Lời toà soạn:
Ngày 25/7/2019, Thành ủy TP.HCM ban hành Chỉ thị 23 - CT/TU về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng (TTXD), tiến tới chấm dứt tình trạng xây dựng không phép, sai phép mà không bị xử lý đúng pháp luật, trên địa bàn thành phố.
Theo tinh thần Chỉ thị này, phường - xã - thị trấn nào để xảy ra xây dựng không phép và trái phép mà không bị xử lý thì tổ chức đảng nơi đó không được công nhận là trong sạch, vững mạnh; người đứng đầu cấp ủy và chính quyền không được đánh giá là hoàn thành tốt nhiệm vụ.
Sau khi triển khai thực hiện, Chỉ thị số 23-CT/TU của Ban Thường vụ Thành ủy đã tạo hiệu ứng sâu, rộng trên toàn TP, tác động mạnh đến từng bộ phận người dân, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật về TTXD của người dân, kéo giảm tình hình vi phạm TTXD trên địa bàn TP.
Đồng thời, việc triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị 23-CT/TU trong thời gian qua không chỉ góp phần chấn chỉnh công tác quản lý Nhà nước về TTXD, kéo giảm tình hình vi phạm TTXD trên địa bàn TP mà còn góp phần đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính; công tác xây dựng, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; công tác phòng, chống tham nhũng, làm trong sạch, vững mạnh đội ngũ cán bộ, công chức được giao nhiệm vụ quản lý Nhà nước về xây dựng, đất đai, quy hoạch và quan trọng nhất là nhận được sự đồng lòng, ủng hộ của nhân dân TP từ khi Chỉ thị số 23-CT/TU được ban hành và triển khai thực hiện.
Dù tình hình vi phạm TTXD trên địa bàn TP đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, tình trạng xây dựng trên đất nông nghiệp, trên đất không phù hợp quy hoạch được duyệt, vi phạm các quy định liên quan đến lĩnh vực đất đai ở huyện ngoại thành vẫn còn phức tạp. Tình trạng xây dựng sai phép, cấp phép xây dựng sai quy định ở một số địa bàn vẫn còn tiếp diễn. Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm các công trình sai phạm còn kéo dài, chưa dứt điểm.
Trên tinh thần nghiên cứu và phản biện từ ghi nhận thực tế, Reatimes khởi đăng loạt bài: Triển khai Chỉ thị số 23-CT/TU tại TP.HCM: Thành quả và bài học thực tiễn. Trân trọng giới thiệu đến độc giả!
Số vụ vi phạm nhỏ giảm mạnh
Từ trước đến nay, xây dựng không phép, sai phép đã trở thành vấn đề bức xúc tại TP.HCM. Nhằm chấn chỉnh tình trạng này, ngày 25/7/2019, Thành ủy TP.HCM đã ban hành Chỉ thị 23-CT/TU về “tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng (TTXD) trên địa bàn thành phố.
Theo Sở Xây dựng, sau hơn 1 năm triển khai đồng bộ, bình quân số vụ vi phạm TTXD trên 1 ngày đều giảm so với thời điểm trước khi ban hành Chỉ thị 23. Cụ thể, từ ngày 15/7/2019 - 15/12/2020, tổng số công trình vi phạm là 1.568 công trình, bình quân 3 vụ/ngày, giảm 5,5 vụ/ngày, tỷ lệ giảm là 64,7% so với bình quân số vụ vi phạm trước thời điểm ban hành Chỉ thị 23 là 8,5 vụ/ngày.
Nếu tính riêng năm 2020 (15/12/2019 - 15/12/2020), tổng số công trình vi phạm là 793 công trình, bình quân 2,1 vụ/ngày, giảm 6,4 vụ/ngày, tỷ lệ giảm là 75,3%, so với bình quân số vụ vi phạm trước thời điểm ban hành Chỉ thị 23 là 8,5 vụ/ngày.
Sở Xây dựng đánh giá, việc triển khai thực hiện nghiêm Chỉ thị 23 trong thời gian qua không chỉ góp phần chấn chỉnh công tác quản lý Nhà nước về TTXD, kéo giảm tình hình vi phạm TTXD trên địa bàn TP.HCM, mà còn góp phần đẩy mạnh công tác cải cách thủ tục hành chính.
Dù tình hình vi phạm TTXD trên địa bàn TP.HCM đã có nhiều chuyển biến tích cực, nhưng tình trạng xây dựng trên đất nông nghiệp, trên đất không phù hợp quy hoạch được duyệt, vi phạm các quy định liên quan đến lĩnh vực đất đai ở huyện ngoại thành vẫn còn phức tạp. Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm các công trình này còn chưa dứt điểm, kéo dài. Đặc biệt, các địa bàn nóng như Thủ Đức, Bình Chánh, Củ Chi vẫn còn nhiều vụ việc chậm được xử lý, gây bức xúc dư luận.
Nhiều điểm nóng vi phạm lớn vẫn chưa bị xử lý
Điển hình, tại huyện Bình Chánh, Thanh tra TP.HCM kết luận, nhiều trường hợp vi phạm TTXD vẫn chưa bị xử lý dứt điểm, tình hình vi phạm còn nhiều phức tạp, có dấu hiệu của việc đầu cơ mua bán đất. Việc này dẫn tới hình thành các khu dân cư tự phát trên đất nông nghiệp, chuyển đổi mục đích sử dụng đất trái phép chưa được UBND huyện phê duyệt. Điểm nóng tập trung tại xã Bình Hưng, Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B, Tân Quý Tây, Tân Nhựt…
Nổi bật trong số đó là vụ "làng ẩm thực" Bình Xuyên rộng 2,5ha, hoạt động gần 20 năm mới bị phát hiện hàng loạt sai phạm. Sau khi có kết luận của Thanh tra TP.HCM, chính quyền huyện Bình Chánh đã đến kiểm tra và lập biên bản xử lý vi phạm hành chính và buộc chủ nhà hàng khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm và trả lại đất lấn chiếm. Sai phạm và hình thức xử lý đã rõ ràng, nhưng vụ việc "làng ẩm thực" Bình Xuyên lại tiếp tục kéo dài, đến nay vẫn chưa có hồi kết vì chủ nhà hàng xin… “cứu xét”.
Bên cạnh trường hợp này, theo báo cáo của UBND huyện Bình Chánh, địa phương này còn xảy ra tình trạng vi phạm xây dựng phức tạp tại một số dự án kinh doanh bất động sản, như vi phạm trong tổ chức thi công xây dựng khi chưa đủ điều kiện về pháp lý đầu tư, xây dựng sai quy hoạch, sai mẫu nhà được duyệt. Đơn cử là các dự án khu dân cư trung tâm thương mại xã Tân Nhựt, khu dân cư An Hạ, khu dân cư Phi Long 5, khu nhà ở Vĩnh Lộc, khu dân cư Trung Sơn… Ngoài ra, nhóm “dự án tự xưng” không có giấy tờ pháp lý công nhận thực hiện dự án phân lô, bán nền, nhưng vẫn tổ chức hội nghị khách hàng, rao bán bất động sản.
Không riêng gì huyện Bình Chánh, tại thành phố Thủ Đức, một công trình sai phạm khủng khác cũng làm nóng dư luận là Dự án Khu D, Khu đô thị An Phú - An Khánh (Tên thương mại là Laimian City). Laimian City được quảng cáo là dự án tỷ USD với quy mô hàng chục ngàn căn hộ cao cấp, nhưng đã xây dựng không có giấy phép.
Được biết, ngày 14/5/2019, ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Chủ tịch UBND quận 2, đã ký quyết định xử phạt vi phạm hành chính với Công ty Cổ phần Phát triển và Kinh doanh nhà. Ông Khiết hiện đã chuyển công tác lên vị trí Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM. Nhưng công trình sai phạm khủng sau gần 2 năm vẫn “trơ gan” không bị cưỡng chế.
Mới đây, UBND TP.HCM giao Sở Xây dựng thành lập Đội Thanh tra địa bàn thành phố Thủ Đức, trực thuộc Thanh tra Sở Xây dựng (trên cơ sở sáp nhập Đội Thanh tra địa bàn Quận 2, 9, Thủ Đức trực thuộc Thanh tra Sở Xây dựng), để thực hiện quản lý TTXD trên địa bàn TP Thủ Đức.
Thời gian tới, để hạn chế việc vi phạm TTXD và đẩy lùi nạn xây dựng không phép, trái phép, người dân TP.HCM đang rất trông chờ vào sự quyết liệt của tân Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM Trần Hoàng Quân. Với lợi thế từng là Bí thư huyện Bình Chánh – điểm nóng về vi phạm TTXD tại TP.HCM, người dân mong chờ ông Quân sẽ có những chỉ đạo sát thực, quyết liệt xử lý tồn tại, bất cập theo tinh thần Chỉ thị 23 của Thành ủy TP.HCM.
