Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có công văn gửi Thủ tướng, đề xuất phương án phân quyền, phân cấp thẩm quyền theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và mô hình tổ chức chính quyền địa phương hai cấp.
Theo đó, Bộ đã rà soát đề xuất phương án phân quyền, phân cấp đối với 129 thẩm quyền trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Trong đó, lĩnh vực đất đai là một trong những nội dung trọng tâm được Bộ kiến nghị rà soát, phân cấp lại thẩm quyền quản lý để phù hợp với bối cảnh mới.
Cụ thể, Bộ đề xuất phân quyền hai thẩm quyền từ Quốc hội cho Chính phủ, gồm: phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia và quy hoạch không gian biển quốc gia. Đồng thời, nhiều thẩm quyền hiện thuộc Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng được đề xuất phân cấp cho Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường và từ Bộ trưởng xuống UBND cấp tỉnh.
Ảnh minh họa
Đối với cấp tỉnh, đáng chú ý là đề xuất giao quyền quyết định các trường hợp Nhà nước giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá hoặc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư; phê duyệt các dự án đầu tư có sử dụng đất, quy định tại điểm p khoản 3 Điều 124 Luật Đất đai; Quyết định xử lý các tình huống bất khả kháng trong lĩnh vực đất đai. Ngoài ra, trong tổng số 86 thẩm quyền được đề xuất phân cấp từ Bộ trưởng xuống địa phương, có một thẩm quyền cụ thể liên quan đến đất đai.
Đề xuất này nhằm giúp các địa phương chủ động hơn trong xử lý các tình huống đặc thù, giảm thủ tục, rút ngắn thời gian thực thi và phù hợp với thực tiễn quản lý tại cơ sở hơn so với trước đây.
Bộ cũng nhấn mạnh, hiện phần lớn các thẩm quyền trong lĩnh vực đất đai đã được phân cấp về địa phương, bao gồm: giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất, xác định giá đất, thu hồi, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Trước đó, Bộ đã kiến nghị chuyển 65/66 thẩm quyền từ cấp huyện về cấp xã, nhằm giảm trung gian, nâng cao hiệu quả xử lý công việc. Những nội dung có tính liên xã như giao đất mặt nước tại các hồ lớn sẽ được chuyển lên cấp tỉnh để đảm bảo quản lý đồng bộ. Tại các địa phương tổ chức chính quyền hai cấp, hơn 200 nhiệm vụ cấp huyện cũng được đề xuất chuyển xuống cấp xã.
Đồng thời, Bộ cũng đã đề xuất sắp xếp lại hệ thống Văn phòng đăng ký đất đai theo hướng tổ chức tại cấp xã hoặc liên xã. Mô hình chuyên môn liên xã cũng được khuyến khích áp dụng cho các đơn vị như Hạt kiểm lâm, Trạm chăn nuôi và thú y, Văn phòng đăng ký đất đai…, nhằm tối ưu nguồn lực và phục vụ người dân thuận tiện hơn.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng cho biết, Bộ đang xây dựng 3 nghị định mới về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền trong ngành, trong đó có nội dung trọng tâm về lĩnh vực đất đai, dự kiến trình Chính phủ trước ngày 1/6/2025. Cùng với đó, 18 Thông tư hướng dẫn sẽ được ban hành nhằm đảm bảo tính thống nhất trong thực thi.
Đây là những bước triển khai nhằm thực hiện chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về việc phân cấp, phân quyền phải gắn với điều kiện thực thi và cơ chế giám sát rõ ràng. "Nguyên tắc cấp nào gần dân, sát thực tiễn và đủ năng lực thì cấp đó làm" được xác định là tiêu chí bắt buộc, đặc biệt trong các lĩnh vực đặc thù như Nông nghiệp và Môi trường./.
