Thích
Ngày 3/12, Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn trình bày báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án đường bộ cao tốc Vinh - Thanh Thủy, nhấn mạnh đây là dự án quan trọng quốc gia, giữ vai trò then chốt trong phát triển hệ thống hạ tầng giao thông đồng bộ, hiện đại.
Theo tờ trình, tuyến cao tốc có điểm đầu giao với cao tốc Bắc - Nam, phía Đông thuộc tỉnh Nghệ An; điểm cuối kết nối Khu kinh tế cửa khẩu Thanh Thủy, toàn bộ nằm trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Tuyến đường có ý nghĩa chiến lược không chỉ đối với phát triển nội tỉnh mà còn là cửa ngõ giao thương, tạo động lực tăng trưởng kinh tế khu vực và kết nối trực tiếp với Lào (đoạn Thanh Thủy - Viêng Chăn).
Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn trình bày Tờ trình. Nguồn ảnh: Quochoi.vn
Theo quy hoạch, tuyến cao tốc dài khoảng 85km với 6 làn xe. Ở giai đoạn tiền khả thi, Chính phủ đề xuất đầu tư trước khoảng 60km theo quy mô 4 làn xe; riêng đoạn Cửa Lò - Vinh dài khoảng 25km chưa được triển khai ở giai đoạn này.
Tổng mức đầu tư sơ bộ gần 23.940 tỷ đồng, sử dụng ngân sách Trung ương từ nguồn tăng thu năm 2024 và ngân sách trung ương, địa phương giai đoạn 2026-2030. Dự án dự kiến khởi công năm 2026, đưa vào khai thác năm 2029.
Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính Phan Văn Mãi cho biết Ủy ban thống nhất về sự cần thiết và khẳng định dự án đáp ứng tiêu chí để Quốc hội xem xét quyết định chủ trương đầu tư, phù hợp các quy hoạch và chiến lược phát triển đã ban hành.
Về phương thức đầu tư, Chính phủ đề xuất đầu tư công; tuy nhiên, báo cáo thẩm tra cho biết có ý kiến đề nghị nghiên cứu phương thức PPP nhằm huy động nguồn lực xã hội và giảm áp lực cho ngân sách nhà nước.
Đối với phương án tài chính, Ủy ban Kinh tế - Tài chính đề nghị Chính phủ làm rõ cơ sở tính toán tổng mức đầu tư và so sánh với các dự án tương tự; đồng thời bổ sung nội dung thẩm định nguồn vốn, khả năng cân đối vốn theo Luật Đầu tư công để bảo đảm tính chính xác và khả thi.
Về quy mô đầu tư, Ủy ban cũng yêu cầu giải trình rõ sự chênh lệch giữa quy hoạch 6 làn xe và phương án phân kỳ đầu tư 4 làn xe.
Một số ý kiến đề nghị đánh giá kỹ hiệu quả kinh tế - kỹ thuật để tránh tình trạng phải mở rộng ngay sau khi hoàn thành, như từng xảy ra với một số dự án trước đây.
Liên quan hiệu quả khai thác, một số thành viên Ủy ban lưu ý cần làm rõ tiến độ đầu tư đồng bộ phía Lào (đoạn Thanh Thủy - Viêng Chăn) để bảo đảm thông suốt toàn tuyến.
Về công tác bồi thường và tái định cư, Ủy ban đề nghị rà soát, lựa chọn phương án tuyến tối ưu nhằm hạn chế chuyển đổi đất rừng, đất lúa, tránh ảnh hưởng đến các khu bảo tồn, di tích lịch sử - văn hóa; đồng thời bảo đảm chính sách hỗ trợ, tái định cư thỏa đáng và sinh kế bền vững cho người dân bị ảnh hưởng.
Để đẩy nhanh tiến độ, Chính phủ kiến nghị áp dụng ba nhóm cơ chế, chính sách đặc biệt. Ủy ban Kinh tế - Tài chính đánh giá đề xuất này là có cơ sở, bởi các cơ chế tương tự đã từng được Quốc hội chấp thuận cho nhiều dự án quan trọng quốc gia trước đây, đồng thời đề nghị Chính phủ sớm báo cáo cấp có thẩm quyền theo Quy chế số 01-QC/TW.
