Khởi công tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng vào ngày 19/12/2025

Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là một trong những dự án trọng điểm quốc gia, có chiều dài gần 419km, tổng mức đầu tư dự kiến hơn 8,3 tỷ USD. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng tại cuộc họp, đến nay chủ đầu tư đã hoàn thành công tác thiết kế ranh giới giải phóng mặt bằng, xác định toạ độ tim tuyến, vị trí các ga, đồng thời hoàn tất đo đạc điều chỉnh hướng tuyến. Các địa phương trong vùng dự án cũng đã thành lập Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng và bước đầu triển khai một số nhiệm vụ liên quan.

Chủ đầu tư đang tiến hành lựa chọn đơn vị tư vấn để lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, lập dự toán các gói thầu thiết kế, báo cáo nghiên cứu khả thi, cũng như tính toán và đăng ký nhu cầu vốn nhằm phục vụ các cuộc đàm phán với đối tác.

Ngoài tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, hiện các tuyến đường sắt khác kết nối với Trung Quốc cũng đang được nghiên cứu đầu tư. Cụ thể, tuyến Hà Nội - Đồng Đăng (156km, vốn đầu tư khoảng 6 tỷ USD) và tuyến Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái (187km, vốn dự kiến khoảng 7 tỷ USD) đang trong quá trình lập quy hoạch, chuẩn bị báo cáo nghiên cứu tiền khả thi và đề xuất một số cơ chế chính sách đầu tư.

Tập trung cao độ để khởi công đúng tiến độ

Phát biểu tại cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao Bộ Xây dựng và các bộ, ngành liên quan đã có nhiều nỗ lực triển khai các nhiệm vụ được giao, đạt được một số kết quả cụ thể.

Để đảm bảo khởi công tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đúng vào ngày 19/12/2025 tại 5 điểm đồng loạt, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng xây dựng đường găng tiến độ chi tiết và báo cáo Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà - Phó Trưởng Ban Chỉ đạo Thường trực - để phân công rõ ràng công việc cho từng bộ, ngành. Việc tổ chức thực hiện phải đảm bảo khoa học, bài bản, đồng thời góp phần hình thành và phát triển ngành công nghiệp đường sắt Việt Nam.

Về các nhiệm vụ cụ thể, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành khẩn trương xây dựng bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn cho đường sắt; hoàn tất việc xác định và chốt hướng tuyến, gửi đến các địa phương để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng.

Về nguồn vốn, Thủ tướng nhấn mạnh cần chủ động chuẩn bị nhiều phương án huy động, đảm bảo tính đa dạng và khả thi. Các hình thức được đề cập bao gồm: vốn vay, vốn ngân hàng, phát hành trái phiếu, đầu tư công, hợp tác công - tư (PPP)…

Chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực - Hai trụ cột quan trọng

Thủ tướng nhấn mạnh, việc chuyển giao công nghệ là yếu tố then chốt trong chiến lược phát triển ngành đường sắt. Các cuộc đàm phán với đối tác cần tập trung vào hai lĩnh vực quan trọng: sản xuất đầu máy kéo và hệ thống thông tin tín hiệu – nền tảng công nghệ cốt lõi để Việt Nam làm chủ công nghệ đường sắt trong tương lai.

Song song với đó, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan xây dựng phương án đào tạo nhân lực toàn diện, theo ba cấp độ: công nhân kỹ thuật, kỹ sư và tiến sĩ. Các chương trình đào tạo cần phân chia rõ ràng theo ngắn hạn, trung hạn và dài hạn, hướng đến xây dựng đội ngũ làm chủ công nghệ mới và vận hành hệ thống đường sắt hiện đại.

Hợp tác quốc tế và tinh thần "6 rõ" trong triển khai

Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng cường phối hợp xử lý các vấn đề về kỹ thuật, địa chất, đất đai và mặt bằng; giao Bộ Ngoại giao tiếp tục thúc đẩy hợp tác quốc tế, nhất là các tuyến đường sắt liên vận theo Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc.

Riêng với tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và các đơn vị liên quan nghiên cứu đề xuất từ Công ty Vinspeed, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét.

Kết luận cuộc họp, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành thực hiện nhiệm vụ một cách khẩn trương, nghiêm túc và khoa học, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao. Mọi công việc phải được phân công theo đúng tinh thần "6 rõ": rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ kết quả, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền. Tiến độ triển khai các dự án sẽ được báo cáo định kỳ cho Thủ tướng vào thứ Hai hàng tuần, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà./.