Thanh tra TP.HCM mới có thông báo kết luận thanh tra về việc chấp hành các quy định pháp luật trong công tác quản lý, sử dụng vốn, tài sản Nhà nước năm 2018 của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Dịch vụ công ích quận 9 (Công ty Dịch vụ công ích quận 9).
Công ty Dịch vụ công ích quận 9 là doanh nghiệp Nhà nước hoạt động trên các lĩnh vực công ích, quản lý, duy tu bảo dưỡng hệ thống công trình kỹ thuật hạ tầng đô thị theo phân cấp quản lý, cho thuê nhà thuộc sở hữu Nhà nước, chung cư tái định cư; thi công công trình dân dụng...
Chiếm dụng vốn tiền thu hộ bán căn hộ tái định cư
Theo Thanh tra TP.HCM, Công ty Dịch vụ công ích quận 9 chiếm dụng tiền thu hộ bán căn hộ tái định cư (từ C1 đến C7), chưa chuyển trả kịp thời cho Ban Bồi thường Giải phóng Mặt bằng quận 9, sử dụng vào mục đích khác.
UBND quận 9 được UBND TP.HCM ủy quyền theo Quyết định số 6186/QĐ-UBND ngày 17/12/2014 và Quyết định số 4712/QĐ-UBND ngày 20/10/2018 để thực hiện giám sát, kiểm tra thường xuyên và thanh tra việc chấp hành pháp luật; việc quản lý, sử dụng, bảo toàn và phát triển vốn về lĩnh vực tài chính doanh nghiệp. Tuy nhiên, UBND quận 9 đã thiếu kiên quyết và chưa có biện pháp kịp thời, hữu hiệu để Công ty Dịch vụ công ích quận 9 chiếm dụng vốn ngân sách Nhà nước sử dụng vào mục đích khác.
Đối với việc quản lý các khoản kinh phí bảo trì căn hộ tái định cư, Công ty giữ lại kinh phí bảo trì căn hộ tái định cư chưa bàn giao cho Ban quản trị và chưa báo cáo với Sở Xây dựng để theo dõi. Việc này là thực hiện chưa đúng quy định tại khoản 4, Điều 36 Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ.
Đối với việc quản lý nhà ở cũ, nhà kinh doanh thuộc sở hữu Nhà nước, Công ty Dịch vụ công ích quận 9 quản lý, thu hộ nhà ở cũ, nhà kinh doanh nhưng không thực hiện lập dự toán, quyết toán đối với nguồn thu này, không báo cáo Sở Xây dựng (cơ quan quản lý nhà ở) và không hạch toán riêng các chi phí liên quan đến hoạt động này.
Trong khi đó, Sở Xây dựng là cơ quan quản lý nhà ở nhưng chưa hướng dẫn Công ty lập dự toán, quyết toán các khoản thu, chi đối với nguồn thu này và Sở cũng chưa mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước để các đơn vị quản lý vận hành nhà ở nộp tiền vào tài khoản theo quy định. Điều này là chưa thực hiện đúng quy định tại Thông tư số 124/2016/TT- BTC ngày 3/8/2016 của Bộ Tài chính, hướng dẫn thực hiện Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015 của Chính phủ.
Hàng loạt sai phạm khi triển khai dự án các dự án nhà ở
Bên cạnh việc chiếm dụng vốn Nhà nước, Thanh tra TP.HCM còn phát hiện Công ty Dịch vụ công ích quận 9 chưa chấp hành đúng quy định pháp luật đối với các dự án.
Cụ thể, Công ty không tổ chức đấu thầu khi triển khai thực hiện 6 dự án: Long Bửu (giai đoạn 1), Long Bửu (giai đoạn 2), Long Sơn, Cây Dầu, chung cư Hiệp Phú và khu vật liệu xây dựng Long Sơn. Việc này là thực hiện chưa đúng quy định tại điểm a, khoản 2, Điều 2 Quy chế đấu thầu ban hành theo Nghị định số 88/1999/NĐ-CP ngày 1/9/1999 của Chính phủ; và Mục I, Thông tư số 04/2000/TT-BKH ngày 25/5/2000 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Trong khi đó, tại 4 dự án tái định cư: Long Bửu (giai đoạn 1), Long Bửu (giai đoạn 2), Long Sơn, và Cây Dầu, Công ty thực hiện theo Chỉ thị số 24/2004/CT-UB ngày 31/8/2004 của UBND TP.HCM về đầu tư và xây dựng 30.000 căn hộ chung cư dành cho việc tái định cư trên địa bàn TP.HCM, Công ty được tự thi công ứng vốn. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện các dự án, Công ty đã sử dụng một phần vốn ngân sách tạm ứng về kinh phí bồi thường, chi phí kiến thiết cơ bản khác và sử dụng tiền thu được của các hộ dân được bố trí tái định cư vào khu tái định cư và chưa lập thủ tục nghiệm thu bàn giao nhưng được chấp nhận tạm ứng thanh toán tiền mua nền.
Trong khi đó, tại dự án khu tái định cư ấp Cầu Xây, Công ty tự quyết định đầu tư thực hiện dự án khi chưa có ý kiến chấp thuận của cơ quan có thẩm quyền là thực hiện chưa đúng hướng dẫn của Sở Kế hoạch và Đầu tư tại Công văn số 5364/KHĐT- XD ngày 1/11/2004. Các dự án phải được Sở Xây dựng xem xét trình UBND TP chấp thuận chủ trương đầu tư của dự án là phục vụ tái định cư cho người dân bị di dời, giải tỏa trong các dự án có sử dụng ngân sách hoặc có tính ngân sách.
Tại dự án tái định cư Chung cư Hiệp Phú, Công ty điều chỉnh về quy mô dự án do phát sinh thêm hạng mục xây dựng tường rào dẫn đến tăng tổng mức đầu tư của dự án nhưng chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận.
Còn tại dự án Khu tái định cư Long Bửu (giai đoạn 1), Thanh tra TP.HCM phát hiện việc Sở Kế hoạch và Đầu tư tham mưu đề xuất và Công ty phê duyệt lại dự án là không thực hiện đúng quy định.
Tại dự án Khu công nghiệp vật liệu xây dựng Long Sơn, Công ty phê duyệt dự án với tổng mức đầu tư là 578.695.262.000 đồng là vượt thẩm quyền, vi phạm Điều 5, Nghị định số 153/2007/NĐ-CP ngày 15/10/2007 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Kinh doanh Bất động sản quy định điều kiện năng lực tài chính đối với chủ đầu tư dự án hạ tầng kỹ thuật khu công nghiệp.
Kiểm điểm trách nhiệm lãnh đạo UBND quận 9
Từ những sai phạm trên, Chánh Thanh tra TP.HCM kiến nghị và đã được Chủ tịch UBND TP cơ bản thống nhất và chỉ đạo xử lý tại Công văn số 2566/VP-NCPC ngày 28/3/2023 của Văn phòng UBND TP.HCM.
Theo đó, UBND TP giao Chủ tịch Hội đồng thành viên và Giám đốc Công ty Dịch vụ công ích Quận 9 tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với các phòng ban và cá nhân có liên quan đến các vi phạm. Tùy theo tính chất, mức độ sai phạm mà có hình thức xử lý phù hợp, đúng quy định.
Về thực hiện dự án, đối với 3 dự án tái định cư do Công ty làm chủ đầu tư đã lập báo cáo quyết toán (Cầu Xây, Cây Dầu và Long Bửu giai đoạn 1), Công ty hoàn thiện hồ sơ các dự án nêu trên trình UBND TP Thủ Đức và cơ quan có thẩm quyền xem xét, phê duyệt giá thành chính thức, từ đó có cơ sở quyết toán dự án và hoàn trả ngân sách số tiền tạm ứng.
Đối với 3 dự án do Công ty làm chủ đầu tư chưa hoàn thiện, dở dang (Long Bửu giai đoạn 2, Long Sơn và Khu công nghiệp vật liệu xây dựng Long Sơn), Công ty lập hồ sơ quyết toán các hạng mục đã thực hiện, có kiểm toán độc lập để xác định chi phí đã đầu tư vào dự án, báo cáo đề xuất giải pháp khắc phục, tháo gỡ vướng mắc, khó khăn, trình UBND TP Thủ Đức hoặc cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Đối với dự án tái định cư Chung cư Hiệp Phú dự án đã cơ bản hoàn thành, Công ty phối hợp với Quỹ Phát triển nhà ở, Sở Tài chính và Sở Xây dựng để giải quyết các thủ tục mua bán trình UBND TP xem xét, quyết định.
Đáng chú ý, UBND TP giao Chủ tịch UBND TP Thủ Đức tổ chức kiểm điểm, xác định trách nhiệm đối với phòng ban và cá nhân tại UBND TP Thủ Đức các thời kỳ có liên quan đến các sai phạm; đồng thời chủ trì tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với Chủ tịch Hội đồng thành viên, Giám đốc và Kiểm soát viên Công ty Dịch vụ công ích quận 9 để xảy ra các sai phạm. Tùy theo tính chất, mức độ sai phạm mà có hình thức xử lý phù hợp, đúng quy định. Song song đó là tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động của Công ty Dịch vụ công ích quận 9, xử lý kịp thời những sai phạm, vướng mắc.
Giám đốc Sở Xây dựng được giao tổ chức rút kinh nghiệm trong việc chưa hướng Công ty Dịch vụ công ích quận 9: lập dự toán, quyết toán việc quản lý khoản thu cho thuê nhà ở cũ. Cơ quan này có trách nhiệm hướng dẫn Công ty Dịch vụ công ích quận 9 lập dự toán, quyết toán việc quản lý khoản thu cho thuê nhà ở cũ; tiếp nhận, quản lý số tiền thu được từ việc cho thuê, cho thuê mua và bán nhà ở thuộc sở hữu Nhà nước…
Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư được giao tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm trong việc tham mưu đề xuất chưa đúng quy định để Công ty phê duyệt lại dự án là không phù hợp quy định; cho phép Công ty tự phê duyệt, thực hiện dự án Khu Công nghiệp Vật liệu Long Sơn không kiểm tra năng lực thực hiện dự án của doanh nghiệp.
Đặc biệt, UBND TP cũng giao Sở Nội vụ chủ trì tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với lãnh đạo UBND quận 9 (nay là thành phố Thủ Đức) các thời kỳ có liên quan để xảy ra các sai phạm, hạn chế, khuyết điểm./.
