Gói thầu thi công xây dựng hệ thống chiếu sáng tại Hậu Giang: Nhiều kiến nghị từ nhà thầu

Mới đây, theo nguồn tin Reatimes, Gói thầu thi công xây dựng hạng mục: Hệ thống cấp điện; hệ thống chiếu sáng thuộc Dự án Khu tái định cư Mái Dầm, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang đang vấp phải nhiều kiến nghị từ phía nhà thầu. Gói thầu này do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh làm chủ đầu tư (Ban QLDA dân dụng và công nghiệp). Công ty Cổ phần xây dựng và dịch vụ đấu thầu Tân An (Công ty Tân An) là bên mời thầu (BMT). Được biết, Công ty Tân An là đơn vị mời thầu quen mặt của Ban QLDA dân dụng và công nghiệp.

Gói thầu này có giá 17,074 tỷ đồng, phát hành hồ sơ mời thầu (HSMT) từ ngày 27/7, thời điểm đóng thầu 8 giờ ngày 6/8/2024.

Tuy nhiên, từ ngày 29/7-30/7, BMT nhận được nhiều công văn kiến nghị yêu cầu làm rõ HSMT về một số tiêu chí quy định có thể gây bất lợi với nhà thầu.

Về thiết bị thi công, theo chương III Tiêu chuẩn đánh giá E-HSDT, bên mời thầu yêu cầu về thiết bị thi công chủ yếu, trong đó có các thiết bị: Đầm cóc, máy trộn bê tông, máy đầm dùi... phải có "Giấy chứng nhận kiểm tra hoặc kiểm định". Trong khi đó, căn cứ theo Thông tư 36/2019/TT- BLĐTBXH tại danh mục các loại máy, thiết bị, vật tư có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động thì các thiết bị: Đầm cóc, máy trộn bê tông, máy đầm dùi...  không nằm trong danh mục yêu cầu cần phải kiểm định hoặc giấy chứng nhận kiểm tra như trong E-HSMT đã yêu cầu.

Như vậy, pháp luật đấu thầu chỉ yêu cầu bắt buộc quy định trong HSMT các thiết bị đặc chủng, đặc thù. Các thiết bị đặc chủng này được xác định theo quy định của Bộ Giao thông vận tải (Thông tư 22/2019/TT-BGTVT) hoặc các thiết bị thi công xây dựng có yêu cầu cao về an toàn vận hành (kiểm định) theo Thông tư 36/2019/TT- BLĐTBXH). Các thiết bị thi công trên là thiết bị thông thường không yêu cầu cao về an toàn lao động, thiết bị không yêu cầu kiểm định an toàn lao động, vệ sinh môi trường (máy trộn bê tông, máy khoan, máy mài, máy đầm, máy cắt...) đều là những thiết bị tối thiểu, dễ huy động, không cần thiết phải đưa vào HSMT.

Vậy việc yêu cầu kiểm định an toàn đối với các loại máy móc này là không bắt buộc, không thể đưa ra là tiêu chí đánh giá E-HSDT.

Để làm rõ nội dung kiến nghị, BMT là Công ty Tân An Phúc đáp: Theo yêu cầu tại điểm b, Khoản 2.2, mục 2, E-HSMT, trường hợp nhà thầu trúng thầu và ký kết hợp đồng, nhà thầu có nghĩa vụ huy động nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu như đã đề xuất ban đầu hoặc đề xuất thay đổi theo quy định tại Mục này. Trường hợp không huy động được nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu, nhà thầu bị phạt hợp đồng, bị đánh giá về uy tín khi tham gia các gói thầu khác.

Máy Đầm cóc, máy trộn bê tông, máy đầm dùi, máy kinh vĩ/máy thủy bình không nằm trong "Danh mục các loại máy, thiết bị, vật tư, chất có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn, vệ sinh lao động". Tuy nhiên, để đảm bảo các thiết bị mà nhà thầu đề xuất trong E-HSDT sử dụng an toàn trong thi công, đảm bảo độ chính xác của thiết bị khi sử dụng, do đó Bên mời thầu yêu cầu các đơn vị tham gia dự thầu cung cấp các giấy tờ trên là phù hợp với tính chất công việc của gói thầu.

Ngoài ra, khi tham dự thầu nhà thầu buộc phải kê khai các thông tin tại Mẫu số 06D kèm theo E-HSMT. Do đó việc yêu cầu nhà thầu đính kèm Giấy chứng nhận kiểm tra hoặc kiểm định để có sơ sở cho Bên mời thầu đánh giá thiết bị mà nhà thầu đề xuất là phù hợp với tính chất công việc của gói thầu. 

Về khối lượng mời thầu, nhà thầu kiến nghị, theo Mẫu số 01A, Bảng kê hạng mục công việc/Chương IV - Biểu mẫu mời thầu và dự thầu có thể hiện khối lượng mời thầu nhưng bản vẽ kỹ thuật không thể hiện cụ thể khối lượng, chủng loại vật tư, không có bảng thống kê khối lượng nên công tác lập đơn giá chào thầu gặp khó khăn. Mặt khác gói thầu là gói chào thầu trọn gói nên nhà thầu không thể tính toán hết được các rủi ro khi tham gia dự thầu.

Các bản vẽ mà bên mời thầu đính kèm trên E-HSMT là không đầy đủ. Cụ thể không có bản vẽ chi tiết, chủng loại vật tư cần lắp đặt, không có bảng kê tổng hợp khối lượng cần thi công (có bảng kê cần làm rõ kèm theo).

Phúc đáp kiến nghị, Mẫu số 01A, Bảng kê hạng mục công việc (1), chương IV của E-HSMT có hướng dẫn như sau: "(1), (3) Bảng kê hạng mục công việc và khối lượng chỉ có giá trị tham khảo, nhà thầu có trách nhiệm chuẩn xác hạng mục công việc phù hợp với thiết kế và yêu cầu kỹ thuật tại Chương V. Sau khi chuẩn xác hạng mục công việc, khối lượng theo thiết kế, Nhà thầu chào giá cho từng hạng mục theo Mẫu số 11A Chương này.

(2) Dẫn chiếu đến nội dung tương ứng quy định tại Chương V".

BMT đã đăng tải đầy đủ khối lượng, hạng mục công việc cũng như bản vẽ thiết kế thi công được duyệt (đính kèm tại chương V của E-HSMT).

Ngoài ra, tại mục 3 chương II bảng dữ liệu đấu thầu trong E-HSMT, bên mời thầu yêu cầu về nhân sự: "Bản gốc văn bằng tốt nghiệp". Căn cứ Bộ luật lao động số: 45/2019/QH14; Căn cứ Nghị định 28/2020/NĐ-CP của Chính Phủ ban hành ngày 01/03/2020, Bằng tốt nghiệp đại học…, chứng chỉ hành nghề giám sát công tác lắp đặt thiết bị công trình, chứng minh nhân nhân hoặc căn cước công dân là một trong các loại giấy tờ nhân thân thuộc quyền sở hữu của cá nhân và được pháp luật bảo vệ. Điều 17-BLLĐ2019 quy định: "Hành vi người sử dụng lao động không được làm khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động: 17.1. Giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động".

Theo quy định trên, người sử dụng lao động khi giao kết hợp đồng lao động không được phép đòi hỏi, giữ bản chính giấy tờ tùy thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động. 

Vì thế các doanh nghiệp chỉ được thu bản scan bằng gốc hoặc được công chứng hoặc chứng thực. Đề nghị bên mời thầu làm rõ vấn đề trên.

Về cung cấp hợp đồng tương tự, "Chủ đầu tư yêu cầu giấy chuyển tiền của ngân hàng: Hợp đồng tương tự yêu cầu từ 2021, thời gian thực hiện hợp đồng từ 2021-2024 là 4 năm, việc chứng minh trên nhà thầu phải liên hệ với ngân hàng để lấy bảng sao kê hay các chứng từ chứng minh cách đây 4 năm, trong thời gian 9 ngày kể từ ngày phát hành E-HSDT ngân hàng không thể đáp ứng được.

Chủ đầu tư yêu cầu hồ sơ thanh quyết toán công trình: Các tài liệu Hợp đồng tương tư, Biên bản nghiệm thu, Hóa đơn VAT là một phần của hồ sơ thanh quyết toán công trình và đã đủ chứng minh công trình trên đáp ứng yêu cầu".

Các yêu cầu trên hiện đang làm khó các nhà thầu và dẫn đến hạn chế sự tham gia của nhà thầu hoặc tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng, vi phạm quy định tại điểm k khoản 6 Điều 16 và khoản 3 Điều 44 Luật Đấu thầu 2023. Đề nghị bên mời thầu, chủ đầu tư làm rõ vấn đề này.

Phúc đáp nội dung kiến nghị, BMT cho biết, Chủ đầu tư yêu cầu giấy chuyển tiền của ngân hàng là đảm bảo các hợp đồng do nhà thực hiện hoàn toàn trung thực tránh trường hợp cố ý cung cấp thông tin, tài liệu không trung thực, không khách quan trong E-HSDT nhằm làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định tại khoản b Điểm 4.4 Mục 4 Chương I Chỉ dẫn nhà thầu của E-HSMT được phê duyệt.

Về tài liệu chứng minh năng lực kinh nghiệm của các nhân sự chủ chốt, theo E-HSMT yêu cầu kèm theo năng lực kinh nghiệm của nhân sự chủ chốt: "Tài liệu chứng minh công trình được xây dựng hợp pháp". Đây là tiêu chí chung chung mơ hồ, BMT không nêu rõ cụ thể là hồ sơ gì? Đề nghị BMT bỏ tiêu chí này do việc chứng minh công trình được xây dựng hợp pháp không thuộc trách nhiệm và quyền hạn của nhân sự cũng như không đánh giá được năng lực kinh nghiệm của nhân sự trong việc tham gia thực hiện hợp đồng tương tự gói thầu.

Phúc đáp kiến nghị trên BMT cho biết, yêu cầu nhà thầu cung cấp các "tài liệu chứng minh công trình được xây dựng hợp pháp" để đảm bảo năng lực kinh nghiệm của các nhân sự được kê khai là trung thực tránh trường hợp cố ý cung cấp thông tin, tài liệu không trung thực, không khách quan trong E-HSDT nhằm làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu theo quy định tại khoản b Điểm 4.4 Mục 4 Chương I Chỉ dẫn nhà thầu của E-HSMT được phê duyệt. Nhà thầu có thể cung cấp nhiều tài liệu khác nhau như giấy phép xây dựng, quyết định phê duyệt dự án, phê duyệt đầu tư... là đủ điều kiện để chứng minh công trình được xây dựng hợp pháp.