Tại Điều 139 Luật Đất đai 2024, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất (còn gọi là sổ đỏ) đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định mà không có một trong các giấy tờ về quyền sử dụng đất tại Điều 137 Luật Đất đai 2024, không thuộc trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai, sử dụng đất được giao không đúng thẩm quyền, được thực hiện theo quy định cụ thể gồm 6 trường hợp như sau:
1. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất trước ngày 18/12/1980, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp sổ đỏ như sau:
Đối với thửa đất có nhà ở hoặc công trình phục vụ đời sống:
Nếu diện tích thửa đất bằng hoặc lớn hơn hạn mức công nhận đất ở theo quy định tại khoản 5 Điều 141 Luật Đất đai 2024, diện tích đất ở được công nhận tương đương với hạn mức công nhận đất ở và không phải nộp tiền sử dụng đất.
Trường hợp diện tích đất đã xây dựng nhà ở hoặc công trình phục vụ đời sống vượt hạn mức công nhận đất ở, diện tích đất ở được công nhận dựa trên thực tế xây dựng; người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất cho phần diện tích vượt hạn mức.
Nếu diện tích thửa đất nhỏ hơn hạn mức công nhận đất ở, toàn bộ diện tích thửa đất sẽ được xác định là đất ở và không phải nộp tiền sử dụng đất.
Đối với thửa đất sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ: Diện tích đất được công nhận là đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp hoặc đất thương mại, dịch vụ theo diện tích thực tế sử dụng.
Hình thức sử dụng đất được công nhận giống như giao đất có thu tiền sử dụng đất với thời hạn sử dụng ổn định lâu dài.
Đối với phần diện tích đất còn lại sau khi đã xác định: Nếu hiện trạng là đất phi nông nghiệp không phải đất ở, diện tích sẽ được công nhận theo hình thức quy định tại mục 2 nêu trên.
Nếu hiện trạng là đất nông nghiệp, đất sẽ được công nhận theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.
Trường hợp người sử dụng đất có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng sang đất phi nông nghiệp và phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch xây dựng, hoặc quy hoạch nông thôn, đất đó sẽ được công nhận vào mục đích phi nông nghiệp. Người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định pháp luật.
Từ năm 2025, sẽ có những trường hợp được cấp sổ đỏ khi không đủ giấy tờ. Ảnh: Internet
2. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 18/12/1980 đến trước ngày 15/10/1993, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp sổ đỏ như sau:
Đối với thửa đất có nhà ở hoặc công trình phục vụ đời sống: Nếu diện tích thửa đất bằng hoặc lớn hơn hạn mức công nhận đất ở quy định tại khoản 5 Điều 141 Luật Đất đai 2024, diện tích đất ở được công nhận tương đương với hạn mức công nhận đất ở và không phải nộp tiền sử dụng đất.
Trường hợp diện tích đất đã xây dựng nhà ở hoặc công trình phục vụ đời sống vượt hạn mức công nhận đất ở, diện tích đất ở được công nhận dựa trên thực tế xây dựng. Người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất đối với phần diện tích vượt hạn mức công nhận.
Nếu diện tích thửa đất nhỏ hơn hạn mức công nhận đất ở, toàn bộ diện tích thửa đất sẽ được xác định là đất ở và không phải nộp tiền sử dụng đất.
Đối với thửa đất sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ: Diện tích đất được công nhận là đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp hoặc đất thương mại, dịch vụ theo diện tích thực tế đã sử dụng, áp dụng quy định tương tự tại mục 1 nêu trên.
Đối với phần diện tích đất còn lại: Sau khi xác định diện tích theo quy định tại mục 1 và mục 2, phần diện tích còn lại sẽ được công nhận dựa trên hiện trạng sử dụng đất:
Nếu hiện trạng là đất phi nông nghiệp không phải đất ở, diện tích được công nhận theo quy định tại mục
Nếu hiện trạng là đất nông nghiệp, diện tích được công nhận theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.
Trường hợp chuyển đổi mục đích sử dụng đất: Nếu người sử dụng đất có nhu cầu công nhận đất nông nghiệp sang mục đích đất phi nông nghiệp, việc công nhận phải đáp ứng điều kiện phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch xây dựng, hoặc quy hoạch nông thôn.
Khi đó, đất sẽ được công nhận vào mục đích mới, và người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định pháp luật.
Luật Đất đai 2024 quy định cụ thể và chi tiết về các trường hợp được cấp sổ đỏ khi không đủ giấy tờ. Ảnh: Internet
3. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2014, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp sổ đỏ như sau:
Đối với thửa đất có nhà ở hoặc công trình phục vụ đời sống: Nếu diện tích thửa đất bằng hoặc lớn hơn hạn mức giao đất ở quy định tại khoản 2 Điều 195 và khoản 2 Điều 196 Luật Đất đai 2024, diện tích đất ở được công nhận bằng hạn mức giao đất ở.
Trường hợp diện tích đất đã xây dựng nhà ở hoặc công trình phục vụ đời sống vượt hạn mức giao đất ở, diện tích đất ở được công nhận dựa trên thực tế đã xây dựng.
Đối với thửa đất nhỏ hơn hạn mức giao đất ở: Nếu diện tích thửa đất nhỏ hơn hạn mức giao đất ở quy định tại khoản 2 Điều 195 và khoản 2 Điều 196 Luật Đất đai 2024, toàn bộ diện tích thửa đất sẽ được công nhận là đất ở.
Đối với thửa đất sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp, thương mại, dịch vụ: Diện tích đất được công nhận là đất cơ sở sản xuất phi nông nghiệp, đất thương mại, dịch vụ theo quy định tương tự tại mục 1 nêu trên.
Đối với phần diện tích đất còn lại sau khi đã xác định: Phần diện tích còn lại sẽ được công nhận dựa trên hiện trạng sử dụng đất.
Nếu hiện trạng là đất phi nông nghiệp không phải đất ở, diện tích sẽ được công nhận theo quy định tại mục 3.
Nếu hiện trạng là đất nông nghiệp, diện tích sẽ được công nhận theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất.
Trường hợp chuyển đổi mục đích sử dụng đất:
Nếu người sử dụng đất có nhu cầu chuyển đổi đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, việc công nhận phải đáp ứng điều kiện phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện, quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch xây dựng, hoặc quy hoạch nông thôn.
Đất sẽ được công nhận vào mục đích mới và người sử dụng đất phải nộp tiền sử dụng đất theo quy định pháp luật.
Người sử dụng đất được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) phải thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.
4. Trường hợp thửa đất có nhiều hộ gia đình, cá nhân sử dụng chung thì hạn mức đất ở quy định tại Trường hợp 1, 2, 3 nêu trên được tính bằng tổng hạn mức đất ở của các hộ gia đình, cá nhân đó.
Trường hợp một hộ gia đình, cá nhân sử dụng nhiều thửa đất có nhà ở, nhà ở và công trình phục vụ đời sống được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận đã sử dụng đất ổn định từ trước ngày 15/10/1993 thì hạn mức đất ở được xác định theo quy định tại Trường hợp 1, 2, 3 đối với từng thửa đất đó.
5. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân thuộc đối tượng được giao đất nông nghiệp theo quy định tại khoản 1 Điều 118 Luật Đất đai 2024 đã sử dụng đất ở, đất phi nông nghiệp trước ngày 1/7/2014 mà không có các giấy tờ quy định tại Điều 137 của Luật này, có đăng ký thường trú tại địa phương thuộc vùng có điều kiện KT-XH khó khăn, vùng có điều kiện KT-XH đặc biệt khó khăn, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp sổ đỏ và không phải nộp tiền sử dụng đất.
6. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất ổn định vào mục đích thuộc nhóm đất nông nghiệp, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp sổ đỏ theo hình thức Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với diện tích đất đang sử dụng, nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp cho cá nhân quy định tại Điều 176 của Luật này;
Thời hạn sử dụng đất tính từ ngày được cấp sổ đỏ; diện tích đất nông nghiệp còn lại (nếu có) phải chuyển sang thuê đất của Nhà nước.
