Thanh tra Chính phủ vừa thông báo kết luận thanh tra về việc chấp hành pháp luật trong công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; quản lý, sử dụng đất và quản lý hoạt động khai thác cát trên địa bàn tỉnh Bến Tre, thời kỳ thanh tra từ 1/1/2015 - 21/12/2018.
Về ưu điểm, Thanh tra Chính phủ đánh giá, việc lập, thẩm định và trình duyệt quy hoạch sử dụng đất của tỉnh Bến Tre về cơ bản thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo quy định Luật Đất đai 2003, 2013 và các văn bản có liên quan. Đồng thời, tỉnh cũng đã huy động, phát huy được nguồn lực từ tài nguyên đất để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Hàng năm, Thanh tra tỉnh đã xây dựng và trình UBND tỉnh phê duyệt kế hoạch đúng theo định hướng thanh tra và hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ. Nhiều đơn vị chấp hành trình tự, thủ tục tiến hành các cuộc thanh, giải quyết khiếu nại, tố cáo cơ bản đúng theo quy định.
Đáng chú ý, lãnh đạo UBND tỉnh đã quan tâm tiếp dân đột xuất đối với các vụ việc, điểm nóng, kịp thời đối thoại, giải quyết những vụ việc khiếu nại phức tạp, đông người. UBND cấp huyện đã bố trí Trụ sở tiếp công dân theo khả năng hiện có và cơ bản đáp ứng được yêu cầu theo quy định của pháp luật tiếp công dân.
Tuy nhiên, bên cạnh đó, theo Thanh tra Chính phủ, công tác quản lý và sử dụng đất đai tại tỉnh Bến Tre trong giai đoạn 2015 - 2018 còn để xảy ra nhiều vi phạm.
Cụ thể, tổ chức thực hiện các dự án sản xuất kinh doanh tuỳ tiện, trái quy hoạch; đối với hoạt động khai thác cát dù không có chỉ tiêu quy hoạch sử dụng đất cho hoạt động khoáng sản nhưng tỉnh đã cấp phép khai thác với tổng diện tich 1.844ha. "Các vi phạm này không chỉ thể hiện ý thức, nhận thức chấp hành pháp luật kém mà không loại trừ các yếu tố tiêu cực", Thanh tra Chính phủ nhận định.
Đặc biệt, có trường hợp UBND tỉnh cho phép thực hiện dự án trái quy hoạch sử dụng đất, không được sự đồng thuận của các ngành tham mưu, chính quyền địa phương, gây khiếu nại, bức xúc cộng đồng dân cư nơi dự án triển khai. Do đó, buộc phải dừng thực hiện dự án, gây lãng phí nguồn lực xã hội.
Công tác quản lý công sản có dấu hiệu buông lỏng; một số UBND cấp huyện tuỳ tiện sắp xếp xử lý, giao cấp nhà, đất đai sai đối tượng, sai quy định. Quỹ đất công bị buông lỏng dẫn đến tình trạng đất công bị lấn chiếm, sử dụng sai mục đích (huyện Mỏ Cày Nam, Thạnh Phú, Chợ Lách, TP. Bến Tre).
Về quản lý đất rừng, diện tích rừng ở tỉnh Bến Tre không nhiều, tuy nhiên, công tác quản lý, bảo vệ yếu kém, tình trạng lấn chiếm, sử dụng đất rừng sai mục đích, sai đối tượng với diện tích 911ha. Cấp giấy chứng nhận chồng lấn với đất lâm nghiệp chưa được kiên quyết xử lý, thậm chí một số hộ dân làm nhà ổn định chưa có phương án xử lý di dời…
Về tài chính đất đai, qua thanh tra 20 dự án trên 134 dự án, Thanh tra Chính phủ phát hiện 14 dự án có sai phạm. Các sai phạm về xác định nghĩa vụ tài chính như: UBND tỉnh Bến Tre cho phép thu hồi đất không đúng quy định, dẫn đến cơ quan thuế cho phép khấu trừ chi phí đền bù, hỗ trợ và tái định cư khi xác định tiền sử dụng đất với số tiền là hơn 3,5 tỷ đồng; quy hoạch sai vị trí đất thuộc khu vực đô thị trên bảng giá đất 5 năm.
UBND tỉnh Bến Tre giao, cho thuê đất cho Nhà nước trực tiếp quản lý không qua đấu giá quyền sử dụng đất cho Công ty CP Giáo dục Thành Thành Công, Công ty CP Đầu tư xây dựng chợ Thành Đô, dẫn đến các tổ chức trên được hưởng lợi từ việc được miễn tiền thuê đất, cần thu hồi lại cho ngân sách Nhà nước hơn 7,8 tỷ đồng.
Cũng theo kết luận thanh tra, Cục trưởng Cục Thuế đã cho phép miễn tiền sử dụng đất sai quy định với số tiền hơn 11,7 tỷ đồng. Bên cạnh đó, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh đã buông lỏng quản lý Nhà nước về đất đai, dẫn đến Công ty CP Đầu tư và khai thác Biển Đông (được Nhà nước cho thuê đất thực hiện dự án nuôi nghêu và được miễn tiền thuê đất) góp vốn bằng quyền sử dụng đất thuê, bản chất là cho thuê lại quyền sử dụng đất thuê trả tiền hàng năm là trái Luật Đất đai 2013, dẫn đến Công ty Biển Đông thu lợi trái quy định, phải thu về cho ngân sách 1,6 tỷ đồng.
Ngoài ra, UBND tỉnh Bến Tre còn khoanh định mỏ khoáng sản các khu vực sông Hàm Luông vào danh mục không đấu giá quyền khai thác khoáng sản là trái quy định. Cần thu hồi giấy phép và tổ chức đấu giá.
Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh tham mưu UBND tỉnh Bến Tre cấp giấy phép khai thác khoáng sản đối với nhiều doanh nghiệp khi hồ sơ cấp phép không đảm bảo điều kiện theo quy định; buông lỏng quản lý dẫn đến Công ty CP VLXD Bến Tre khai thác vượt công suất không không được phát hiện và xử lý. Cục Thuế tỉnh chưa có biện pháp xử lý cương quyết để thu tiền cấp quyền khai thác khoáng sản về cho ngân sách, dẫn đến nợ kéo dài, không có khả năng thu hồi lên đến 16,1 tỷ đồng.
Đồng thời, 2 đơn vị trên buông lỏng quản lý trong việc kiểm tra, giám sát các tổ chức được cấp phép khai thác cát, dẫn đến công ty khai thác và bán cát nhưng không kê khai nộp thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng… gây thiệt hại ngân sách Nhà nước với số tiền tạm tính là 18,8 tỷ đồng. Hành vi này của Công ty CP VLXD Bến Tre có dấu hiệu trốn thuế.
Trước các sai phạm trên, Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre chấn chỉnh các lĩnh vực công tác có vi phạm đã được kết luận chỉ ra. Đồng thời, Chủ tịch và các Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre có liên quan kiểm điểm trách nhiệm để xảy ra những thiếu sót, vi phạm; tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm minh đối với các tập thể, cá nhân có sai phạm.
