Rừng tan hoang vì du lịch
Đi dọc tuyến bờ biển từ phường Quảng Vinh, (TP. Sầm Sơn) tới xã Quảng Nham (Quảng Xương) mới tận mắt thấy hết được sự tàn phá khủng khiếp của con người. Hàng trăm hecta rừng phi lao bị chặt hạ làm củi đốt, còn lại chỉ là những khoảng đất trống trơn nằm phơi mình cho biển “ăn’’ dần.
Được biết, từ nhiều năm trước, UBND tỉnh Thanh Hóa đã có quyết định giao phần lớn diện tích rừng phi lao có chức năng phòng hộ dọc bờ biển từ phường Quảng Vinh tới xã Quảng Nham, với chiều dài hơn 10 km cho các dự án du lịch nghỉ dưỡng ven biển. Thế nhưng, thay vì dự án được triển khai để tạo sức hút, phát triển kinh tế vùng, miền thì đến nay hàng loạt dự án này vẫn dậm chân tại chỗ, hàng trăm hecta rừng phi lao có nhiệm vụ chắn sóng đã bị chặt hạ.
10 năm trước cũng là lúc hàng loạt những dự án du lịch, nghỉ dưỡng mang những cái tên ấn tượng như: khu biệt thự Hùng Sơn, khu nghỉ dưỡng cao cấp Toàn Tích Thiện, khu du lịch biển Tiên Trang... được đăng ký đầu tư ồ ạt vào khu vực này. Thế nhưng, cũng chừng ấy thời gian, chừng ấy dự án vẫn còn “treo lơ lửng” không động tĩnh, hoặc nếu có cũng là việc tàn phá hàng trăm hecta rừng phi lao để chia lô bán đất. Trong khi đó, người dân mất đất, mất nhà, nhà cửa không được phép sửa chữa, xây mới, rừng phi lao, cồn cát chắn sóng bị tàn phá, san phẳng.
Ông Phan Viết Cảnh, phường Quảng Vinh ( Sầm Sơn) cho biết: “Tôi sống ở đây tới nay đã ngoài 60 tuổi, nhưng chưa bao giờ thấy sự tàn phá khủng khiếp của con người lên những cánh rừng phi lao như bây giờ. Từ trước tới nay rừng phi lao được người dân vùng này quý trọng lắm, nó góp phần làm lá chắn cho người dân sống dọc tuyến biển này qua những cơn bão mạnh. Cũng vì có rừng phi lao mà ruộng vườn của chúng tôi không bị cát biển xâm thực”.
Rừng phi lao này do lực lượng thanh niên, các đoàn thể, người dân địa phương trồng cách đây 30 - 40 năm trước để ngăn chặn sạt lở bờ biển, hạn chế cát tràn vào các khu dân cư. Chỉ trong mấy năm trở lại đây hàng loạt cánh rừng phi lao này đã bị các dự án du lịch “treo” xóa sổ một cách nghiêm trọng, để lại phía sau đó là những bãi đất trống hoang hóa.
Gắn bó cả đời với cánh rừng phi lao ven biển, bà Lê Thị Cúc (65 tuổi), xã Quảng Hùng bức xúc: “Cũng như bao hộ dân khác sống tại đây, gia đình tôi được chính quyền giao cho trồng hơn một sào cây phi lao ven biển từ hàng chục năm về trước. Từ khi có dự án du lịch vào, họ đền bù cho chúng tôi số tiền khá nhỏ, nhưng cũng vì mục tiêu phát triển kinh tế của đất nước mà bao hộ dân chúng tôi cũng đồng ý giao rừng cho họ. Nào ngờ phía công ty không triển khai dự án, trong khi đó rừng của chúng tôi bị họ chặt hạ hết chỉ còn bãi đất hoang, nhìn thấy mà xót xa vô cùng”.
Chỉ tay ra bãi đất mênh mông toàn rác rưởi và cỏ dại, nhiều người dân sống ở đây ngậm ngùi than thở, tiếc nuối bởi nơi này trước kia là rừng phi lao chắn sóng cho ngư dân mỗi khi mưa bão về. Những cánh rừng phi lao còn được ví như "chiếc áo giáp" bảo vệ dân trước những trận gió nồm bỏng rát. Còn bây giờ, trong tâm thức những người dân nơi đây, những cánh rừng đó chỉ còn là hoài niệm lẫn sự tiếc nuối và bức xúc...
Nguy cơ bị xóa sổ vì mất rừng
Từ khi rừng phi laoven biển bị chặt hạ cũng là lúc người dân rơi vào tình cảnh sống trong sợ hãi mỗi khi mùa mưa bão đến.
Ông Cảnh cho biết Thêm: "Căn nhà dùng để trông ngư lưới cụ này tôi phải xây lại đến gần chục lần. Hồi trước, rừng phi lao còn rộng, xa tít mãi ra biển đến 90m. Nhưng mấy năm trở lại đây tình trạng biển ăn sâu vào khu dân cư ngày càng trở nên trầm trọng hơn, nhà cửa bị sóng biển xóa sổ ngày càng nhiều hơn. Nếu cứ đà này thì những khu dân cư sống phía trong rừng phi lao sẽ bị biển nuốt lúc nào không hay".
Đến với người dân bị ảnh hưởng bởi những dự án du lịch treo này vào những ngày mưa bão cận kề mới thấu hiểu hết được nỗi lo âu về tình trạng biển xâm thực. Theo những người dân ở đây, trong mấy năm trở lại đây biển đã lấn sâu vào đất liền hơn 100m, hiện tại, cứ mỗi khi có bão thì biển lại "ăn" vào đất liền sâu hơn. Nguy cơ mất đất, mất nhà ngày càng tăng lên.
Cùng chung nỗi lo âu về nguy cơ mất nhà, một lão ngư dân ngậm ngùi: “Nhà chúng tôi nằm sát rừng phi lao, chỉ cách biển chưa đến 70m, từ khi rừng phi lao bị chặt hạ, cồn cát cao phía bờ biển cũng theo gió bay đi, nhà của những hộ dân chúng tôi nằm trơ ra với biển, không còn một bóng cây nào che gió, che sóng nữa. Mỗi năm cứ khi mùa mưa bão tràn về, người dân chúng tôi lại nơm nớp lo nhà sập, lo sóng biển dâng, lo sóng tràn vào nhà cửa, ruộng vườn”.
Trong khi đất đai đứng trước nguy cơ biển nuốt, thì các dự án đê kè biển tại huyện Quảng Xương hay TP. Sầm Sơn vẫn dậm chân tại chỗ vì đói vốn, cùng với đó hàng loạt dự án du lịch treo vẫn không bị thu hồi. Chính vì những lý do trên đã khiến cho hàng trăm hecta phi lao bị chặt hạ trở thành bãi đất hoang mà không có kế hoạch trồng thay thế. Theo nhận định của người dân, nếu cứ đà này thì trong vài năm tới nguy cơ rừng phi lao chắn sóng ven biển sẽ bị xóa sổ toàn bộ, hàng nghìn nhà dân sống ven biển có nguy cơ bị gió, sóng biển xô đổ đang hiện hữu.
Trao đổi với PV, ông Nguyễn Đức Vân, chủ tịch UBND xã Quảng Hùng, TP. Sầm Sơn cho biết: “Dự án biệt thự Hùng Sơn trên địa bàn được tỉnh giao đất cho doanh nghiệp từ năm 2004, cũng từ khi doanh nghiệp được tỉnh giao đất thì hàng chục hecta phi lao ven biển bị chặt hạ. Cũng từ đó đến nay doanh nghiệp chưa triển khai xây dựng dự án khiến người dân sống tại khu vực đó rất lo lắng mỗi khi mùa mưa bão đến. Bên cạnh đó, cảnh quan bờ biển bị biến đổi, ngư dân không còn chỗ neo đậu tàu thuyền, ảnh hưởng lớn đến nghề đánh bắt trên biển. Nếu có một cơn bão mạnh cỡ cấp 11, tính mạng, nhà cửa, tài sản của hàng chục hộ dân ở sát bờ biển sẽ bị đe dọa nghiêm trọng. Chúng tôi nhiều lần kiến nghị doanh nghiệp cần sớm triển khai dự án, còn nếu doanh nghiệp không đủ năng lực thì Tỉnh nên thu hồi dự án để bà con yên tâm sản xuất, trồng mới phi lao chắn sóng”.
Mời quý độc giả đón đọc Bài 2: Nỗi khốn khổ của người dân vùng dự án treo.
