Tuyển dụng ồ ạt, đào tạo chớp nhoáng
Môi giới bất động sản hiện tại là một nghề hấp dẫn vì là nghề mang lại thu nhập tốt, tiền hoa hồng từ các giao dịch bất động sản có giá trị lớn. Bên cạnh đó nghề này còn phù hợp với nhiều lứa tuổi và thời gian làm việc linh hoạt.
Thời gian qua, trên mạng xã hội, xuất hiện nhiều thông tin quảng cáo về tuyển dụng, lập nhóm môi giới bất động sản và rao bán bất động sản. Những nội dung tuyển dụng này kèm theo hàng loạt những hứa hẹn tới thu nhập hấp dẫn, nhằm khích thích, thu hút nhiều người quan tâm.
Anh T. - một người làm công việc văn phòng ở Đội Cấn (Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ, giá cả thị trường bất động sản ngày càng tăng, công việc văn phòng bình thường thì lương cũng chỉ có thế chẳng đủ ăn uống sinh hoạt chi tiêu cho gia đình. Do đó, anh cũng muốn tìm một công việc làm thêm ngoài giờ để kiếm thêm thu nhập.
"Tôi thấy trên mạng xã hội giới thiệu nhiều về công việc môi giới bất động sản. Do không mất vốn liếng gì, tôi tham gia thử, biết đâu lại kiếm ra tiền", anh T. nói.
Theo anh T. ban đầu anh đăng ký tuyển dụng trên các trang mạng xã hội quảng cáo. Sau đó có người phía công ty đăng tin tuyển dụng liên hệ và hẹn lịch đến tham gia phỏng vấn. Những người được nhận sẽ tham gia một khóa đào tạo 7 ngày theo "giáo trình" của công ty. Đồng thời, nhân viên mới cũng được dẫn đi một đến hai buổi thực hành "cầm tay chỉ việc". Sau đó sẽ bắt đầu vào công việc.
Còn chị N.L. - sinh viên năm 3 một trường đại học tại quận Hà Đông (Hà Nội), sau khi được tuyển dụng, nhân viên mới sẽ được học tất cả các kỹ năng môi giới bất động sản trong 5 ngày như: khảo sát đánh giá bên ngoài bất động sản, các cách kiểm tra quy hoạch, soạn tin đăng bán, kỹ năng nghe điện thoại và khai thác nhu cầu khách hàng, kỹ năng dẫn khách và chốt khách... Sau đó, hoàn thiện hồ sơ xin việc vào công ty môi giới và đi làm.
"Việc đào tạo không mất phí và cũng không phải thi cử. Tuy nhiên, do phải sắp sếp dẫn khách đi giới thiệu sản phẩm vào các thời gian không phải đi học, nên tôi không thể chọn hướng chuyên nghiệp mà chọn tham gia thử sức", chị L. chia sẻ.
Cũng theo chị L., sau khóa học, phía công ty sẽ hướng dẫn tải ứng dụng của công ty và cấp tài khoản đăng nhập, cho mình lựa chọn phân khúc và khu vực bán là có thể hoạt động.
Ngoài ra, chị L. cho biết thêm, việc môi giới bất động sản được chia làm 3 cấp: đầu khách là những nhân viên môi giới dẫn khách mua; đầu chủ là nhân viên làm việc thỏa thuận với chủ nhà cần bán đưa bất động sản về công ty cho mọi người bán; đầu khối là trưởng phòng kinh doanh...
"Do hoạt động môi giới có nhiều cấp, cho nên phần hoa hồng bán được một bất động sản cũng phải san sẻ nhiều", chị L. nói thêm.
Môi giới làm giá, gây nhiễu thông tin
Theo chia sẻ của nhiều người mới vào nghề môi giới, các môi giới bất động sản mới vào nghề luôn được chỉ qua bài học kỹ năng đăng tin với các từ khóa như: nhỉnh, hơn, chỉ, có thương lượng... Đây cũng là một phần "chiêu trò" để đẩy giá bán tăng lên khi dẫn khách xem bất động sản.
Anh L. - một môi giới dẫn khách đi xem bất động sản cho biết, khi đã là chuyên viên môi giới của công ty, sẽ được cấp mã vào ứng dụng kho hàng riêng của công ty. Trong đó, tất cả bất động sản đều được quy định khoảng giá bán, tuy nhiên không chính xác con số cụ thể.
"Ai làm môi giới chẳng muốn có được hoa hồng cao, vậy nên đăng giá bán như nào tùy mình, biết đâu may mắn lại chốt được khách...", anh L. nói.
Cũng theo anh L., mỗi công ty môi giới đều chia số lượng bất động sản theo khu vực để ra hàng. Với số lượng tuyển dụng nhân viên môi giới đông đảo như vậy thì một khu vực phải có đến vài chục, thậm chí cả trăm môi giới cùng hoạt động đăng bán.
"Số lượng bất động sản cần bán thì cũng chỉ có giới hạn mà cả trăm người cùng đăng bán theo mong muốn khác nhau. Do đó, cùng một căn nhà mà có 10 giá khác nhau, thì cũng không có gì lạ", anh L. nói thêm.
Còn theo một nhân viên chuyên làm việc với chủ nhà của một công ty môi giới tại quận Đống Đa (Hà Nội) chia sẻ: "Môi giới muốn thỏa thuận ngoài thì mình phải có kỹ năng và giao tiếp sao cho khéo léo. Khi làm việc với chủ nhà muốn bán phải xem nhu cầu giá họ muốn thu về bao nhiêu và chốt được với họ là bán được chênh thêm bao nhiêu thì họ sẽ chi trả lại phần đó cho mình là được. Có những chủ nhà họ còn đòi chia cả thêm phần giá chênh".
Ngoài việc đăng loạn giá bán, môi giới cũng sử dụng nhiều "chiêu trò" để làm sao chốt được khách "xuống tiền".
Anh V. - một môi giới hành nghề được 3 năm - chia sẻ, để làm được nghề môi giới nhà đất phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa đầu chủ và đầu khách.
"Khi dẫn khách mà quay lại xem tới lần thứ 2 thì tâm lý khách rất nhiều khả năng rất ưng bất động sản này. Vậy nên, lúc này sắp xếp một nhóm khác giả vờ vào xem nhà cùng thời điểm là khả năng chốt được khách xuống tiền rất cao", anh V. nói.
Đa số môi giới mới, coi nghề môi giới bất động sản là nghề tay trái. Và với tâm lý "kiếm được thêm đồng nào thì kiếm" cho nên họ chỉ quan tâm làm sao giao dịch thành công để có hoa hồng. Cũng bởi thế, đây là một yếu tố tác động khiến thị trường nhiễu loạn thông tin và giá trị bất động sản tăng cao là có cơ sở.
Cần có chế tài mạnh tay với môi giới có hành vi làm trái quy định
Đánh giá về hoạt động môi giới bất động sản không chuyên nghiệp hiện nay, luật sư Trần Minh Hùng, Văn phòng Luật sư Gia Đình, Đoàn luật sư TP. HCM cho rằng, trước hết, phải xác định trong thị trường bất động sản hiện nay thì vai trò của môi giới là tất yếu và là một trong những chủ thể rất quan trọng trên thị trường. Để phát huy hiệu quả vai trò của lực lượng này, cần một cuộc tổng rà soát để tìm ra nguyên nhân dẫn đến những tiêu cực trong thời gian qua, nhận diện vấn đề mới có thể tìm ra giải pháp.
Theo dữ liệu nghiên cứu công bố hồi đầu năm nay của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) , cả nước có khoảng 100.000 cá nhân môi giới đang hoạt động chính thức tại các tổ chức kinh doanh chuyên nghiệp. Trong đó chỉ có khoảng 40.000 môi giới tham gia hoạt động có chứng chỉ hành nghề.
Cũng theo luật sư Hùng, gần đây hiện tượng giá đất đai "nhảy múa", tăng vọt, một trong những nguyên nhân là do những nhà đầu cơ, nhà môi giới hoạt động không chuyên nghiệp. Thậm chí có những đơn vị môi giới chuyên nghiệp vẫn tiếp tay cho các hoạt động đầu cơ, kinh doanh đất đai ở nhiều địa phương, tạo nên những "cơn sốt" bất động sản, đưa đất đai trở thành hàng hóa đầu cơ, không tạo ra những lợi ích phục vụ cho phát triển kinh tế của địa phương.
"Khung pháp lý đã có nhưng thực thi luật pháp không được quan tâm trong thời gian dài, trong khi số lượng môi giới ngày càng tăng nhanh dẫn đến nhiều hệ lụy", luật sư Hùng nói
Do đó, luật sư Hùng cho rằng, cần quy chuẩn cho nghề môi giới. Cần quy định rõ điều kiện cần và đủ cho cá nhân và tổ chức tham gia hành nghề. Qua đó có giám sát, chế tài mạnh tay với những hành vi làm trái quy định, trái quy chuẩn nghề nghiệp.
Cũng theo vị luật sư này, quy định mới của Luật Kinh doanh bất động sản 2023 về môi giới bất động sản sẽ có những ảnh hưởng sâu rộng đến thị trường bất động sản Việt Nam, mang lại cả những cơ hội và thách thức đáng kể.
Trước hết, quy định mới hướng tới việc tạo ra một thị trường bất động sản chuyên nghiệp hơn, với tính minh bạch cao hơn. Điều này giúp cải thiện hình ảnh của thị trường, tăng sự tin tưởng của người dân vào các giao dịch mua bán, thuê mua nhà ở và các dịch vụ bất động sản khác. Nhờ đó, sẽ có môi trường cạnh tranh lành mạnh hơn giữa các doanh nghiệp, đẩy mạnh sự phát triển bền vững của ngành bất động sản.
Theo luật sư Hùng, việc áp dụng những quy định mới cũng đặt ra một số thách thức đối với các doanh nghiệp và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực bất động sản. Cụ thể, họ phải nâng cao năng lực, tuân thủ chặt chẽ các quy định mới, điều này có thể gây ra một số khó khăn ban đầu trong quá trình chuyển đổi và thích nghi. Đây là điểm đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp môi giới, khi họ phải thích ứng với các yêu cầu mới về chứng chỉ, tổ chức hoạt động và báo cáo định kỳ.
Tuy vậy, theo luật sư Hùng, khác với Luật Kinh doanh bất động sản 2014, Luật Kinh doanh bất động sản 2024 có hiệu lực từ ngày 1/8/2024 quy định, đối với các cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản và phải hành nghề trong một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc một doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản.
Trước đó, để tăng cường quản lý nhà nước trong hoạt động xây dựng, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 16/2022/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng, có hiệu lực từ ngày 28/2/2022. Theo đó, Nghị định 16 quy định xử phạt kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản với một số nội dung như: Không có chứng chỉ hành nghề, không có quy chế hoạt động sàn giao dịch, thu các loại phí kinh doanh dịch vụ mà pháp luật không quy định, rao bán bất động sản không đủ điều kiện, không cung cấp hoặc cung cấp không đầy đủ hồ sơ, thông tin về bất động sản...
Đối với các vi phạm về quản lý, sử dụng, kê khai thông tin về nhà ở và thị trường bất động sản có mức xử phạt từ 60-80 triệu đồng. Cũng theo Nghị định 16 quy định chủ đầu tư phải đăng ký số lượng sản phẩm, tình trạng giao dịch và công bố trên website... nếu không sẽ bị xử phạt. Đồng thời, chủ đầu tư cũng phải cung cấp đầy đủ thông tin sản phẩm cho nhà môi giới.
Điều 63 Luật Kinh doanh bất động sản 2023 quy định: Cá nhân hành nghề môi giới bất động sản được hưởng tiền thù lao, hoa hồng từ doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản. Mức thù lao, hoa hồng môi giới bất động sản do cá nhân môi giới bất động sản và doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ sàn giao dịch bất động sản hoặc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản thỏa thuận. Mức thù lao môi giới bất động sản không phụ thuộc vào giá của giao dịch được môi giới bất động sản.
Điều 64 Luật Kinh doanh bất động sản 2023 quy định: Doanh nghiệp có quyền yêu cầu các tổ chức, cá nhân có liên quan cung cấp hồ sơ, thông tin bất động sản thực hiện giao dịch. Thu phí dịch vụ của khách hàng theo thỏa thuận của các bên cũng như từ chối môi giới bất động sản không đủ điều kiện đưa vào kinh doanh. Yêu cầu các tổ chức, cá nhân có liên quan bồi thường thiệt hại do lỗi của họ gây ra và các quyền khác theo hợp đồng.
Điều 65 Luật Kinh doanh bất động sản 2023 quy định: Doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản khi hoạt động phải có nghĩa vụ cung cấp đầy đủ, trung thực hồ sơ, thông tin về bất động sản do mình môi giới và chịu trách nhiệm về hồ sơ, thông tin do mình cung cấp. Tổ chức đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức hành nghề môi giới bất động sản cho nhân viên môi giới bất động sản làm việc trong doanh nghiệp hằng năm.Thực hiện nghĩa vụ thuế đối với Nhà nước. Bồi thường thiệt hại do lỗi của mình gây ra cũng như thực hiện chế độ báo cáo theo quy định của pháp luật và chịu sự kiểm tra, thanh tra của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền và các nghĩa vụ khác theo hợp đồng.
Các cá nhân hành nghề môi giới bất động sản có nghĩa vụ thực hiện quy chế hoạt động của sàn giao dịch bất động sản hoặc doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản nơi cá nhân làm việc. Tham gia đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kiến thức hành nghề môi giới bất động sản hằng năm và các nghĩa vụ khác theo quy định.