Sau bao nhiêu tranh cãi “ nẩy lửa” có pha trộn cả “tính chính trị và lịch sử” của các giáo sư, nhà sử học, văn nghệ sỹ, nhà báo và người dân thì những con thiên nga đã được chuyển từ Hồ Gươm về hồ Thiền Quang. Về hồ Thiền Quang rồi thì chúng ta lại tranh cãi về việc mỗi ngày có đến dăm người phải canh gác cho sự bình yên của thiên nga.
Chuyện thả mấy con thiên nga là chuyện quá nhỏ nhưng hiệu ứng của nó lại không nhỏ. Tôi thấy những con thiên nga này, cho dù không làm được việc là tôn thêm vẻ đẹp cho Hà Nội chúng ta, nhưng lại làm được một việc quá lớn là cho chúng ta nhận ra chúng ta “lẩm cẩm” như thế nào trong việc nhìn nhận thiên nhiên và những vấn đề khác.
Chỉ mấy con thiên nga đáp xuống một cái hồ ở Hà Nội như bầy sâm cầm hay vịt trời đáp xuống đã bao năm nay mà xã hội nháo nhào cả lên, báo chí và mạng xã hội sôi sùng sục… Nhưng bây giờ thì tôi xin mượn hai câu thơ của nhà thơ Chế Lan Viên, chế lại để nói về chuyện này: “Quanh hồ Thiền Quang không ai bàn chuyện thiên nga/ Lòng ta đã thành rêu phong chuyện cũ”.
Bây giờ, ngày ngày tôi vẫn đi bộ qua hồ Thiền Quang đôi ba lần và lúc nào cũng cố nhìn xem những con thiên nga đang ở đâu và ra sao? Tôi thường thấy chúng tản mát mỗi nơi một con. Nhiều lúc tôi thấy chúng rúc đầu vào cánh ngủ vì hình như chẳng biết làm gì. Cũng không thấy ai tìm đến để xem thiên nga như những ngày đầu nữa. Cũng không thấy báo chí nói gì nữa. Cũng không thấy các facebooker “chém gió” cãi cọ nhau nữa. Cũng chẳng thấy những con thiên nga này gây nên một nguy cơ nào cho Hà Nội như ảnh hưởng đến vẻ đẹp văn hóa dân tộc hay phá hoại môi trường thiên nhiên.
Có những buổi chiều tôi đứng rất lâu nhìn bầy thiên nga lờ đờ bơi ở hồ Thiền Quang, suy nghĩ lan man và thấy rằng: Có hai con đường dẫn đến cái chết của Cái đẹp. Con đường thứ nhất là khi Cái đẹp bị gán cho những gì ngoài bản chất của nó. Con đường thứ hai là khi Cái đẹp bị bỏ quên. Cụ thể câu chuyện ở đây thì những con thiên nga là một vẻ đẹp như muôn vàn vẻ đẹp của thiên nhiên đã bị người ta gán cho một mục đích khác. Còn bây giờ thì cũng chẳng mấy ai rủ nhau đi xem thiên nga rồi chụp ảnh post lên facebook nữa. Hiện chúng trôi nổi và cô đơn ở hồ Thiền Quang như bị lãng quên. Với không ít người thì bầy thiên nga đang sống ở hồ Thiền Quang cũng giống như một bầy vịt. Và với những gì đã và đang xẩy ra, thì liệu rồi bầy thiên nga có biến thành những con vịt tầm thường không nhỉ?