Cần đặc biệt quan tâm phát triển NƠXH, nhà ở công nhân, nhà cho người thu nhập trung bình
Đây là chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị trực tuyến đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết số 33/NQ-CP của Chính phủ và đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường bất động sản.
Theo Thủ tướng, thực tế cho thấy cơ cấu bất động sản không hợp lý khiến nhiều người có nhu cầu thực không thể tiếp cận nhà ở. Vậy nên, nhiệm vụ phát triển nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở công nhân, nhà cho người thu nhập trung bình cần được quan tâm thực hiện.
Về vấn đề này, GS.TS. Hoàng Văn Cường, Đại biểu Quốc hội, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân cho biết, tới thời điểm này, nhờ Nghị quyết 33 được ban hành kịp thời, diện mạo của thị trường bất động sản hoàn toàn thay đổi, từ nguy cơ sụp đổ đang dần vực dậy, mà rõ nhất là chứng khoán, chỉ số đánh giá nhạy cảm nhất, nhiều mã bất động sản đứng đầu danh sách.
Tuy nhiên, thị trường vẫn còn nhiều khó khăn, đặc biệt, số lượng NƠXH rất thấp nên có thể xảy ra những vấn đề tiêu cực, sốt giá nếu không có biện pháp tăng nguồn cung kịp thời. Chính vì vậy, cần thúc đẩy tăng nguồn cung, đặc biệt là nguồn cung ở thị trường đang có thanh khoản là NƠXH, nhà ở cho người có thu nhập thấp.
Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội, ông Hà Minh Hải cho biết, tại Hà Nội, nhiều dự án bất động sản đã tiếp tục triển khai trở lại, thị trường có dấu hiệu phục hồi, nhờ những nỗ lực của Chính phủ, chính quyền và doanh nghiệp, người dân sau Nghị quyết số 33/NQ-CP.
Phân khúc nhà ở giao dịch chủ yếu là nhà chung cư và giá nhà có xu hướng tăng (tăng khoảng 5-10% so với quý III, IV năm 2022). Hà Nội có 8 dự án nhà ở xây mới đủ điều kiện tham gia thị trường bất động sản, tức là nhà ở hình thành trong tương lai đủ điều kiện để đưa vào kinh doanh, cung cấp cho thị trường 2.473 sản phẩm, trong đó có 2.273 căn hộ chung cư và 200 căn thấp tầng.
Riêng về các dự án NƠXH, ông Hà Minh Hải ghi nhận Nghị quyết của Chính phủ điều chỉnh một số cơ chế, chính sách liên quan đến phân khúc này. Tuy nhiên, khả năng thu hút doanh nghiệp tham gia làm NƠXH có phần giảm sút.
Nguyên nhân là, trước đây Nghị định số 100/2015/NĐ-CP và Nghị định số 49/2021/NĐ-CP có cơ chế khi chủ đầu tư tham gia đầu tư 100% NƠXH được để dành 20% quỹ đất để làm nhà ở thương mại nhằm bổ trợ cơ chế giá thành cho NƠXH, hạ giá thành. Song, Nghị định 35/2023/NĐ-CP của Chính phủ mới đây điều chỉnh lại Nghị định số 49/2021/NĐ-CP, bỏ quỹ này và chỉ tập trung vào một số ưu đãi như phát triển các không gian thương mại, dịch vụ. Do đó, việc phát triển NƠXH có dấu hiệu chững lại, chủ yếu Hà Nội đang triển khai các dự án NƠXH còn dang dở.
Đề nghị nghiên cứu cơ chế đầu tư rõ nét hơn cho phân khúc NƠXH
Trước thực trạng đã nêu, lãnh đạo Hà Nội đề nghị, trong Dự thảo sửa đổi, bổ sung Luật Nhà ở tới đây cần xem xét kỹ những vấn đề đã đặt ra. Đặc biệt, phải có cơ chế đầu tư rõ nét cho phân khúc này.
Ông Hà Minh Hải cũng nhấn mạnh, NƠXH là mô hình cần phương án phát triển, nhưng quy trình, quy định đối với NƠXH hiện không khác gì nhiều so với quy trình, quy định nhà ở thương mại.
“NƠXH cần có quy định, quy trình riêng, rút gọn các trình tự về lựa chọn chủ đầu tư, đặc biệt là lựa chọn chủ đầu tư theo hình thức đấu thầu. Bởi riêng đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư của dự án đầu tư xây dựng NƠXH được miễn tiền sử dụng đất. Chúng ta phải linh hoạt thiết lập quy trình ngắn gọn. Hiện nay, quy trình đấu thầu rất tốn thời gian.
Đồng thời, việc phát triển nhà ở thương mại được kèm theo NƠXH là bình thường, để có cơ cấu các giá trị, giá thành phù hợp”, ông Hải nêu.
Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo hạ lãi suất là rất cần thiết, nhưng thời gian tiếp cận các gói kích cầu rất lâu. Vì vậy, ông Hải đề nghị phải có mối liên hệ quản lý liên quan đến hạ lãi suất và tăng cường gói kích cầu cũng như tiếp cận các nguồn vốn.
Ông Trần Chí Cường, Phó Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng cũng có báo cáo về tình hình phát triển NƠXH trên địa bàn. Theo đó, đến nay thành phố đã hoàn thành 1 dự án với 1.275 căn; đang triển khai 6 dự án với 3.814 căn và đang lập thủ tục đầu tư để kêu gọi đầu tư 4 dự án với 3.451 căn. Thành phố đã giới thiệu để Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam triển khai 1 dự án thiết chế công đoàn và nhà ở công nhân với 460 căn. UBND TP. Đà Nẵng đã công bố danh mục các dự án NƠXH đủ điều kiện vay vốn từ Chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng dành cho NƠXH.
Hiện Đà Nẵng tập trung rà soát, bổ sung quỹ đất xây dựng NƠXH; đôn đốc tiến độ các dự án NƠXH đang triển khai và sẽ kêu gọi thêm 2-3 dự án vốn ngoài ngân sách. Việc triển khai thực hiện chương trình cho vay hộ cá nhân vay để mua, thuê mua NƠXH, nhà ở cho công nhân, xây dựng mới hoặc cải tạo nhà ở theo chính sách về NƠXH đã đạt 372,7 tỷ đồng.
Lãnh đạo TP. Đà Nẵng cũng kiến nghị Chính phủ cho phép chuyển đổi công năng 2 dự án khu ký túc xá sinh viên tập trung phía Tây thành phố và khu ký túc xá tập trung phía Tây thành phố mở rộng tại Khu đô thị công nghiệp Hòa Khánh sang NƠXH cho công nhân, nhằm đảm bảo hiệu quả đầu tư, khai thác sử dụng công trình trong giai đoạn hiện nay; đồng thời thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về đẩy mạnh phát triển nhà ở công nhân.
Dưới góc độ chuyên gia kinh tế, GS.TS. Hoàng Văn Cường nhận định: “Để phát triển được phân khúc này, tôi nghĩ chính sách của gói 120.000 tỷ đồng cần phải đáp ứng được về cả thời hạn cho vay, mức lãi suất, thậm chí có thể dùng thêm một phần từ ngân sách để hỗ trợ đối với lãi suất của phân khúc NƠXH.
Đối với vấn đề tăng nguồn cung cho thị trường, phải giải quyết vấn đề vướng mắc của những dự án đầu tư, đặc biệt là dự án bất động sản”.
Đồng thời, để không còn tình trạng cán bộ "ngồi chờ" do e ngại trách nhiệm, sợ rủi ro pháp lý, Chính phủ cần vận hành một nghị quyết về quy trình xử lý vướng mắc trong khung luật pháp, bằng cách được phép lựa chọn và áp dụng linh hoạt các quy định đúng luật làm sao phù hợp nhất, áp dụng đúng thực tế nhu cầu cao nhất trên nguyên tắc công khai, minh bạch, không có vụ lợi…
Về phía doanh nghiệp, Chủ tịch Công ty Cổ phần Đầu tư Bất động sản Toàn Cầu (GP.Invest) Nguyễn Quốc Hiệp cũng cho rằng, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cùng Bộ Xây dựng nên thống nhất trong việc giao quỹ đất làm NƠXH cho các địa phương để kêu gọi các chủ đầu tư. Đồng thời có tiêu chí về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đối với các dự án này để tăng tính hấp dẫn./.
