Trong văn bản kiến nghị phối hợp xử lý vướng mắc về áp dụng bảng giá đất theo Luật Đất đai 2024, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) dẫn số liệu từ Cục Thuế TP.HCM cho biết, do UBND Thành phố chưa ban hành bảng giá đất điều chỉnh khiến 8.808 hồ sơ thuế tồn đọng phát sinh từ ngày 1/8/2024 cho đến nay.
Trong đó, 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản và 2.737 hồ sơ thuộc các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ tài chính với Nhà nước (thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản, lệ phí trước bạ…). Ngoài ra, còn có 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi công nhận quyền sử dụng đất và 277 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất.
Qua nghiên cứu, HoREA kiến nghị cơ quan thuế giải quyết ngay 2.737 hồ sơ thuộc các trường hợp không phát sinh nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản, lệ phí trước bạ…, vì tất cả các hồ sơ này đều không vướng về pháp lý.
Đối với 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản, HoREA đề nghị phân loại để có cách giải quyết phù hợp. Theo đó, vướng mắc của 5.448 hồ sơ này do phải thực hiện quy định tại Điều 17 Thông tư số 92/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính về căn cứ tính thuế đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản là giá chuyển nhượng từng lần và thuế suất.
Thông tư này quy định giá chuyển nhượng (bao gồm không có công trình xây dựng; có công trình xây dựng trên đất, kể cả nhà, công trình xây dựng hình thành trong tương lai) là giá ghi trên hợp đồng chuyển nhượng tại thời điểm chuyển nhượng.
Trường hợp trên hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá đất hoặc giá đất trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá do UBND cấp tỉnh quy định thì giá chuyển nhượng đất là giá do UBND tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng.
HoREA cho rằng, trong nhiều năm qua, UBND Thành phố đã ban hành bảng giá sàn nhà, đất để làm căn cứ xem xét giá chuyển nhượng từng lần để tính thuế thu nhập cá nhân. Trên thực tế khi cơ quan thuế phát hiện dấu hiệu khai thấp giá chuyển nhượng thì đã yêu cầu các bên kê khai lại, điều này giúp thực hiện hiệu quả việc chống thất thu thuế và nâng cao nhận thức về nghĩa vụ nộp thuế của các đối tượng chịu thuế.
Tuy nhiên, Thông tư số 92/2015/TT-BTC còn quy định trường hợp trên hợp đồng chuyển nhượng không ghi giá hoặc giá trên hợp đồng chuyển nhượng thấp hơn giá đất do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng thì giá chuyển nhượng được xác định theo bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quy định tại thời điểm chuyển nhượng.
"Hiện tại, UBND Thành phố chưa ban hành bảng giá đất điều chỉnh nên cơ quan thuế không dám giải quyết đối với các trường hợp trên đây và đã 2 lần có văn bản báo cáo lên UBND Thành phố", HoREA cho biết.
Do vậy, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM đề nghị Bộ Tài chính có văn bản hướng dẫn nghiệp vụ để xử lý 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản tồn đọng tại TP.HCM.
Trong đó, đối với các hồ sơ mà các bên chuyển nhượng ghi giá trên hợp đồng chuyển nhượng bằng hoặc cao hơn giá nhà, đất do UBND cấp tỉnh quy định thì cơ quan Thuế tiếp tục giải quyết tính thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản.
Trường hợp cơ quan thuế phát hiện dấu hiệu kê khai giá chuyển nhượng thấp hơn giá nhà, đất do UBND cấp tỉnh quy định thì yêu cầu các bên kê khai lại giá chuyển nhượng và xem xét giải quyết tính thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản như đã thực hiện trong các năm qua.
Đối với 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi công nhận quyền sử dụng đất và 277 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất, HoREA cho rằng cần nỗ lực sớm ban hành bảng giá đất điều chỉnh trong 1 - 2 tuần tới để sớm giải quyết.
Ngoài ra, HoREA cũng kiến nghị có thể cho phép các địa phương vừa tiếp tục sử dụng bảng giá đất hiện hành đến hết ngày 31/12/2025, vừa được áp dụng hệ số điều chỉnh giá đất (hệ số K) thì 346 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi công nhận quyền sử dụng đất và 277 hồ sơ thu tiền sử dụng đất khi chuyển mục đích sử dụng đất (kể cả 5.448 hồ sơ thuế thu nhập cá nhân do chuyển nhượng bất động sản) sẽ được giải quyết ngay./.
