Cà Mau rà soát, chấn chỉnh thủ tục về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng dự án mở rộng tuyến đường U Minh - Khánh Hội

Ngày 26/3, Ông Lâm Văn Bi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau ký công văn 2189/UBND-NNTN gửi UBMTTQ Việt Nam tỉnh; Ban Dân vận Tỉnh ủy; Sở TN&MT; Sở NN&PTNT; Sở Xây dựng; Sở Giao thông vận tải; UBND huyện U Minh và Ban Quản lý dự án xây dựng công trình giao thông, về việc giải quyết một số vấn đề tồn đọng, vướng mắc trong thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng Dự án đầu tư nâng cấp, mở rộng tuyến đường U Minh - Khánh Hội, mà người dân đang kiến nghị.

Theo đó, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy, ngày 14/3/2024, Chủ tịch UBND tỉnh tổ chức buổi làm việc với UBND huyện U Minh và các sở, ngành có liên quan, UBMTTQ Việt Nam tỉnh, Ban Dân vận Tỉnh ủy, các cơ quan, đơn vị có liên quan, để rà soát hồ sơ, nội dung, yêu cầu, kiến nghị của các hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng bởi Dự án đầu tư nâng cấp mở rộng tuyến đường U Minh - Khánh Hội. 

Qua buổi làm việc, Chủ tịch UBND tỉnh có ý kiến về một số vấn đề tồn đọng, vướng mắc trong thu hồi đất, bồi thường, giải phóng mặt bằng người dân đang kiến nghị.

Thứ nhất, đối với việc các hộ gia đình, cá nhân yêu cầu bồi thường, hỗ trợ phần đất kênh xáng lộ xe và phần lề đường hiện trạng (mỗi bên 1,25m) tuyến đường U Minh - Khánh Hội:

UBND tỉnh cho rằng, thời điểm năm 1995, các hộ dân trên địa bàn huyện U Minh được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (CNQSDĐ) đồng loạt (trọn thửa) theo bản đồ 299 (Bản đồ 299 là bản đồ phân loại đất theo Chỉ thị 299/TTg ngày 10/11/1980 của Thủ tướng Chính phủ về công tác đo đạc, phân hạng, đăng ký ruộng đất trong cả nước).

Đến năm 1997, Nhà nước có chủ trương xây dựng tuyến lộ U Minh - Khánh Hội, đào kênh để tháo úng, xổ phèn và lấy đất đắp nền đường, được tất cả các hộ dân trên toàn tuyến đồng thuận cao để thực hiện, tuy nhiên giấy hiến đất của người dân, biên bản triển khai hiến đất UBND huyện U Minh không còn lưu giữ, Nhà nước không ban hành quyết định thu hồi đất. Trong quá trình triển khai thực hiện dự án, lãnh đạo huyện U Minh trước đây có hứa với dân, khi thực hiện đào kênh xáng để làm đường, nếu có điều kiện Nhà nước bơm bùn trả lại con kênh để tạo điều kiện cho người dân đi lại thuận tiện.

Đến năm 2003, Nhà nước thực hiện dự án tổng thể xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính tỉnh Cà Mau, tổ chức đo đạc, thành lập bản đồ địa chính, chỉnh lý biến động đất đai trên địa bàn huyện U Minh thì phần đất kênh xáng và đất lộ xe được thể hiện là đất giao thông, đất thủy lợi do Nhà nước quản lý. Mặt khác, đến năm 2008 UBND tỉnh ban hành Quyết định số 10/2008/QĐ-UBND về việc công bố giới hạn hành lang đường bộ, hành lang bảo vệ đường thủy trên địa bàn tỉnh, trong đó giới hạn hành lang đường bộ Cà Mau - Tắc Thủ - U Minh - Khánh Hội từ tim đường mỗi bên là 24m.

Đến năm 2009, Nhà nước thực hiện dự án tổng thể xây dựng hệ thống hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu quản lý đất đai tỉnh Cà Mau giai đoạn 2008 - 2015, tiếp tục cập nhật hệ thống bản đồ địa chính trên địa bàn huyện U Minh; theo đó, bản đồ thể hiện tuyến đường U Minh - Khánh Hội đối với phần đường là đất giao thông, phần kênh xáng dọc theo tuyến lộ là đất thủy lợi, do Nhà nước quản lý.

Năm 2013, UBND tỉnh ban hành Quyết định số 818/QĐ-UBND phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển giao thông vận tải tỉnh Cà Mau đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030; theo đó, tuyến đường U Minh - Khánh Hội là 45m (tính từ tim đường qua mỗi bên 22,5m), phần lộ xe theo hiện trạng 08m (mặt lộ 5,5m, taluy mỗi bên 1,25m). 

Hiện nay, dự án nâng cấp mở rộng tuyến đường U Minh – Khánh Hội (lộ mới) là 14,5m (mặt lộ 08m, lề đất và bệ phản áp là 6,5m) nằm trong phạm vi khoảng 25m (lộ 08m, kênh xáng từ 12,5m - 20m). Như vậy, phần kênh xáng lộ xe U Minh - Khánh Hội vẫn nằm trong quy hoạch hành lang lộ giới được cấp thẩm quyền phê duyệt.

Trên cơ sở bản đồ địa chính và quy hoạch tuyến đường bộ Cà Mau - Tắc Thủ - U Minh - Khánh Hội nêu trên, khi người dân đến thực hiện các thủ tục về đất đai, cơ quan có thẩm quyền thực hiện chỉnh lý biến động trên Giấy CNQSDĐ, điều chỉnh phần diện tích đất kênh xáng và lộ xe (lộ 08m, kênh xáng từ 12,5m - 20m) ra khỏi Giấy CNQSDĐ của người dân, do đây là đất công cộng Nhà nước quản lý. 

Tuy nhiên, qua rà soát của các ngành chức năng, hiện nay vẫn còn một số hộ dân, trên Giấy CNQSDĐ vẫn còn phần diện tích đất kênh xáng và lộ xe, do chưa thực hiện chỉnh lý Giấy CNQSDĐ theo đúng quy định của pháp luật, cụ thể: Số hộ gia đình, cá nhân toàn tuyến có khoảng 114 Giấy CNQSDĐ, được cấp khoảng thời điểm năm 1995 còn giữ nguyên hiện trạng thửa đất, thời hạn sử dụng đất đến năm 2021; khoảng 358 Giấy CNQSDĐ đã điều chỉnh phần diện tích này. 

Đối với các hộ được điều chỉnh Giấy CNQSDĐ ghi đất giao thông và thủy lợi, sau khi nhận giấy đến ngày triển khai thực hiện dự án, không có đơn yêu cầu, khiếu nại đến cấp có thẩm quyền xem xét về việc chỉnh lý. Riêng các hộ gia đình, cá nhân còn giữ nguyên hiện trạng thửa đất, chưa thực hiện chỉnh lý, cấp đổi lại Giấy CNQSDĐ nêu trên, đến nay đã hết hạn sử dụng đất (được cấp năm 1995, đến năm 2021 đã hết hạn sử dụng đất) là thực hiện chưa đúng theo quy định pháp luật.

Đối với trường hợp Nhà nước thu hồi đất không được bồi thường về đất tại khoản 4 Điều 82 Luật Đất đai 2013 quy định: "Trường hợp không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất theo quy định của Luật này,…". Căn cứ tình hình diễn biến nêu trên và quy định tại Điều 64 Luật Đất đai 1993; Điều 97 Luật Đất đai 2003; khoản 2 Điều 8 Điều 157 và khoản 4 Điều 82 Luật Đất đai 2013; Điều 56 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ, các cơ quan chức năng đã xem xét quyền, lợi ích hợp pháp của các hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng và các trường hợp này không đủ điều kiện để bồi thường về đất (do đất kênh xáng và lộ xe là phần đất do nhà nước quản lý và không đủ điều kiện cấp giấy CNQSDĐ). Tuy nhiên, về vấn đề này, thời gian qua cơ quan chức năng của tỉnh đã kiểm tra, rà soát, đề xuất và được Lãnh đạo UBND tỉnh thống nhất hỗ trợ một phần chi phí công san lấp cho các hộ gia đình, cá nhân liên quan đến phần đất kênh xáng lộ xe, tại Thông báo số 1413/TB-VP ngày 15/5/2023 và Thông báo 3240/TB-VP ngày 16/10/2023 của Văn phòng UBND tỉnh (hỗ trợ khoảng 109.500 đồng/m3; đến nay đã phê duyệt phương án hỗ trợ cho 599/672 hộ, trong đó, có 345 hộ đã nhận tiền, có 254 hộ chưa nhận tiền).

Như vậy, phần đất kênh xáng và phần lề đường hiện trạng (mỗi bên 1,25m) tuyến đường U Minh - Khánh Hội là đất công cộng do Nhà nước quản lý, do đó việc không bồi thường về đất đối với phần đất này là đúng theo quy định của pháp luật hiện hành (do không đủ điều kiện bồi thường theo quy định tại khoản 4 Điều 82 Luật Đất đai 2013). Nhà nước tiếp tục quản lý, sử dụng phần đất còn lại trong phạm vi khoảng 25m (08m lộ xe và kênh xáng từ 12,5m - 20m) làm công trình công cộng theo quy hoạch.

Để việc quản lý, sử dụng đất và cấp Giấy CNQSDĐ của người dân đảm bảo quy định của pháp luật, giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với UBND huyện U Minh, các cơ quan, đơn vị có liên quan khẩn trương kiểm tra, rà soát đối với 114 Giấy CNQSDĐ được cấp khoảng thời điểm năm 1995, còn giữ nguyên hiện trạng thửa đất, thời hạn sử dụng đất đến năm 2021; 358 Giấy CNQSDĐ đã cấp đổi hoặc chỉnh lý đối với phần diện tích kênh xáng, lộ xe và phần đất đang quản lý, sử dụng, để tổ chức tuyên truyền, vận động người dân thực hiện cấp đổi hoặc chỉnh lý Giấy CNQSDĐ hoặc gia hạn thời hạn sử dụng đất phù hợp với quy định của pháp luật. Kết quả thực hiện, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 15/4/2024.

Thứ hai, về kiến nghị của các hộ gia đình, cá nhân về bồi thường, hỗ trợ hết nhà ở, do phần nhà còn lại không thể sửa chữa để ở và kiểm tra lại phần đo đạc, kiểm đếm, đơn giá nhà ở, công trình vật kiến trúc:

UBND tỉnh yêu cầu Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với Sở TN&MT, Sở Tài chính, UBND huyện U Minh, các cơ quan đơn vị có liên quan, khẩn trương kiểm tra, rà soát, xử lý dứt điểm từng trường hợp cụ thể trong thời gian sớm nhất theo ý kiến chỉ đạo của Lãnh đạo UBND tỉnh tại Thông báo số 1413/TB-VP ngày 15/5/2023 và Thông báo số 2532/TB-VP ngày 15/8/2023 của Văn phòng UBND tỉnh, để đẩy nhanh tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng bàn giao chủ đầu tư triển khai thực hiện dự án đảm bảo kế hoạch đề ra; trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo, tham mưu đề xuất UBND tỉnh xem xét, có ý kiến chỉ đạo giải quyết. Kết quả thực hiện, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 04/4/2024.

Thứ ba, rà soát, chấn chỉnh việc thực hiện các hồ sơ, thủ tục về công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng:

Yêu cầu UBND huyện U Minh chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị có liên quan, kiểm tra, rà soát cơ sở pháp lý, trình tự, hồ sơ, thủ tục về công tác thu hồi đất; lập, phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ; đo đạc, kiểm đếm; xác định giá đất; chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ; xử lý đơn yêu cầu, khiếu nại...., khẩn trương thực hiện khắc phục, bổ sung hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục về bồi thường, giải phóng mặt bằng theo đề nghị của Sở Tư pháp tại Báo cáo số 147/BC-STP ngày 15/3/2024. Kết quả thực hiện, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 06/4/2024.

Thứ tư, đối với kiến nghị của các hộ gia đình, cá nhân về tăng giá bồi thường, hỗ trợ:

Về giá đất cụ thể tính bồi thường, hỗ trợ đã được cấp thẩm quyền thực hiện đúng trình tự, hồ sơ, thủ tục theo quy định. Do đó, yêu cầu UBND huyện U Minh chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan, tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân hiểu, chấp hành theo quy định của pháp luật, bàn giao mặt bằng cho Nhà nước triển khai thực hiện dự án đảm bảo tiến độ dự án theo quy định.

Thứ năm, việc thực hiện các hồ sơ, thủ tục liên quan đến công tác thông báo, thông tin đến người dân đối với công tác công bố, cắm mốc các quy hoạch, hồ sơ địa chính:

Giao UBND huyện U Minh chủ trì, phối hợp vớ Sở TN&MT, Sở GTVT, Sở NN&PTNN, các cơ quan, đơn vị có liên quan, kiểm tra, rà soát việc thông báo, thông tin đến người dân đối với công tác công bố, cắm mốc ranh giới bản đồ quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; bản đồ địa chính, chỉnh lý hồ sơ địa chính, biến động đất đai; công bố giới hạn hành lang đường bộ, hành lang bảo vệ đường thủy; quy hoạch tổng thể phát triển giao thông vận tải tỉnh Cà Mau đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030 đối với tuyến đường U Minh – Khánh Hội, trường hợp cơ quan chức năng, các cấp chính quyền đã thực hiện trình tự, hồ sơ, thủ tục đảm bảo theo quy định, thông tin đến người dân được biết, thực hiện theo quy định; trường hợp các cơ quan chức năng, các cấp chính quyền địa phương có thiếu sót, đây là trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước, đề nghị cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức họp dân, nhận thiếu sót trước người dân bị ảnh hưởng, báo cáo kết quả thực hiện về UBND tỉnh trước ngày 06/4/2024.

Thứ sáu, đối với việc điều chỉnh quy hoạch giao thông đường bộ:

Giao Sở GTVT chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương, đơn vị có liên quan, nghiên cứu, rà soát, việc điều chỉnh quy hoạch giao thông đường bộ (trong đó: Xác định tim đường các tuyến giao thông cho phù hợp, đối với những đoạn tuyến sử dụng kênh ven đường làm nền đường mở rộng, đảm bảo hài hòa, hạn chế tối đa thiệt hại cho nhân dân hai bên tuyến đường), đối chiếu với quy định và tình hình thực tế, báo cáo, tham mưu đề xuất UBND tỉnh trong tháng 4/2024 để xem xét, quyết định.

Riêng đối với tuyến đường U Minh - Khánh Hội, đề nghị Sở GTVT báo cáo đề xuất UBND tỉnh trước ngày 06/4/2024.

Thứ bảy, đối với việc phát sinh hạng mục đắp đất đen thuộc phạm vi 25m phần kênh xáng lộ xe:

Giao Ban Quản lý dự án xây dựng công trình giao thông tỉnh chủ trì, phối hợp với Sở GTVT, Sở NN&PTNT, Sở TN&MT, Sở Xây dựng, UBND huyện U Minh, các cơ quan, đơn vị có liên quan nghiên cứu, đối với hạng mục (phát sinh) đắp đất đen hết phần còn lại thuộc phạm vi khoảng 25m của phần kênh xáng lộ xe tuyến U Minh – Khánh Hội, để làm công trình công cộng, tạo điều kiện cho người dân đi lại thuận tiện, đối chiếu với quy định và tình hình thực tế, báo cáo, tham mưu đề xuất UBND tỉnh trong tháng 4/2024 để xem xét, quyết định.