“Ngâm” hồ sơ của dân, không có văn bản trả lời đúng hẹn
Bà Cao Thị Tám (nguyên đơn) và ông Phạm Bá Hiệp (bị đơn) là người tham gia tố tụng trong vụ án "chia tài sản chung vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân". Bản án Dân sự sơ thẩm số 267/2021/HNGĐ – ST ngày 27/09/2021 của TAND huyện Hoằng Hóa, tuyên bà Cao Thị Tám được có quyền sử dụng hợp pháp lô đất 2.699,6m2 (trong đó ghi rõ, diện tích 250m2 đất ở, 2.499,6m2 đất trồng cây lâu năm) cùng với nhà ở và toàn bộ tài sản trên đất thuộc thửa đất số 171, tờ bản đồ số 60, bản đồ địa chính xã Hoằng Phụ năm 2014; đồng thời, bản án cũng tuyên bà Cao Thị Tám có quyền liên hệ với cơ quan có thẩm quyền để lập thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo pháp luật về đất đai (cấp đổi sổ đỏ theo tên bà Tám).
Được biết, lô đất 2.699,6m2 có nguồn gốc do vợ chồng bà Cao Thị Tám khai hoang để làm nhà ở tại thôn Tân Xuân, xã Hoằng Phụ từ năm 1989. Lô đất này đã được ghi nhận tại hồ sơ quản lý Nhà nước về đất đai qua các thời kỳ, được gia đình bà Cao Thị Tám sử dụng ổn định, không có tranh chấp, có khuôn viên riêng, phù hợp với quy hoạch, hàng năm thực hiện nghĩa vụ tài chính đầy đủ cho Nhà nước.
Bà Cao Thị Tám cho biết, sau khi Bản án Dân sự sơ thẩm số 267/2021/HNGĐ – ST ngày 27/09/2021 của TAND huyện Hoằng Hóa có hiệu lực pháp luật, bà đã có đơn đề nghị Chi cục thi hành án dân sự huyện Hoằng Hóa thi hành bản án. Ngày 04/11/2021 Chi cục thi hành án dân sự huyện Hoằng Hóa ban hành văn bản số 487/CCTHADS gửi Văn phòng đăng ký đất đai – Chi nhánh huyện Hoằng Hóa xem xét căn cứ bản án để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho bà Tám. Vì vậy, bà Tám đã hoàn thiện hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định pháp luật.
Ngày 8/11/2021, đại diện theo ủy quyền của bà Tám đã nộp đầy đủ hồ sơ tại Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Hoằng Hóa được Bộ phận tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả vào ngày 29/11/2021.
Tuy nhiên, quá thời hạn giải quyết thủ tục hành chính về đất đai theo giấy tiếp nhận hồ sơ và hẹn trả kết quả hơn 50 ngày, bà Tám vẫn không được UBND huyện Hoằng Hóa cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Bà Cao Thị Tám bức xúc: “Theo quy định, Văn phòng Đăng ký đất đai – Chi nhánh huyện Hoằng Hóa là đơn vị tiếp nhận hồ sơ của tôi và UBND huyện Hoằng Hóa là cơ quan có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho tôi theo quy định của pháp luật. Thế nhưng chính quyền không thực hiện nghĩa vụ của cơ quan hành hành chính về việc cấp sổ đỏ cho tôi theo bản án đã có hiệu lực là xâm phạm đến quyền lợi hợp pháp của tôi”.
Cũng theo bà Tám, hơn 50 ngày qua, ngoài việc Văn phòng Đăng ký đất đai – Chi nhánh huyện Hoằng Hóa không trả hồ sơ theo phiếu hẹn, đơn vị này còn không hề có bất cứ văn bản nào trả lời hoặc xin lỗi công dân về sự trậm trễ này.
Bức xúc về hành vi trên của cán bộ thực thi công vụ, bà Tám đã gửi đơn kiến nghị tới cơ quan có thẩm quyền, đề nghị xem, xét giải quyết quyền lợi cho gia đình bà.
Huyện nói "phải xem xét lại"
Tại khoản 3, Điều 100, Luật Đất đai 2013 quy định: “Hộ gia đình, cá nhân được sử dụng đất theo bản án hoặc quyết định của Tòa án nhân dân, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án, văn bản công nhận kết quả hòa giải thành, quyết định giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền đã được thi hành thì được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; trường hợp chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính thì phải thực hiện theo quy định của pháp luật”.
Như vậy, bà Cao Thị Tám có quyền được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo nội dung Bản án Dân sự sơ thẩm số 267/2021/HNGĐ – ST ngày 27/09/2021 của TAND huyện Hoằng Hóa đã tuyên. Tuy nhiên, đến nay đã hơn 50 ngày kể từ ngày Bộ phận một cửa – UBND huyện Hoằng Hóa hẹn trả kết quả, UBND huyện Hoằng Hóa vẫn không thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho dân theo bản án có hiệu lực pháp luật.
Giải thích cho sự chậm trễ này, bà Lê Thị Hiền - Phó phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Hoằng Hóa cho hay: “Đương nhiên, theo khoản 3, Điều 100, Luật Đất đai 2013 là phải cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện, có cử tri phản ánh về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình bà Tám nên chúng tôi thấy rằng, bản án cần xem xét lại, chứ không phải cứ tuyên án xong là làm được. Bây giờ phải xác định lại đất đó có nằm trong đất lâm nghiệp của xã quản lý hay không? Mặt khác phải xem thời điểm sử dụng đất ở (để cấp đất theo hạn mức quy định - PV).
Cũng theo bà Hiền, UBND huyện Hoằng Hóa sẽ có văn bản gửi tòa án để làm rõ bản án vừa tuyên.
“Chúng tôi đang đề nghị Tòa án giải thích bản án hoặc sẽ kiến nghị sửa bản án. Huyện sẽ có văn bản gửi tòa án để làm rõ việc này”, bà Hiền nói.
Về cấp hạn mức cấp 250m2 đất ở cho bà Tám được Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa tuyên trong bản án, bà Hiền cho biết, UBND huyện Hoằng hóa đang xem xét lại: "Theo quyết định của tỉnh trước đây, hộ gia đình này chỉ được cấp cấp 200m2 đất ở, tuy nhiên hồ sơ cấp cho hộ này lên đến 250m2 đất. Hiện nay việc cấp đất ở cho bà Tám vẫn chưa rõ ràng. Thời điểm đó, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đồng loạt cho các hộ dân, UBND xã trình hồ sơ nhưng có thể chưa kiểm tra hết. Quan điểm của chúng tôi khi tham gia ý kiến tại tòa án là, nếu cấp không đúng thì hủy đi để cấp lại.
Phóng viên đặt câu hỏi, cũng thời điểm trên, nhiều hộ gia đình tại xã Hoằng Phụ được cấp đất theo hạn mức 250m2 đất ở, chứ không riêng gì hộ gia đình bà Tám. Như vậy, “số phận” của hàng loạt sổ đỏ (nếu có) được cấp không đúng theo hạn mức sẽ bị hủy? Mặt khác, UBND huyện Hoằng Hóa có cần rà soát tổng thể việc cấp sổ đỏ cho các hộ với diện tích cấp 250m2 thời điểm năm 2005, để đảm bảo công bằng, bình đẳng trước pháp luật, theo hướng, nếu cấp sai thì phải hủy bỏ đồng loạt sổ đỏ đã cấp?
Về việc này bà Hiền cho rằng: “Cái này cử tri có ý kiến mới làm được chứ! Người ta đang sử dụng (đất) ổn định làm sao mà làm (hủy) được”, bà Hiền nói.
Trong một diễn biến có liên quan, sau khi có thông tin phản ánh của phóng viên, mới đây UBND huyện Hoằng Hóa có văn bản gửi bà Cao Thị Tám, trả lời về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Cụ thể: “Sau khi kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ, có một số nội dung thông tin cần xác minh, làm rõ, UBND huyện đã giao cho phòng Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với các phòng, ngành có liên quan, Tòa án nhân dân huyện và tranh thủ ý kiến của cấp trên để kiểm tra, làm rõ thêm một số nội dung tại bản án số 267. Hiện nay các phòng, ngành đang phối hợp theo quy định”, văn bản nêu.
Trong khi đó, bà Tám cho rằng, bản án của Tòa án nhân dân huyện Hoằng Hóa đang có hiệu lực pháp luật, hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của tôi đã hoàn thiện và nộp theo quy định pháp luật, thì không có cớ gì UBND huyện Hoằng Hóa lại viện dẫn lý do thiếu thuyết phục để trì hoãn. Bà Tám đặt nghi vấn, UBND huyện Hoằng Hóa phải chăng đang cố tình gây khó khăn cho công dân?
“Hồ sơ địa chính, hồ sơ đất đai, bản án của Tòa án đều khẳng định gia đình tôi là chủ sở hữu hợp pháp của thửa đất trên. Việc cấp đất theo hạn mức đất cũng đã được TAND huyện Hoằng Hóa phán quyết theo luật định. Việc UBND huyện Hoằng Hóa chỉ đạo các phòng ban hoàn tất thủ tục "khiếu nại" bản án dân sự sơ thẩm đã được tuyên là hành vi cố tình kéo dài và gây khó khăn trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho công dân”, bà Tám bức xúc.
Luật sư Phạm Hùng Thắng, Trưởng văn phòng Luật sư Thắng Hoàng Gia cho rằng, trong vụ việc này, UBND huyện Hoằng Hóa phải chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu không chấp hành việc thi hành bản án của tòa án.
Vị Luật sư viện dẫn: “Bảo đảm hiệu lực của bản ản, quyết định, Điều 4 – Luật thi hành án dân sự quy định: “Bản án, quyết định quy định tại Điều 2 của Luật này phải được cơ quan, tổ chức và mọi công dân tôn trọng. Cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan trong phạm vi trách nhiệm của mình chấp hành nghiêm chỉnh bản án, quyết định và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc thi hành án”.
Được biết, đây không phải là lần đầu tiên, UBND huyện Hoằng Hóa chậm trễ trong việc thực hiện thi hành bản án. Trước đó, một vụ việc có nội dung tương tự cũng diễn ra tại địa phương này, đó là vụ hàng nghìn mét vuông đất của gia đình ông Trương Xuân Lễ bỗng dưng bị “sáp nhập” vào dự án khu du lịch sinh thái biển Hải Tiến (do Công ty EURO làm chủ đầu tư), mà không có quyết định thu hồi đất.
Ông Trương Xuân Lễ sau đó đã thắng kiện UBND huyện Hoằng Hóa và TAND tỉnh Thanh Hóa đã buộc huyện này phải bàn giao đất cho hộ gia đình ông theo phán quyết của tòa. Tuy nhiên, sau nhiều lần có đơn khiếu nại, hộ gia đình này mới được chính quyền địa phương bàn giao đất sau khi bản án có hiệu lực.
(Còn nữa)
