TẢN MẠN 1:
Tuần trước, tôi viết về HLV Park Hang Seo đăng trên tờ Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam (Reatimes.vn) và tôi đưa lại trên facebook của mình. Bài viết nói về sự hiếu thảo HLV Park Hang Seo với người mẹ sinh ra mình và lòng tôn kính người thầy cũ của ông là HLV Guus Hiddink. Rất nhiều anh chị em trong cộng đồng facebook đã đồng ý với những gì tôi nghĩ về con người HLV Park Hang Seo. Xin cám ơn mọi người đã cùng chia sẻ và bàn luận.
Trong bài viết đó, tôi có đưa chi tiết sau khi đội U22 Việt Nam thắng U22 Trung Quốc, người học trò Park Hang Seo đã đến cúi đầu chào người thầy "thua trận" của mình như một cậu học trò cúi đầu tạ lễ và cả tạ lỗi người thầy. Và có một lời bình (comment) rất đặc biệt và lý thú. Đó là lời bình của anh Hoàng Hà Đức. Anh Hoàng Hà Đức bình: "Rất hay anh - nhưng biết đâu cuộc chiến giữa Việt Nam và Trung Quốc, người thầy lại nhường trò thì sao?" (cuộc chiến ở đây là "cuộc chiến sân cỏ").
Tôi thực sự thích thú với lời bình như một câu hỏi này. Và biết đâu đó là nguyên nhân dẫn đến chiến thắng của U22 Việt Nam trước U22 Trung Quốc một cách khá dễ dàng như vậy (?). Nếu thực sự người thầy Guus Hiddink nhường người trò Park Hang Seo thì quả là cuộc sống còn biết bao điều đáng sống và đáng hy vọng. Có thể trong trận đấu này không có chuyện nhường đó. Nhưng dù không có thì lời bình của anh Hoàng Hà Đức cũng làm tôi xúc động và suy ngẫm nhiều. Thực tế, có rất nhiều tấm gương "hy sinh" âm thầm của những người thầy cho trò mình, của người lớn tuổi cho những người trẻ tuổi, của thủ trưởng cho cấp dưới. Đấy là cái đạo làm người lớn lao.
Cứ cho là có việc HLV Guus Hiddink nhường HLV Park Hang Seo thì nguyên nhân của hành động nhường ấy là từ đâu? Theo tôi có mấy nguyên nhân cơ bản sau:
1. Vì HLV Guus Hiddink đã lên đến đỉnh cao của sự nghiệp. Nếu ông có thua một vài trận cũng chẳng ảnh hưởng đến uy tín và quyền lợi của ông. Và ông là người biết thế nào là đủ chứ không phải là kẻ tham ăn tục uống, mãi mà chẳng biết đủ, chẳng biết dừng cho đến lúc chết.
2. Vì là người tài năng và có nhân cách thực sự nên HLV Guus Hiddink đã tìm cách để nâng cao học trò của mình. Ôi những ông thầy như vậy thật đáng để thiên hạ kính trọng và tên tuổi của những ông thầy như thế còn ở lại với thiên hạ dài lâu.
3. Nâng cao vị thế của trò là nâng cao vị thế của thầy.
Đó là mấy lý giải đơn giản của tôi trong một giả thiết mà anh Hoàng Hà Đức đặt ra về tấm lòng cao thượng của một người thầy. Nói vậy lại nghĩ đến những năm gần đây mà buồn vì có những ông thầy ở Việt Nam đánh cắp công trình của trò biến thành công trình của mình, có những ông thầy bán điểm cho trò, có những ông thầy lợi dụng và ép buộc trò để thỏa mãn dục vọng thấp hèn của mình. Lại có những ông thầy sửa điểm của những trò kém vì lợi ích cá nhân mà từ đó gián tiếp cướp đi cơ hội xứng đáng của những trò giỏi.
Đấy là trong nhà trường. Còn trong xã hội thì có những ông/bà thủ trưởng luôn tức tối khi nhân viên cấp dưới giỏi hơn mình, đàng hoàng hơn mình và tìm mọi cách "dìm hàng" những nhân viên giỏi ấy. Lại có những người lớn tuổi luôn tìm mọi mưu mô để cản đường những người ở thế hệ trẻ. Những người đó vừa tự bôi nhọ lên nhân cách mình vừa cản trở sự phát triển tốt đẹp của xã hội.
Tôi có một người thầy trong sự nghiệp sáng tác thơ của mình là nhà thơ Nguyễn Tấn Việt. Ông là người rất quan trọng, đã truyền cảm hứng thơ ca và chỉ bảo tôi trong những năm tháng đầu sáng tác của tôi.
Bây giờ, mỗi khi giới thiệu ông với bạn bè văn chương tôi lại nói “Đây là người thầy của tôi’’. Và lúc nào nghe tôi giới thiệu vậy, nhà thơ Nguyễn Tấn Việt cũng cười và bảo: "Tôi là thầy lớp một của Nguyễn Quang Thiều còn Nguyễn Quang Thiều là thầy đại học của tôi". Câu nói ấy của nhà thơ Nguyễn Tấn Việt làm ông mãi mãi là người thầy lớn của tôi về mọi mặt và tôi mãi mãi là một học trò nhỏ bé của ông.
Ông bà ta có câu "Con hơn cha là nhà có phúc" để nói về sự phát triển tất yếu của nhân loại. Thật vô phúc nếu những thế hệ sau kém cỏi và thiếu nhân cách hơn thế hệ trước. Nhưng vô phúc ngàn lần hơn thế, nếu thế hệ trước biết thế hệ sau giỏi mà vẫn tìm cách ngăn cản và bóp méo hình ảnh của họ.
Xin cám ơn lời bình ngắn của anh Hoàng Hà Đức nhưng lại mở ra một vấn đề lớn cho chúng ta suy ngẫm.
TẢN MẠN 2:
Báo chí và người hâm mộ bóng đá Việt Nam đang rộ lên việc VFF đặt chỉ tiêu trong bản hợp đồng mới với HLV Park Hang Seo là phải đưa Tuyển Việt Nam vào tới trận chung kết Asian Cup 2023. Nguồn tin này được trích dẫn từ tờ Sports Seoul. Tôi không tin nguồn tin này là đúng. Còn nếu nguồn tin này đúng thì quả là… kinh hãi.
Về phía VFF: Nếu nguồn tin này là đúng thì như nhiều người nhận xét, “VFF bị… điên’’ mất rồi. Quả thực, nếu không có sự xuất hiện của HLV Park Hang Seo thì chúng ta không thể nhận ra bóng đá Việt Nam có một tiềm năng như thế. Ông Park đã "lột xác" đội tuyển Việt Nam.
Nhưng tất cả những gì mà đội tuyển Việt Nam đã làm được hơn một năm trở lại đây cũng chỉ minh chứng được rằng: Nếu bóng đá Việt Nam có một chiến lược đào tạo đúng và một HLV giỏi sẽ có cơ hội phát triển mạnh mẽ. Nhưng để nghĩ rằng 4 năm nữa, tuyển Việt Nam sẽ vào tới trận chung kết thì quả là một ảo tưởng hoặc bị ảo giác.
Lại có người cho rằng: VFF không điên, không ảo tưởng mà chỉ dùng mục tiêu ấy như là cách để giảm mức lương mà VFF phải trả cho ông Park, hoặc tệ hơn nữa là với cách đó, VFF muốn loại ông Park ra khỏi nền bóng đá Việt Nam vì muốn có một người "khổng lồ" hơn để đưa bóng đá Việt Nam đến những đỉnh cao hơn. Cho dù với bất cứ lý do nào trong những lý do trên, nếu là đúng, thì việc làm của VFF cũng là hành động "phá cầu" , "đào hố" trên con đường đi tới của bóng đá Việt Nam.
VFF đã lên tiếng bác bỏ nguồn tin của Sports Seoul. Nhưng từ đâu mà Sports Seoul đưa ra thông tin này? Có thể một thành viên nào đó của VFF nói ra ý tưởng của mình để rồi Sports Seoul coi đó như là ý của VFF chăng?
Về phía HLV Park Hang Seo: Nếu HLV Park Hang Seo dám ký hợp đồng có điều khoản phải đưa Tuyển Việt Nam tới trận chung kết Asian Cup 2023 thì quả thực ông đã quá liều. Ông chắc chắn là thất bại với mục tiêu đó. Và nếu ông tin sẽ làm được điều ấy thì có lẽ ông cũng bị cơn ảo giác tập thể kéo vào. Nhưng qua những gì ông Park thể hiện, tôi cam đoan rằng ông không bao giờ ký vào hợp đồng có cái điều khoản quái dị ấy (nếu điều khoản ấy có thật).
Một người như ông Park sẽ không bị mức lương cho dù cao thế nào làm mất đi sự tỉnh táo. Cao nhất thì mức lương của ông Park trong hợp đồng mới cũng chỉ ngang với mức lương mà Liên đoàn bóng đá Thái Lan trả cho HLV Nishino.
Để vào được vòng loại cuối cùng World Cup khu vực châu Á thì cơ hội của Việt Nam cũng rất khó khăn. Tôi nghĩ, chính xác nhất khi nói rằng: HLV Park Hang Seo là người đặt nền móng cho một thời đại mới của bóng đá Việt Nam. Để từ đó, VFF tư duy một cách bình tĩnh và khoa học nhất cùng với một quyết tâm cao nhất thì mới đưa cỗ xe bóng đá Việt Nam lăn từng vòng tiến lên.
Chúng ta không sợ người Thái, nhưng quả thực lúc này, người Thái, người Mã và đương nhiên là người Tây Á (UAE) đang thực sự là những thách thức không nhỏ với chúng ta. Nếu trận thứ hai của vòng loại này mà Việt Nam không có 3 điểm thì mọi chuyện sẽ dễ chuyển hướng xấu.
