Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa giao Cục Quản lý đất đai xây dựng trình Dự thảo Thông tư về tiêu chí theo dõi và đánh giá đối với quản lý, sử dụng đất đai tại các tỉnh, thành phố, nhằm quy định cụ thể tiêu chí đánh giá việc quản lý, sử dụng đất đai ở các địa phương.
Ông Bùi Văn Hải, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, việc theo dõi, đánh giá quản lý đất đai đã từng được quy định trong Luật Đất đai 2013. Tuy nhiên, trong bối cảnh hệ thống thông tin đất đai quốc gia chưa đồng bộ, thiếu các công cụ pháp lý và kỹ thuật, nên các quy định cũ chưa được triển khai hiệu quả.
Tại Luật Đất đai 2024, cơ chế theo dõi và đánh giá đã được cụ thể hóa và được quy định chi tiết tại Nghị định số 102/2024/NĐ-CP. Đây là điểm mới quan trọng, có thể thực hiện tư duy quản lý hiện đại, hướng tới xây dựng hệ thống quản trị đất đai minh bạch, dữ liệu hóa.
Sau sáp nhập, các địa phương phải báo cáo định kỳ việc quản lý, sử dụng đất. (Ảnh minh họa)
Theo ông Hải, hệ thống theo dõi quản lý, sử dụng đất đai tại các địa phương nhằm đánh giá việc tổ chức thi hành luật, hiệu quả sử dụng đất, hoạt động của chính sách pháp luật đất đai đối với kinh tế, xã hội và môi trường.
Trên cơ sở này, cơ quan quản lý nhà nước sẽ đánh giá các nội dung tuyên truyền luật, đo bản đồ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, xây dựng cơ sở dữ liệu, xử lý vi phạm, điều chỉnh bảng giá đất và thủ tục hành chính.
Đối với người sử dụng đất, hệ thống sẽ đánh giá công việc thực hiện nghĩa vụ sử dụng mục tiêu đúng mục tiêu, ranh giới chính xác, nghĩa vụ tài chính chính, và tình trạng vi phạm như lấn chiếm, sử dụng sai mục tiêu, không đưa đất vào sử dụng hoặc tiến trình chậm trong các dự án đầu tư.
Với các dự án quy mô lớn và các tổ chức sử dụng diện rộng, Luật Đất đai 2024 cũng đã quy định trách nhiệm báo cáo tình hình sử dụng đất, với nội dung chi tiết về các mục sử dụng đúng mục tiêu, sử dụng đất sai mục đích hay bỏ hoang, trạng thái tranh chấp và các biểu thức sử dụng trái phép.
Thời điểm các địa phương báo cáo được ấn định cụ thể theo từng cấp chính quyền, với thời hạn cuối cùng là ngày 1/3 năm sau để Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổng hợp Chính phủ. Trong thời gian hệ thống điện tử chưa hoàn chỉnh, báo cáo có thể thực hiện qua hướng dẫn văn bản.
Liên quan đến dữ liệu đất đai, Nghị quyết 37/NQ-CP năm 2023, đã nêu rõ mục tiêu đến năm 2025 sẽ hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu số và hệ thống thông tin quốc gia về đất đai tập trung, thống nhất, đồng bộ, đa mục tiêu và kết nối liên thông. Thông tư số 25/2024/TT-BTNMT năm 2024 quy định, việc đồng bộ, tích hợp cơ sở dữ liệu đất đai do địa phương quản lý vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai do Trung ương quản lý phải được thực hiện thường xuyên sau khi cơ sở dữ liệu đất đai của địa phương đưa vào quản lý, vận hành.
Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, đến nay, tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước đã triển khai mô hình và phần mềm ứng dụng cơ sở dữ liệu về đất đai; thực hiện kết nối và chia sẻ cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, tạo nền tảng dữ liệu vững chắc cho công tác quản lý.
Tính đến 18/3/2025, có 19/63 tỉnh, thành phố đã sử dụng dữ liệu đất đai trong giải quyết thủ tục hành chính về cư trú qua dịch vụ công trực tuyến của Bộ Công an. 49/63 tỉnh, thành phố cũng đã thực hiện kết nối, liên thông giữa cơ quan Đăng ký đất đai và cơ quan Thuế.
Tuy nhiên, vẫn còn một số địa phương, đặc biệt là các tỉnh nghèo và miền núi, triển khai còn chậm. Sau khi hoàn thành sáp nhập, việc này sẽ được đẩy mạnh, tiến tới hoàn thành mục tiêu xây dựng cơ sở dữ liệu số và hệ thống thông tin quốc gia về đất đai trong năm 2025.
