Ngày 15/3, tại Sự kiện thường niên: Diễn đàn Diễn đàn Bất động sản Mùa Xuân lần thứ IV và Lễ Vinh danh thương hiệu Bất động sản dẫn đầu năm 2023 - 2024 do Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam (Reatimes) và Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam (VIRES) phối hợp tổ chức, PGS. TS. Nguyễn Quang Tuyến, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Luật Hà Nội đã có những đánh giá về khó khăn của thị trường bất động sản trong thời gian qua cùng những kỳ vọng về thị trường trong thời gian tới khi thể chế hoàn thiện.
PGS. TS. Nguyễn Quang Tuyến cho rằng, thời gian vừa qua thị trường bất động sản phải đối mặt với 2 rào cản là thể chế pháp lý và tiếp cận nguồn vốn. Riêng với khó khăn thể chế, ông Tuyến nhận định trong suốt năm 2023, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành đã rất nỗ lực tháo gỡ điểm nghẽn pháp lý. Minh chứng là sau 10 năm, 3 bộ luật quan trọng là Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản đã được sửa đổi đồng thời và có hiệu lực thi hành bắt đầu từ 1/1/2025.
PGS. TS. Nguyễn Quang Tuyến, Phó Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Luật Hà Nội.
Theo đó, chuyên gia dẫn chứng những điểm mới của 3 bộ luật sẽ có tác động tới thị trường bất động sản. Với Luật Kinh doanh Bất động sản, có một số điểm mới như tháo gỡ nhà ở hình thành trong tương lai, liên quan đến tiền đặt cọc; việc thanh toán nhà ở hình thành trong tương lai thành nhiều đợt, đợt đầu tiên không qua 30% giá trị của hợp đồng, đợt 2 không quá 50% giá trị hợp đồng.
Với môi giới bất động sản, các hoạt động đã được kiểm soát chặt chẽ hơn, cá nhân hành nghề môi giới bất động sản phải có chứng chỉ hành nghề do Bộ Xây dựng cấp và không được hành nghề độc lập.
Với Luật Nhà ở, chuyên gia cho hay, luật này có một số điểm mới như thừa nhận loại hình chung cư mini, trong đó có chứng nhận cấp sổ hồng cho loại hình này; bỏ quy định về vấn đề sở hữu nhà chung cư. Bên cạnh đó, các quy định tạo điều kiện cho doanh nghiệp kinh doanh bất động sản xây dựng nhà ở xã hội được dành 20% diện tích đất kinh doanh thương mại; mở rộng đối tượng mua nhà ở xã hội… cũng được chuyên gia đánh giá cao.
Luật Đất đai cũng ghi nhận có một số điểm nhấn như mở rộng, quy định cách tiếp cận đất đai của doanh nghiệp thông thoáng hơn; việc mở rộng quyền sử dụng đất với người Việt Nam định cư ở nước ngoài là công dân Việt Nam, trong đó quy định về nhận quyền sử dụng đất, tạo điều kiện cho họ trực tiếp tham gia vào giao dịch bất động sản trong nước… Từ đây sẽ thu hút thêm được thêm một lượng kiều hối cho thị trường, đồng thời sẽ gia tăng nguồn cầu bất động sản trong thời gian tới. Đặc biệt, Luật Đất đai 2024 đã bỏ khung giá đất, xác định giá đất theo giá thị trường sẽ tháo gỡ những mặt tiêu cực do khung giá đất gây ra suốt thời gian qua.
Theo đó, PGS. TS. Nguyễn Quang Tuyến nhận định: "Có thể nói, việc hoàn thiện 3 bộ luật liên quan đến thị trường bất động sản là thành quả chung, là sự nỗ lực rất lớn của Quốc hội, Chính phủ, các Bộ ngành, toàn dân trong gần 2 năm góp ý, chỉnh sửa hoàn thiện việc xây dựng luật".
Chuyên gia cũng cho rằng, khi thể chế đã hoàn thiện và được xác định rõ ràng thì điều quan trọng lúc này là khâu thực thi sao cho hiệu quả để tháo gỡ được những tồn tại trên thị trường đất đai, bất động sản.
Hiện nay, các bộ ngành đang khẩn trương xây dựng các nghị định, thông tư, văn bản hướng dẫn thi hành. Tuy nhiên, PGS. TS. Nguyễn Quang Tuyến cho rằng vẫn có một số điều không đợi đến đầu năm 2025 mà đã đang được áp dụng ngay từ 1/4/2024.
"Tôi hy vọng những tháo gỡ về pháp lý sẽ nhanh chóng được thực hiện, phát huy tác dụng giúp cho hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp trong năm 2024 và những năm sau sẽ khởi sắc, mang lại hiệu quả, lợi ích thiết thực hơn, không chỉ cho các doanh nghiệp mà còn cho người dân, quốc gia cùng được thụ hưởng từ những chính sách đã ban hành", ông Tuyến bày tỏ.
