Mới đây, báo Quảng Ninh đưa tin cho biết, sau khi được các cấp có thẩm quyền cho phép, UBND TP. Móng Cái trước đây và chính quyền nhân dân TP. Đông Hưng cùng Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc) đã ký kết biên bản hội đàm ngày 29/4/2025.
Theo đó, nội dung của biên bản thống nhất xây dựng Đề án cửa khẩu thông minh tại khu vực cầu Bắc Luân I và Bắc Luân II.
Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Phạm Đức Ấn kiểm tra quá trình xây dựng cửa khẩu thông minh tại Cửa khẩu quốc tế Móng Cái vào tháng 2/2025. Ảnh: Báo Quảng Ninh
Sau khi áp dụng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn, tỉnh Quảng Ninh đã giao đầu mối tham mưu xây dựng Đề án cửa khẩu thông minh cho Ban Quản lý KKT tỉnh Quảng Ninh chủ trì.
Cùng với đó, UBND tỉnh Quảng Ninh cũng đã ban hành các quyết định thành lập Ban Chỉ đạo, tổ công tác xây dựng cửa khẩu thông minh cũng như kiện toàn ban chỉ đạo, tổ công tác sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Theo báo Công Luận, lộ trình triển khai gồm 2 giai đoạn cụ thể:
- Giai đoạn 1 từ năm 2025-2026 với trọng tâm hoàn thiện luồng kiểm soát người xuất nhập cảnh dành cho cư dân biên giới tại cầu Bắc Luân I.
Ngoài ra, xây dựng cơ sở hạ tầng, lắp đặt thiết bị cho xe tự hành tại cầu Bắc Luân II và xây dựng trung tâm điều hành thông minh (IOC) nhằm giám sát và quản lý toàn bộ hệ thống.
- Trong giai đoạn 2 từ năm 2027-2030 cần tiến hành mở rộng không gian cũng như tăng số luồng kiểm soát tự động tại cầu Bắc Luân I.
Cửa khẩu Bắc Luân II. Ảnh: Báo Đại Đoàn Kết
Trong giai đoạn này sẽ tiến hành nâng cấp năng lực thông quan, tăng làn chuyên dụng cho các xe tự hành hoặc xây dựng mô hình vận chuyển hàng hóa bằng đường ray đơn Mono-rail (tùy thuộc vào lưu lượng hàng hóa thực tế), tại cầu Bắc Luân II.
Việc triển khai xây dựng mô hình cửa khẩu thông minh được xem là cuộc cách mạng về công nghệ cũng như thay đổi lớn về tổ chức và nhân lực.
Tuy nhiên, dự án này cũng được nhận định sẽ đối diện với một số thách thức lớn về công nghệ, xuất nhập khẩu cũng như nguồn nhân lực.
Theo đó, khó khăn về hạ tầng, công nghệ hiện còn thiếu sự đồng bộ, chưa được trang bị đầy đủ những hệ thống như nhận diện sinh trắc học, máy soi chiếu tự động cũng như các thiết bị kiểm tra thông minh; hệ thống quản lý thông tin giữa lực lượng chức năng, giữa 2 biên giới vẫn thiếu sự liên kết.
Ngoài ra, một số mặt hàng nông sản của Việt Nam hiện cũng chưa nằm trong danh mục được phép xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc.
Việc triển khai xây dựng cửa khẩu thông minh cũng đặt ra yêu cầu lớn về trình độ, kỹ năng của nhân sự.
Tỉnh Quảng Ninh nằm ở phía Đông Bắc của Việt Nam, đây là địa phương duy nhất vừa có đường biên giới trên bộ vừa có đường biên giới trên biển giáp với Trung Quốc. Tỉnh sở hữu đường biên giới trên đất liền dài khoảng 118,8km và đường biên giới trên biển khoảng 67,7km, trải dài qua các địa bàn như khu vực Móng Cái, khu vực Hải Hà cũ và Bình Liêu cũ.
Nhờ sở hữu vị trí địa lý đặc biệt này mà địa phương giữ vai trò chiến lược trong bảo vệ chủ quyền quốc gia cũng như tạo lợi thế lớn trong phát triển kinh tế biên mậu, logistics và giao thương quốc tế.
