Biên lợi nhuận không quá 10% khiến doanh nghiệp e ngại đầu tư nhà ở xã hội

Còn nhiều vướng mắc trong phát triển nhà ở xã hội

Phát biểu tại Hội nghị, đại diện Tổng Công ty Đầu tư phát triển hạ tầng đô thị (UDIC) cho biết, thông qua thực tiễn làm việc với các chủ đầu tư về nhà ở xã hội cũng như vai trò là chủ đầu tư, UDIC nhận thấy có 4 nhóm vấn đề về vướng mắc, khó khăn.

Theo đại diện UDIC, hiện nay việc bố trí quỹ đất dành cho thực hiện các dự án nhà ở xã hội còn rất ít, rất thiếu, và đặc biệt chưa đồng đều, chưa đầy đủ, chưa đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật. Thủ tục và quy trình phê duyệt dự án còn tương đối dài.

Hơn nữa, giá nhà ở xã hội khống chế lợi nhuận cho chủ đầu tư không quá 10%. Trong điều kiện hiện nay, vật tư, nguyên vật liệu và nhân công thường xuyên biến động, thủ tục kéo dài, dẫn đến chi phí tăng do việc thực hiện các dự án bị kéo dài, dẫn đến lợi nhuận không được đảm bảo.

Về cơ chế ưu đãi tín dụng, việc giải ngân các gói tín dụng ưu đãi, ví dụ gói 120 nghìn tỷ đồng gặp khó khăn do quy trình, thời gian thẩm định tương đối khó và dài, người mua nhà khó chứng minh thu nhập trong khi doanh nghiệp gặp khó trong việc tiếp cận nguồn vốn này.

Đồng thời, sự giao thoa và lúng túng về các thủ tục hành chính giữa các luật mới và luật cũ vẫn còn giá trị hiện hữu.

Kiến nghị giải pháp tháo gỡ khó khăn

Nhận diện rõ những vướng mắc còn tồn tại, đại diện UDIC kiến nghị Chính phủ cần đẩy mạnh thực hiện một số giải pháp trọng tâm.

Thứ nhất, chính sách về nhà ở xã hội được coi là chính sách an sinh xã hội, từ đó Nhà nước đóng vai trò chủ đạo trong chính sách này, doanh nghiệp và người dân là người đồng hành.

Thứ hai, Chính phủ cần sớm ban hành chính sách về thí điểm giao đất không qua đấu thầu cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhà nước có đủ kinh nghiệm đầu tư, phát triển nhà ở xã hội được nêu tại Quyết định 92, 37, 38 của Thủ tướng Chính phủ. Đồng thời thể hiện sứ mệnh của doanh nghiệp nhà nước trong việc thực hiện chính sách an sinh xã hội, đúng với Chỉ thị 07 ngày 22/12/2024 của Thủ tướng đối với việc phát triển của Tập đoàn, Tổng Công ty, doanh nghiệp nhà nước trong các nhiệm vụ, trong đó có nhiệm vụ xây dựng và phát triển nhà ở xã hội.

Thứ ba, Chính phủ cần quan tâm, chỉ đạo sớm thực hiện việc thí điểm quỹ phát triển nhà ở xã hội, hoặc là mô hình định chế tài chính phù hợp để phát triển nhà ở xã hội dài hạn, bền vững được nêu tại Quyết định 927 của Thủ tướng ngày 30/8/2024.

Thứ tư, một số cơ chế ưu đãi tại Điều 85 Luật Nhà ở và Nghị định 100 năm 2024 cần được điều chỉnh. Ví dụ kiến nghị nâng lợi nhuận định mức từ 10 lên 15 - 20%, kiến nghị về hỗ trợ tiếp cận các nguồn vay vốn như thời gian thẩm định ngắn lại, thời gian cho vay dài lên để đảm bảo nguồn vốn cho các nhà đầu tư.

Thứ năm, Chính phủ có thể uỷ quyền cho UBND các tỉnh, thành phố quyết định việc tăng vốn điều lệ cho các doanh nghiệp, quyết định và phê duyệt tăng vốn điều lệ cho các doanh nghiệp nhà nước trực thuộc tỉnh, thành phố của mình để các doanh nghiệp này sớm có nguồn vốn để đảm bảo năng lực tài chính, sẵn sàng thực hiện các nhiệm vụ được giao trong thời gian tới.

"Đối với các địa phương, Chính phủ cần áp dụng cơ chế thí điểm Luật Tổ chức chính quyền địa phương cũng như cơ chế đặc thù của Luật Thủ đô với TP. Hà Nội về các nhóm vấn đề nhà ở xã hội. Đây được coi là một trong những quy định mang tính đột phá, được giao quyền cho các địa phương theo nguyên tắc tự quyết, tự làm, địa phương chịu trách nhiệm.

Đề nghị các tỉnh, thành, địa phương xây dựng các báo cáo và đề xuất Chính phủ cho phép các chính sách đặc thù như cơ chế giao đất không qua đấu thầu cho doanh nghiệp, cơ chế ưu đãi về tài chính cho doanh nghiệp phát triển nhà ở xã hội, chính sách hỗ trợ tài chính cho người mua nhà, áp dụng một số mô hình như hợp tác công – tư, đổi đất lấy hạ tầng, tăng quỹ đất phát triển nhà ở xã hội", đại diện UDIC nhấn mạnh.

Ngoài ra, theo đại diện UDIC, việc áp dụng cơ chế mở cửa liên thông để rút ngắn thời gian phê duyệt dự án, ưu tiên nhà ở xã hội vào danh mục đầu tư trọng điểm, được hưởng chế độ phê duyệt nhanh, phê duyệt gọn, xây dựng hạ tầng xã hội, hạ tầng khung đất, khung dự án nhà ở xã hội để thu hút nhà đầu tư cũng là những giải pháp cần chú trọng.

Cũng đưa ra kiến nghị tại Hội nghị, đại diện Tập đoàn Hoàng Quân đề xuất, Chính phủ cần thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về nhà ở xã hội và nhà ở thu nhập thấp; các Bộ, ngành có liên quan như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Bộ Nông nghiệp và Tài nguyên cũng cần có Ban chỉ đạo về nhà ở xã hội tại Bộ để xử lý, giải quyết những vướng mắc cụ thể; kiến nghị Ngân hàng Nhà nước cần chủ trì liên tục phối hợp các ngân hàng để giải ngân cho các dự án nhà ở xã hội.

Đặc biệt, theo Tập đoàn Hoàng Quân, cần có số hoá dữ liệu để dễ dàng tìm kiếm, phân loại được đối tượng có nhà ở xã hội; nên chỉ định thầu cho các dự án nhà ở xã hội dưới 2.000 tỷ đồng, còn các dự án lớn hơn thì thực hiện đấu thầu./.