh doanh và sẵn sàng hỗ trợ.
Thực hiện phương châm này, Nghệ An xây dựng cơ chế chính sách thu hút đầu tư; thúc đẩy, hỗ trợ triển khai có hiệu quả các dự án phát triển hạ tầng khu công nghiệp; tích cực, chủ động và linh hoạt trong xúc tiến, thu hút đầu tư, thường xuyên quan tâm, hỗ trợ triển khai các thủ tục của các dự án FDI...
Đưa chủ trương vào thực tế, Nghệ An đã cụ thể hóa quyết tâm, đơn cử như việc ban hành Công văn số 6486/2023. Theo đó, UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu các sở, ban, ngành rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính sớm hơn 20% so với quy định với những hồ sơ nộp trực tuyến và xử lý nghiêm cán bộ, công chức, viên chức có hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực, chậm trễ. Ngoài những nỗ lực về việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, hệ thống hạ tầng của Nghệ An cũng đang ngày càng hoàn thiện và đồng bộ.
Hay như với tỉnh Hà Tĩnh hiện nay cũng được xem như điểm sáng trong thu hút dòng vốn ngoại FDI. Với điểm xuất phát sau, là tỉnh nhỏ, nhiều hạn chế về diện tích, tài nguyên, nguồn lao động... so với Thanh Hóa, tuy nhiên, Hà Tĩnh đã từng bước trở thành một điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư nước ngoài.
Theo số liệu công bố từ UBND tỉnh Hà Tĩnh, tính tới tháng 5/2023, lũy kế địa phương này đã thu hút được 68 dự án FDI, với vốn đăng ký lên tới 16 tỷ USD, nằm trong top 10 tỉnh thành thu hút vốn FDI của cả nước.
Phân tích về những hạn chế trong thu hút vốn FDI vài năm trở lại đây của Thanh Hóa, đại diện Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Thanh Hóa cho biết, tổng vốn FDI đăng ký của Thanh Hóa vẫn thuộc thứ hạng cao của cả nước cũng như khu vực miền Trung. Tuy nhiên, vài năm gần đây, trong điều kiện khó khăn chung khiến dòng vốn FDI về địa phương có phần hạn chế, diễn biến tình hình địa chính trị thế giới có nhiều phức tạp, xung đột vũ trang đã gây đứt gãy các chuỗi cung ứng toàn cầu, giá nhiên liệu tăng, lạm phát ở nhiều quốc gia tăng đẩy kinh tế thế giới vào nguy cơ suy thoái. Từ đó, dòng vốn FDI cũng bị hạn chế trước những điều chỉnh chính sách kinh tế của các nước trên thế giới.
Đồng thời, việc thiếu hụt mặt bằng sạch, với quy mô lớn cùng với cơ sở kết cấu hạ tầng công nghiệp vẫn còn hạn chế cũng là những trở ngại lớn trong thu hút đầu tư nước ngoài của Thanh Hóa.
Được biết, giai đoạn 2022 - 2025, tỉnh Thanh Hóa đặt ra mục tiêu thu hút tổng nguồn vốn FDI và đầu tư trong nước (DDI) đạt khoảng 30 tỷ USD. Để làm được điều đó, trong các năm qua, Thanh Hóa đã tổ chức nhiều hội nghị xúc tiến đầu tư với các đoàn công tác, tổ chức nước ngoài lớn như: Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), Ngân hàng Thế giới (WB), đoàn chuyên gia Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA), đoàn công tác của nhà đầu tư Ấn Độ; Tập đoàn WHA của Thái Lan... Trong đó, Thanh Hóa đã tổ chức thành công sự kiện Kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Nhật Bản tại Thanh Hóa để thúc đẩy thu hút đầu tư. Đồng thời, tỉnh Thanh Hóa cũng đang nỗ lực tập trung nguồn lực giải phóng mặt bằng, đầu tư kết cấu hạ tầng kỹ thuật, tạo nhiều quỹ đất sạch để thu hút đầu tư.
Thanh Hóa sẽ ưu tiên nguồn lực đầu tư hoàn chỉnh hạ tầng thiết yếu, đặc biệt tại Khu kinh tế Nghi Sơn, các khu công nghiệp và khu vực trọng điểm. Điều này đã được cụ thể hóa một phần tại Nghị quyết 357/NQ-HĐND ngày 11/12/2022 của HĐND tỉnh về việc phê duyệt đề án “Giải phóng mặt bằng, đầu tư xây dựng các khu tái định cư và giải phóng mặt bằng các khu công nghiệp trong Khu kinh tế Nghi Sơn”. Theo đó, trong giai đoạn 2023 - 2027, Thanh Hóa sẽ dành nguồn ngân sách khoảng hơn 11.000 tỷ đồng đầu tư các khu tái định cư và giải phóng mặt bằng tại các khu công nghiệp trong Khu kinh tế Nghi Sơn.
Thanh Hóa được đánh giá là một trong những địa phương có đầy đủ thuận lợi để thu hút đầu tư trong và ngoài nước với Nghị quyết 58 về xây dựng phát triển tỉnh Thanh Hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đây cũng là địa phương có các tuyến cao tốc kết nối tới thủ đô Hà Nội, cảng nước sâu Nghi Sơn được quy hoạch thành cảng 1A và đã có hãng tàu khai thác tuyến container quốc tế, có Cảng hàng không Thọ Xuân được quy hoạch thành cảng hàng không quốc tế; có lực lượng lao động trẻ, dồi dào; vị trí địa lý thuận lợi chiến lược, nguồn tài nguyên phong phú đa dạng. Bên cạnh đó, Thanh Hóa là tỉnh thứ 4 cả nước được Chính phủ phê duyệt quy hoạch tỉnh trong quý II vừa qua, đây là cơ sở pháp lý để địa phương triển khai thuận lợi các thủ tục liên quan đến việc thực hiện các dự án đầu tư… Vì thế, Thanh Hóa cần những biện pháp mạnh, biến tiềm năng, lợi thế thành sức mạnh để khơi thông nguồn vốn ngoại trong thời gian tới./.
