Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cho thấy, chương trình nhà ở xã hội của Hà Nội và TP.HCM đều thực hiện chưa đạt mục tiêu đề ra. Trong đó, Hà Nội chỉ đạt 16% tổng diện tích sàn, TP.HCM đạt 69% so với kế hoạch.
Ngoài ra tại Hà Nội và TP.HCM, còn tình trạng người được mua, cho thuê nhà ở xã hội sử dụng không đúng mục đích.
Cụ thể, tại 5 dự án được kiểm toán chi tiết ở TP.HCM có 85 trường hợp người được mua, thuê nhà ở xã hội có dấu hiệu đã có nhà ở; 64 trường hợp người được mua, thuê nhà ở xã hội có giao dịch ủy quyền về nhà ở xã hội.
Trong khi đó, tại 2 dự án ở Hà Nội được kiểm toán chi tiết có 122 khách hàng được mua, 16 khách hàng được thuê nhà ở xã hội sử dụng không đúng mục đích.
Cơ quan Kiểm toán cũng chỉ ra một số dự án tại TP.HCM được hoán đổi 20% diện tích đất để phát triển nhà ở xã hội bằng một khu đất khác không có trong quy định. Chẳng hạn như dự án Khu dân cư và Công viên Phước Thiện; Dự án Khu dân cư Hoàng Nam, phường An Lạc, quận Bình Tân.
Có trường hợp cho phép nộp bằng tiền thay cho việc bắt buộc dành 20% diện tích đất để phát triển nhà ở xã hội đối với các dự án có quy mô sử dụng đất dưới 10 ha. Việc cho phép nộp bằng tiền thay cho việc bắt buộc dành quỹ đất 20% phát triển nhà ở xã hội đối với các dự án có quy mô sử dụng đất dưới 10 ha là không phù hợp với quy định của Luật Nhà ở năm 2014 và Luật Đất đai năm 2013.
TP.HCM và Hà Nội chưa có hướng dẫn, quản lý, đôn đốc các chủ đầu tư thực hiện nghĩa vụ nộp số tiền tương đương với giá trị quỹ đất 20% vào ngân sách địa phương để đầu tư xây dựng nhà ở xã hội.
Thậm chí có dự án, chưa hoàn tất các thủ tục pháp lý nhưng đã bàn giao cho người dân vào sử dụng.
Kiểm toán Nhà nước cũng nêu, việc lập, thẩm tra, phê duyệt dự toán chưa chính xác về khối lượng, đơn giá, chưa xác định rõ diện tích chung, riêng, phương án tài chính còn sai sót làm ảnh hưởng giá bán, cho thuê.
Tại TP.HCM, Kiểm toán Nhà nước kiến nghị các chủ đầu tư giảm giá trị dự toán 83 tỷ đồng đối với 5 dự án được kiểm toán chi tiết.
Hà Nội cũng phải giảm chi phí quyết toán dự án đầu tư 5,2 tỷ đồng; giảm chi phí đầu tư trong phương án tính giá bán, cho thuê 17,2 tỷ đồng; yêu cầu chủ đầu tư kiểm tra, xác định khi quyết toán dự án 1,2 tỷ đồng đối với 3 dự án được kiểm toán chi tiết.
Đồng thời kiến nghị một số chủ đầu tư xác định lại chi phí đầu tư khi quyết toán các dự án đảm bảo chính xác, phù hợp với quy định làm cơ sở để xác định giá bán, cho thuê, thuê mua nhà ở xã hội.
