Ngày 17/8, UBND phường Sa Pa (tỉnh Lào Cai) phối hợp với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh Lai Châu đã công bố Dự án Hầm đường bộ Hoàng Liên qua Quốc lộ 4D - công trình chiến lược xóa bỏ “điểm nghẽn” giao thông trên đỉnh đèo hiểm trở bậc nhất Tây Bắc.
Dự án có tổng chiều dài tuyến khoảng 8,8km, trong đó hầm chính dài 2,63km và hầm phụ dài 2,65km. Theo báo Xây dựng, công trình hiện đang trong giai đoạn thẩm định thiết kế kỹ thuật, dự kiến khởi công quý III năm nay và hoàn thành vào năm 2027.
Một đoạn đường qua đèo Hoàng Liên. Ảnh: Internet
Theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi trước đó, hầm có tổng mức đầu tư khoảng 3.300 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương hỗ trợ 2.500 tỷ đồng, phần còn lại do tỉnh Lai Châu và các nguồn vốn hợp pháp khác bố trí.
Tuyến hầm đạt tiêu chuẩn đường cấp III miền núi, tốc độ thiết kế 60km/h, nền đường rộng 9m. Công trình bao gồm hệ thống cầu vĩnh cửu bê tông cốt thép, tải trọng HL-93 theo TCVN 11823:2017, cùng các hạng mục thoát nước, biển báo và phòng hộ đồng bộ.
Điểm nhấn nổi bật là hầm xuyên núi áp dụng đồng thời tiêu chuẩn Nhật Bản và Việt Nam (TCVN 4528:1988). Hầm chính có mặt cắt rộng 9,75m với hai làn xe cơ giới lưu thông hai chiều, chiều cao tĩnh không 5m. Hầm phụ rộng 4,7m, được kết nối bằng các hầm ngang đảm bảo thoát hiểm và cứu hộ. Ngoài ra, một trung tâm cứu hộ - cứu nạn và vận hành hầm cũng sẽ được xây dựng nhằm bảo đảm an toàn tuyệt đối trong quá trình khai thác.
Theo quy hoạch, tuyến hầm sẽ chạy về phía phải Quốc lộ 4D (hướng Lai Châu – Sa Pa), men theo sườn núi dưới tuyến hiện hữu, băng qua suối tại khu vực trang trại cá hồi, xuyên qua đỉnh đèo Hoàng Liên, sau đó nối tiếp theo suối Thác Bạc và đồi chè Ô Quý Hồ để kết nối với đường D1 tại Km8+800.
Phác thảo dự án hầm đường bộ đèo Hoàng Liên nối Khu du lịch quốc gia Sa Pa với tỉnh Lai Châu. Ảnh: Truyền hình Sa Pa/Báo Công Luận
Đèo Hoàng Liên dài khoảng 25km, nổi tiếng với những khúc cua tay áo nguy hiểm, độ dốc có nơi lên tới 15%. Vào mùa đông, băng tuyết thường gây ách tắc nhiều ngày, làm gián đoạn lưu thông hàng hóa và du lịch, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn.
Hiện thời gian đi qua đèo mất khoảng 43 phút, toàn tuyến mất từ 3 - 5 giờ. Khi hầm được đưa vào sử dụng, thời gian di chuyển sẽ rút ngắn khoảng 30 phút, đồng thời bảo đảm thông suốt quanh năm, giảm tối đa ảnh hưởng của địa hình và khí hậu khắc nghiệt.
Việc xây dựng hầm Hoàng Liên không chỉ nâng cao an toàn giao thông mà còn mở ra động lực mới cho giao thương hàng hóa và phát triển du lịch. Công trình sẽ tạo liên kết trực tiếp giữa Lào Cai - Lai Châu, đồng thời kết nối với tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, hình thành trục thông thương quan trọng phục vụ logistics và xuất nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu quốc tế.
Với Sa Pa và Tam Đường, dự án được kỳ vọng trở thành “cú hích” lớn, khai thác tối đa tiềm năng du lịch vùng Tây Bắc, đưa khu vực này trở thành trung tâm kết nối giao thương và phát triển bền vững.
Năm 2013, đèo được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là con đèo dài nhất cả nước (gần 50km) và là một trong “Tứ đại đỉnh đèo” của Việt Nam. Bộ tứ này gồm đèo Ô Quy Hồ, cao hơn 2.000m so với mực nước biển; đèo Pha Đin, cao 1.648m; đèo Mã Pí Lèng, cao 1.500m; và đèo Khau Phạ, với độ cao dao động từ 1.200-1.500m. Cả bốn con đèo này đều nằm trong khu vực núi non hùng vĩ của vùng Tây Bắc.
