Có thể ngắt mạch thị trường khi cần thiết
Tại Dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán vừa được Bộ Tài chính lấy ý kiến có đề cập đến "các biện pháp bảo đảm an ninh, an toàn thị trường chứng khoán" trong quản lý, giám sát thị trường.
Theo đó, Dự thảo đã đưa ra các tình huống hoặc dấu hiệu dẫn đến nguy cơ, rủi ro hệ thống cho thị trường chứng khoán bao gồm: Một tổ chức kinh doanh chứng khoán quy mô lớn hoặc một số tổ chức kinh doanh chứng khoán ngừng hoạt động hoặc giải thể, phá sản; Có biến động đáng kể của một hoặc một số yếu tố ở quy mô toàn thị trường như tổng giá trị vốn hóa, tổng giá trị giao dịch/phiên, tổng giá trị vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài trên thị trường chứng khoán…
Ngoài ra, một yếu tố nữa đó là sự kiện ảnh hưởng tiêu cực đến việc vận hành một cách ổn định, trật tự, thông suốt của thị trường chứng khoán hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân ở quy mô toàn thị trường.
Trong hoạt động ứng phó, khắc phục sự cố, sự kiện, biến động ảnh hưởng đến an toàn, ổn định và tính toàn vẹn của thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) được thực hiện hàng loạt biện pháp.
Cụ thể, UBCKNN được quyền yêu cầu Sở giao dịch chứng khoán tạm ngừng, đình chỉ giao dịch đối với một hoặc một số chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán.
Bên cạnh đó, có thể tạm ngừng, đình chỉ một phần hoặc toàn bộ hoặc khôi phục hoạt động giao dịch trên thị trường chứng khoán cơ sở, thị trường chứng khoán phát sinh của Sở giao dịch chứng khoán.
UBCKNN cũng có thể tạm ngừng, đình chỉ một phần hoặc toàn bộ hoặc khôi phục hoạt động đăng ký, lưu ký, bù trừ, thanh toán chứng khoán của Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán Việt Nam.
Đặc biệt, UBCKNN có thể yêu cầu Sở giao dịch chứng khoán thay đổi giờ mở cửa giao dịch, thu hẹp biên độ giao động giá, ngắt mạch thị trường đối với các giao dịch khớp lệnh liên tục hoặc các biện pháp kỹ thuật khác.
Đơn vị này có thể thực hiện các biện pháp kiểm soát, hạn chế hoặc cấm thực hiện một hoặc một số hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán có thời hạn theo quy định pháp luật…
Ngoài ra, UBCKNN được phép thực hiện các biện pháp cần thiết khác sau khi được Bộ trưởng Bộ Tài chính chấp thuận.
Trong khi đó, Sở giao dịch chứng khoán được đề xuất có quyền tạm ngừng, đình chỉ giao dịch đối với một hoặc một số chứng khoán niêm yết, đăng ký giao dịch trên hệ thống giao dịch chứng khoán.
Có thể phong tỏa tài khoản chứng khoán
Dự thảo Nghị định thi hành Luật Chứng khoán cũng đưa ra các biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán gồm: Cấm đảm nhiệm chức vụ tại công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam, công ty đầu tư chứng khoán có thời hạn hoặc vĩnh viễn được áp dụng đối với các chức danh Chủ tịch Hội đồng quản trị hoặc Chủ tịch Hội đồng thành viên hoặc Chủ tịch công ty, Thành viên Hội đồng quản trị hoặc thành viên Hội đồng thành viên, người đại diện theo pháp luật, Tổng giám đốc (Giám đốc), Phó Tổng giám đốc (Phó Giám đốc), Giám đốc tài chính, Kế toán trưởng, Trưởng Ban kiểm soát và thành viên Ban kiểm soát (Kiểm soát viên), thành viên Ban kiểm toán nội bộ và các chức danh quản lý tương đương.
Biện pháp cấm thực hiện các hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán có thời hạn hoặc vĩnh viễn gồm: Cấm chào bán, phát hành chứng khoán có thời hạn hoặc vĩnh viễn; Cấm niêm yết, đăng ký giao dịch chứng khoán có thời hạn hoặc vĩnh viễn; Cấm giao dịch chứng khoán có thời hạn hoặc vĩnh viễn; Cấm thực hiện kiểm toán cho đơn vị có lợi ích công chúng thuộc lĩnh vực chứng khoán có thời hạn hoặc vĩnh viễn…
Đáng chú ý, Dự thảo Nghị định đề cập đến biện pháp phong tỏa tài khoản chứng khoán, yêu cầu người có thẩm quyền phong tỏa tài khoản tiền có liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán được áp dụng trong các trường hợp như cần xác minh tình tiết làm căn cứ quyết định xử lý vi phạm về chứng khoán và thị trường chứng khoán;
Khi có căn cứ xác định tổ chức, cá nhân đang thực hiện vi phạm pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán và biện pháp phong tỏa tài khoản, phong tỏa tài khoản tiền là cần thiết nhằm ngăn chặn tổ chức, cá nhân tiếp tục thực hiện vi phạm hoặc khi cần ngăn chặn ngay hành vi tẩu tán tiền, chứng khoán có liên quan đến hành vi vi phạm pháp luật về chứng khoán và thị trường chứng khoán. Hoặc theo yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định pháp luật.
Dự thảo Nghị định cũng nêu, tổ chức, cá nhân bị xử phạt vi phạm hành chính do thực hiện hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động về chứng khoán, thị trường chứng khoán hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự về một trong các tội danh về chứng khoán được quy định tại Bộ luật Hình sự thì có thể bị cấm thực hiện một hoặc một số hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán có thời hạn tối đa đến 5 năm, bị cấm đảm nhiệm chức vụ tại công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam, công ty đầu tư chứng khoán có thời hạn tối đa đến 5 năm.
Trường hợp tái phạm hoặc vi phạm, phạm tội từ 2 lần trở lên thì có thể bị cấm tham gia một hoặc một số hoạt động về chứng khoán và thị trường chứng khoán vĩnh viễn, bị cấm đảm nhiệm chức vụ tại công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán, chi nhánh công ty chứng khoán và công ty quản lý quỹ nước ngoài tại Việt Nam, công ty đầu tư chứng khoán vĩnh viễn.
