Uông Bí (Quảng Ninh): Hàng loạt vi phạm tại khu vực hồ Yên Trung

Được biết, ngày 18/11/2019, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh ban hành Kết luận thanh tra số 28/KL-TTr về việc chấp hành pháp luật đất đai, xây dựng khu vực hồ Yên Trung, phường Phương Đông, TP. Uông Bí.

Kết luận chỉ rõ, nguyên nhân để xảy ra vi phạm do UBND TP. Uông Bí, UBND phường Phương Đông và các cơ quan tham mưu của thành phố đã chưa làm hết trách nhiệm quản lý Nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch, đất đai, xây dựng, tài chính; chủ quan, chưa lường hết được hậu quả của các chủ trương của mình đề ra khi có nhà đầu tư được UBND tỉnh chấp thuận.

Thiếu trách nhiệm trong lựa chọn nhà đầu tư

Hồ Yên Trung thuộc phường Phương Đông, TP. Uông Bí có diện tích khoảng 50ha mặt nước và là hồ nhân tạo, mục đích để dự trữ nước phục vụ 227ha đất nông nghiệp. Hồ được đánh giá có cảnh quan tự nhiên đẹp, không khí trong lành, bao quanh rừng thông rộng lâu năm. Hiện nay, hồ Yên Trung là điểm đến du lịch hấp dẫn nằm trong chuỗi du lịch của TP. Uông Bí bên cạnh những danh lam thắng cảnh nổi tiếng như Yên Tử, Ba Vàng, Lựng Xanh…

Theo quy hoạch sử dụng đất TP. Uông Bí đến 2020, kế hoạch sử dụng đất TP. Uông Bí năm 2019 (được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 2553/QĐ-UBND ngày 25/6/2019): Đất thương mại dịch vụ (TMD), hiện trạng là mặt nước chuyên dùng và rừng sản xuất.

Tìm hiểu được biết, năm 2000, Công ty CP Hoàng Gia được UBND tỉnh cho phép đầu tư khu du dịch sinh thái tại hồ Yên Trung. Công ty đã xây dựng một số công trình theo quy hoạch được duyệt nhưng sau đó do không có khả năng tiếp tục đầu tư, UBND tỉnh đã thu hồi chủ trương đầu tư. Hiện một số công trình xây dựng của công ty đang bỏ hoang và chưa hoàn thiện.

Tiếp đó, năm 2009, Công ty CP đầu tư ATS được UBND tỉnh cho phép lập dự án đầu tư vào khu du lịch sinh thái hồ Yên Trung nhưng công ty không đầu tư, UBND tỉnh đã thu hồi chủ trương.

Năm 2016, Công ty CP Nông trại nghỉ dưỡng và du lịch Phương Đông được kêu gọi đầu tư vào khu hồ Yên Trung quy mô thực hiện khoảng 500ha nhưng đơn vị này đã không thực hiện nên UBND tỉnh thu hồi chủ trương lập quy hoạch.

Những năm qua, đã có nhiều nhà đầu tư quan tâm nghiên cứu dự án tại đây như: Công ty CP Hoàng Gia, Công ty CP đầu tư AST, Công ty CP Nông trại nghỉ dưỡng và du lịch Phương Đông. Các nhà đầu tư này đều vi phạm về tiến độ triển khai dự án dẫn đến quy hoạch treo và đều bị UBND tỉnh ra quyết định chấm dứt nghiên cứu đầu tư.

Ngày 4/5/2019, UBND tỉnh có văn bản chấp thuận cho tập đoàn FLC tiếp tục nghiên cứu quy hoạch khu du lịch sinh thái hồ Yên Trung (thời gian tối đa 6 tháng kể từ ngày ký) nhưng tới thời điểm hiện tại vẫn chỉ đang trong giai đoạn thực hiện nghiên cứu quy hoạch, tìm hiểu, chưa có phê duyệt chủ trương đầu tư.

Chỉ rõ những vi phạm

Quy hoạch sử dụng đất với tổng diện tích khu vực hai bên tuyến đường vào hồ, từ đập 1 đến khu vực tổ 6, khu Cửa Ngăn, phường Phương Đông. Tổng diện tích đất mặt hồ nước hồ Yên Trung khoảng 80ha (bao gồm mặt nước, tuyến đường từ đập 1 đến đập 2).

Hiện nay, Công ty TNHH MTV Yên Lập được UBND tỉnh giao quản lý, khai thác hồ Yên Trung nhưng tại thời điểm thanh tra công ty chưa hoàn thành thủ tục giao đất, mới đang làm thủ tục xác định phạm vi bảo vệ hồ đập để trình các cơ quan có thẩm quyền giao đất.

Theo nội dung kết luận, qua kiểm tra ranh giới công ty được giao quản lý có trùng lấn với diện  tích đã giao cho 2 hộ gia đình được giao đất, giao rừng khu vực quanh hồ từ năm 1991 (khoảng 3ha tính từ mép nước đến đỉnh đập), chưa được thu hồi, bồi thường theo quy định để giao cho công ty quản lý theo quy định. Diện tích trùng lấn là đất rừng sản xuất, hiện trạng đang trồng thông và kéo từ đỉnh mặt đường xuống mép nước đã được UBND TP. Uông Bí xây dựng phương án bố trí khu dịch vụ tạm thời với tổng diện tích khoảng 43.160m2 (chiếm ½ tổng diện tích quy hoạch 86.313m2).

Các hoạt động xây dựng theo phương án bố trí khu dịch vụ tạm thời tại hồ Yên Trung, khu Cửa Ngăn. Qua kiểm tra hiện trạng, biên bản làm việc về xử lý công trình các cơi nới, vượt quá diện tích ngày 17/6/2019 của UBND phường, Phòng Quản lý đô thị, Đội trật tự đô thị, Ban quản lý rừng quốc gia Yên Tử và các biên bản kiểm tra công trình cho thấy, các điểm kinh doanh này được xây dựng trên đất rừng sản xuất, không được cấp phép xây dựng 961,1m2.

Thanh tra tỉnh Quảng Ninh cũng chỉ rõ những sai phạm đối với UBND TP. Uông Bí như chưa ban hành quy chế hoạt động tổ công tác thực hiện chức năng quản lý Nhà nước tại hồ Yên Trung, nhiệm vụ còn chồng chéo với các đơn vị liên quan.

Nâng cấp, sửa chữa chỉnh trang khu vực nhà thường trực quản lý hồ bằng nguồn ngân sách vi phạm về Luật Đất đai, Luật Thủy lợi, Luật Ngân sách..

Đồng thời, vi phạm khoản 2 và 3 Điều 12 Luật Đất đai số 45/2014/QH13 ngày 29/11/2013 của Quốc Hội, vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công bố, sử dụng đất không đúng mục đích; vi phạm khoản 11 Điều 8 Luật Thủy lợi, trong việc thực hiện các hoạt động trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi khi chưa có giấy phép hoặc thực hiện không đúng nội dung của giấy phép được cấp cho các hoạt động quy định tại Điều 44 của Luật này.

“Vi phạm khoản 1 Điều 22 Nghị định số 114/2018/NĐ-CP: Trong phạm vi bảo vệ hồ đập, hồ chứa nước các hoạt động phải có giấy phép của cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền bao gồm, xây dựng công trình mới”. Kết luận nêu rõ.

Đáng chú ý, nội dung kết luận chỉ rõ: “Các phòng ban chức năng của thành phố và UBND phường Phương Đông lập phương án bố trí khu dịch vụ tạm thời tại hồ Yên Trung, khu Cửa Ngăn trên diện tích đất rừng sản xuất, trong phạm vi hành lang bảo vệ hồ đập và để các hộ dân đầu tư các điểm kinh doanh theo phương án trên vi phạm Luật Đất đai; khoản 11 Điều 8 Luật Thủy lợi; Điều 21 Nghị định 114/2018/NĐ-CP ngày 4/9/2018 của Chính phủ về Quản lý an toàn đập, hồ chứa nước”.

“UBND phường Phương Đông vi phạm: Để các hộ dân xây dựng vượt diện tích và ngoài quy hoạch tạm thời nhưng không ban hành quyết định xử phạt hành chính và biện pháp cưỡng chế tháo dỡ là không đúng với Nghị định 139/NĐ-CP ngày 27/11/2017 của Chính phủ”. Kết luận nêu rõ.

Ngoài ra, công tác quản lý đất đai trên địa bàn còn chưa chặt chẽ dẫn đến một số hộ dân có đất trồng cây khu vực hồ tự ý chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất, tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất, xây dựng trái phép, cho thuê, cho mượn nhằm mục đích kinh doanh, bán hàng vi phạm Điều 12 Luật Đất đai số 45/2014/QH13 ngày 29/11/2013 của Quốc hội.

Một số hộ kinh doanh xả trực tiếp xuống lòng hồ gây ô nhiễm nguồn nước, không đảm bảo vệ sinh môi trường, tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng vi phạm Luật Bảo vệ môi trường, Luật Lâm nghiệp.

Bao giờ xử lý xong sai phạm?

Trách nhiệm các bên liên quan cũng được nêu rõ trong kết luận:

Thứ nhất, Thường trực TP. Uông Bí chịu trách nhiệm trong việc: Thành lập Tổ công tác thực hiện chức năng quản lý Nhà nước taị khu vực Hồ Yên Trung nhưng chưa ban hành quy chế hoạt động. Chủ trương và giao nhiệm vụ cho các cơ quan chức năng lập phương án bố trí khu du lịch tạm thời trên đất rừng sản xuất của các hộ dân và vi phạm bảo vệ hồ đập không phù hợp với quy định Luật Đất đai và Luật Thủy lợi; bố trí ngân sách địa phương để đầu tư, nâng cấp, chỉnh trang các công trình trên đất rừng sản xuất, trong phạm vi quản lý, bảo vệ hồ đập chưa phù hợp với mục đích sử dụng đất và quy hoạch, không đảm bảo an toàn kỹ thuật, hành lang bảo vệ công trình thủy lợi, đê điều chưa đủ điều kiện khởi công.

Phòng Quản lý đô thị TP. Uông Bí trách nhiệm chính trong việc tham mưu thuê tư vấn lập phương án bố trí khu dịch vụ tạm thời  trến đất rừng sản xuất.

Tổ công tác và Ban Quản lý di tích và rừng Quốc Gia Yên Tử chịu trách nhiệm trong việc ký duyệt phương án bố trí khu dịch vụ tạm thời trên đất rừng sản xuất và phạm vi bảo vệ hồ đập, thực hiện đầu tư, nâng cấp, sửa chữa, chỉnh trang các công trình trên đất rừng, mặt hồ khi chưa đủ điều kiện khởi công.

Đội kiểm tra trật tự đô thị và môi trường TP. Uông Bí trách nhiệm phối hợp với UBND phường Phương Đông, còn để các công trình xây dựng trái phép trên đất rừng sản xuất, vi phạm phạm vi bảo vệ hồ đập, có lập biên bản nhưng không báo cáo thành phố xử phạt hành chính. Để các hộ dân xây dựng vượt diện tích, không có phương án xử lý, để các công trình vẫn tồn tại.

Phòng TN&MT và Phòng Kinh tế  TP. Uông Bí trách nhiệm trong việc ký phương án bố trí khu dịch vụ tạm thời trên đất rừng sản xuất và phạm vi bảo vệ hồ đập chưa phù hợp với quy hoạch.

Phòng Tài chính kế hoạch TP. Uông Bí trách nhiệm trong việc thẩm định bổ sung ngân sách để đầu tư, nâng cấp, sửa chữa, chỉnh trang các công trình trên đất rừng sản xuất, trong phạm vi quản lý, bảo vệ hồ đập chưa phù hợp với mục đích sử dụng đất và quy hoạch.

UBND phường Phương Đông trách nhiệm trong việc ký duyệt phương án, việc để các công trình xây dựng trái phép, việc quản lý đất đai trên địa bàn…

Thứ hai, đối với Công ty TNHH MTV Thủy lợi Yên Lập: Chưa thực hiện hết trách nhiệm, chưa kịp thời hoàn thiện thủ tục xin giao đất, cắm mốc chỉ giới phạm vi đập, phối hợp chưa tốt với chính quyền để tổ chức cá nhân xây dựng trái phép.

Thứ ba, Sở NN&PTNT chưa thực hiện hết trách nhiệm quản lý Nhà nước trong việc để các tổ chức cá nhân xây dựng trái phép trong phạm vi do mình quản lý.

Để kịp thời khắc phục những tồn tại, thiếu sót, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh yêu cầu, thu hồi hủy bỏ phương án bố trí khu du lịch tạm thời tại hồ Yên Trung; tổ chức vận động người dân tự tháo dỡ công trình, hoàn trả mặt bằng, tổ chức cưỡng chế nếu các hộ dân không chấp hành sau ngày 31/12/2019. Kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan đến tồn tại, thiếu sót, xem xét xử lý theo quy định…

Trách nhiệm các bên liên quan đã rõ nhưng việc bao giờ xử lý xong những vi phạm là điều dư luận đang quan tâm. Những sai lầm từ quyết định chủ trương đầu tư đến việc lựa chọn nhà đầu tư đã tạo điều kiện để vi phạm nối tiếp vi phạm là bài học đắt giá của chính quyền TP. Uông Bí về công tác quản lý quy hoạch, đất đai, xây dựng trên địa bàn.

Reatimes sẽ tiếp tục thông tin tới bạn đọc trong bài viết tiếp theo./.